อเมชฺฌภริต : ค. เต็มไปด้วยมลทิน, เต็มไปด้วยความไม่สะอาด
อโยฆร : นป. เรือนเหล็ก, บ้านที่ทำด้วยเหล็ก
อรหตฺตมคฺคญาณาสิ : (ปุ.) ดาบคือญาณอันสัม-ปยุตแล้วด้วยมรรคอันเป็นไปในพระอรหัต.
อริยชน : (ปุ.) ชนผู้เจริญ, อารยชน (ชนผู้เจริญด้วยความรู้ความสามารถและขนบธรรม-เนียมอันดีงาม).
อรุปกฺก : ค. (ตัว) ที่พุพอง, ซึ่งพุพองไปด้วยแผล
อรูปธมฺม : (ปุ.) ธรรมมิใช่รูป, ธรรมที่ไม่มีรูป, อรูปธรรม, นามธรรม (ภาวะที่สัมผัสด้วยอายตนะคือ ตาหูจมูกลิ้นและกายไม่ได้สัมผัสสะได้แต่ใจ).
อรูปาวจร : ค. อรูปาวจร, อันเที่ยวไปในอรูป, อันนับเนื่องด้วยโลกแห่งความไม่มีรูป
อโรคฺย : (นปุ.) ความไม่มีแห่งโรค, ฯลฯ. โรคสฺสอภาโวอโรคฺยํ.ความเป็นแห่งบุคคลผู้ไม่มีโรค, ฯลฯ.วิ.อโรคสฺส ภาโวอโรคฺยํ.ณฺยปัจ.ภาวตัท.ดูอาโรคฺยด้วย.
อล : (อัพ. นิบาต) ไม่, อย่า, อย่าเลย, ไม่ควร, บมิควร, ช่างเถอะ, แท้จริง, พอ, พอละ, ประดับ, อาจ, สามารถ, ควร, สมควร.อลํเมพุทฺโธ.พระพุทธเจ้าควรแก่เรา.อลํที่ใช้เป็นประธานแปลว่าอ.อย่าเลยอ.พอละอ.ช่างเถิดอ.ไม่ควรสัมพันธ์ว่าปฏิเสธลิง-คัตถะ.อลํเตอิธวาเสน.อ.อย่าเลยด้วยการอยู่ในที่นี้แก่ท่าน.
อลกฺกมาลี : ค. ประดับด้วยพวงดอกอลักกะ
อลตฺตกกต : ค. ย้อมด้วยครั่งหรือสีแดงสด
อลฺลิก : (วิ.) ประกอบด้วยความพัวพัน.อิกปัจ.
อวสฺส : (อัพ. นิบาต) แน่แท้, ด้วยแท้, อย่างแน่นอน.
อวสฺสยติ : ก. อิง, อาศัยอยู่, เนื่องอยู่ด้วย
อเวกฺขน : นป. การเห็นชัด, การดูด้วยปัญญา
อเวจฺจ : ๑. กิต. หยั่งลงด้วยปัญญา, หยั่งรู้แล้ว ;
๒. ค. แน่ชัด ; ไม่หวั่นไหว, สมบูรณ์, มั่นคง
อสนฺถว : ป. การไม่ส้องเสพ, การไม่สมาคมด้วย
อสปฺปีติก : ค. ไม่เป็นไปด้วยปีติ, ไม่มีปีติ
อสมฺพทฺธ : ค. ไม่สัมพันธ์ด้วย, ไม่เกี่ยวเนื่องด้วย
อสย : อ. ไม่ใช่ตนเอง, มิใช่ทำด้วยตนเอง
อสฺสุมุข : ค. มีหน้าเต็มด้วยน้ำตา
อสหตฺถา : ก. วิ. ไม่ใช่ด้วยมือของตนเอง
อสหาริมธน : (นปุ.) ทรัพย์อัน...นำไปไม่ได้, ทรัพย์เคลื่อนที่ไม่ได้, อสังหาริมทรัพย์โดยตรงได้แก่แผ่นดิน โดยอ้อมนับของที่เนื่องด้วยแผ่นดินด้วย.
อสหิต : ค. ไม่ประกอบด้วยประโยชน์เกื้อกูล
อสารก : ค. อันไม่ประกอบด้วยสาระ, ไม่มีประโยชน์
อสุจิฆฏ : (ปุ.) หม้ออันเต็มแล้วด้วยของไม่สะ-อาด, หม้ออันเต็มด้วยของไม่สะอาด, หม้อมูตร, หม้อคูถ.
อสุภกถา : อิต. กถาอันว่าด้วยความไม่สะอาด, ถ้อยคำพรรณนาถึงสิ่งที่น่าเกลียด
อหห : (นปุ.) อหหะชื่อมาตรานับเท่ากับร้อยคูณด้วยนิรพุท. อํหฺคติยํ, หปจฺจโย.
อากฺขยายิกอาขฺยายิก : (ปุ.) อาขยายิกศาสตร์ศาสตร์ว่าด้วยจริยาเป็นต้น.อภิฯเป็นอิต.
อาขยาต : ๑. นป. ชื่อตำราไวยากรณ์บาลีและสันสกฤตว่าด้วยกิริยา ;
๒. ค. กล่าวแล้ว, พูดแล้ว
อาจารโคจรสมฺปนฺน : (วิ.) ผู้ถึงพร้อมแล้วด้วยอาจาระอละโคจร.
อาชญฺญ : (วิ.) รู้พลัน, รู้รวดเร็ว.อาปุพฺโพ, ญาอวโพธเน, โณฺย.ลงนาปัจ.ประจำธาตุแปลงญา เป็น ชารัสสะลบอา ที่ นาลบณฺรวมเป็นนฺยแปลงนฺย เป็น ญแปลงญเป็นญฺญหรือแปลงนฺยเป็นญฺญก็ได้.ดูวิ.อาชานียด้วย.
อาณตฺติก : (วิ.) เกี่ยวด้วยการบังคับ, ประกอบด้วยการบังคับ, ฯลฯ.ณิกปัจ. ตรัต๎ยาทิตัท.
อาณตฺติกปโยค : (ปุ.) ประโยคเกี่ยวด้วยการบังคับ, ฯลฯ.
อาทริย : นป. การแสดงความเคารพด้วยการให้เกียรติ
อาทานคาหี : (วิ.) ผู้ถือเอาด้วยความยึดถือ, ผู้ถืออย่างแน่นแฟ้น.
อาทิกมฺม : (วิ.) ผู้ประกอบด้วยกรรมอันเป็นเบื้องต้น.วิ. อาทิกมฺเมนนิยุตฺโตอาทิกมฺโม, ณปัจ.ราคาทิตัท.
อาทิกมฺมิก : (วิ.) ผู้ประกอบด้วยกรรมอันเป็นเบื้องต้น, ผู้ประกอบในกรรมอันเป็นเบื้องต้น.วิ.อาทิกมฺเมนอาทิกมฺเม วานิยุตฺโตอาทิกมฺมิโก.ณิกปัจ.ตรัต๎ยาทิตัท.
อาเทสนาปาฏิหาริยสาสนี : (วิ.) (วาจา)เป็นเครื่องสั่งสอนด้วยอิทธิอันนำเสียซึ่งปฏิปักษ์ด้วยสามารถแห่งความแสดงอ้าง.
อาธาร : (ปุ.) เชิง (เครื่องรองภาชนะทั่ว ๆไป), เชิงบาตร (ขาบาตร), อาธาระเป็นคำเรียกสัมพันธ์บทที่ประกอบด้วยสัตมีวิภัติ (อธิกรณ), การอุปถัมภ์, อ่าง, หม้อน้ำ, ที่ขังน้ำสระ, ร่องน้ำรอบโคนต้นไม้ (อาลวาลก).อาปุพฺโพ, ธรฺธารเณ, โณ.
อาปโณฺยปชีวี : (ปุ.) คนเลี้ยงชีวิตด้วยการค้าขาย (พ่อค้าแม่ค้า).
อาพนฺธก : ค. อันผูกพัน, อันผูกมัด, เนื่องด้วย, เกี่ยวพัน
อาพาธิก : (วิ.) ผู้ประกอบด้วยความป่วยไข้, ฯลฯ, ผู้มีความป่วยไข้, ฯลฯ.
อาภิโทสิก : ค. เนื่องด้วยเย็นวานนี้, ตอนเย็น, ที่บูดเน่า, ค้างคืน
อาภิธมฺมิก : (วิ.) ประกอบด้วยพระอภิธรรม.วิ.อภิธมฺเมนนิยุตฺโตอาภิธมฺมิโก (ปิฏโกคมฺภึโร). ผู้เรียนพระอภิธรรมวิ. อภิธมฺมํอธิเต-ติอาภิธมฺมิโก.ผู้สวดพระอภิธรรมณิก ปัจตรัต๎ยาทิตัท.
อายตนิก : ค. มีส่วน, มีภาค, ประกอบด้วยเครื่องต่อ
อายุรเวชฺช : (ปุ.) หมอผู้รักษาชีวิตวิ.อายุโรเวชฺโชอายุรเวชฺโช.หมอผู้เป็นประโยชน์เกื้อกูลแก่ชีวิตวิ.อายุสฺโสเวชฺโชอายุร-เวชฺโช.ลบสฺสังโยคแปลงสเป็นรตามวิธีของสันสกฤต, อายุรแพทย์(หมอผู้รักษาชีวิตของคนไข้ด้วยการใช้ยา ). ส. อายุ-รไวทฺย.
อายุวฑฺฒก : (วิ.) ผู้เจริญด้วยอายุ, ผู้มีอายุยืน.
อายุวฑฺฒน : (นปุ.) การเจริญด้วยอายุ, ความเจริญด้วยอายุ(อายุยืน ).
อาร : (ปุ.) ซี่, ซี่จักร, กำ(ซี่ของล้อรถหรือเกวียน).ดูอรด้วย.