ยุคนฺตวาต : (ปุ.) ลมประลัยกัลป์.
วาตชว : ค. ซึ่งรวดเร็วเหมือนลม
วาตปาน : นป. ที่เป็นที่ดื่มลม, หน้าต่าง
วาตมณฺฑลิกา : อิต. ลมบ้าหมู
วาตวุฏฺฐิ : อิต. ลมและฝน
วาตเวค : ป. กำลังลม
วาเตริต : ค. ซึ่งเคลื่อนไปด้วยลม
สตฺถกวาต : ป. ลมจุกเสียด
สภาว : (ปุ.) ภาวะของตน, ภาวะแห่งตน, ปกติของตน, ภาวะอันเป็นของมีอยู่แห่งตน, ความเป็นของแห่งตน, ความเป็นของตน, ความเป็นเอง, ความเป็นจริง, ธรรมดา, ธรรมชาติ, สภาวะ, วิ. สสฺส อตฺตโน สนฺโต สํวชฺชมาโน วา ภาโว สภาโว. สยํ วา ภาโว สภาโว. แปลง สยํ เป็น ส หรือลม ยํ.
สุปฺป : (นปุ.) กระด้ง ชื่อภาชนะสานด้วยตอกไม้ไผ่ที่เอาผิวไว้ ตอกเส้นใหญ่และหนาหน่อย เป็นภาชนะแบนกลมใหญ่ มีขอบหนากลมใหญ่มือจับได้สบาย สำหรับฝัดข้าวโบกลม วิ. สุปนฺติ เอตฺถิ สุนขาทโยติ สุปฺปํ. สุปฺ สยเน, โป. สุปฺปฺ หนเน วา, อา. สรติ อเนนาติ วา สุปฺปํ. สร. คติยํ, โป, ทฺวิตฺตํ, รฺโลโป, อสฺสุ. สุปฺ มาเนวา, โป. ส. สูรฺป, สูรฺปฺป.
สูลา : (อิต.) โรคจุกเสียด, โรคลมแทง, ตะคิว. ส. ศูล.
อคฺคลอคฺคฬ : (นปุ.) ผ้าปะ, ผ้าดาม, ลิ่ม, สลัก, กลอน (กลอนประตู).อคฺคกุฏิลคติยํ, อโล.
อคฺคล อคฺคฬ : (นปุ.) ผ้าปะ, ผ้าดาม, ลิ่ม, สลัก, กลอน (กลอนประตู). อคฺค กุฏิลคติยํ, อโล.
องฺคนา : (อิต.) หญิง, ผู้หญิง, นาง. นางผู้มีอวัยะงาม.องฺคฺ คมเน, ยุ, อิตฺถิยํ อา. โมคฯ ณาทิกัณฑ์ ๙๒ ลง น ปัจ. ส. องฺคนาว่านางผู้มีแขนขากลมดังเทียน.
องฺคมงฺคานุสาริวาย : (ปุ.) ลมอันพัดไปสู่อวัยวะน้อยและอวัยวะใหญ่, ลมพัดทั่วไปในร่างกาย, ลมที่อยู่ทั่วไปในร่างกาย.
องฺคานุสารี : (ปุ.) ลมอันแล่นไปตามซึ่งอวัยวะทั้งปวงเป็นปกติ, ลมอันพัดไปตามอวัยวะทั้งปวงเป็นปกติ, ลมอันมีปกติแล่นไปตามอวัยวะทั้งปวง. วิเคราะห์ว่าสพฺพงฺเค อนุสรติ สีเลนาติ องฺคานุสารี.เป็นต้น.สพฺพงฺค บทหน้า อนุบทหน้าสรฺ ธาตุในความแล่นไป ณี ปัจ.ลบ.สพฺพ. แปลว่าลมพัดไปตามตัว โดยไม่ลงในอรรถสีลก็ได้.
อติวาต : ป. ลมแรง, พายุ
อโธคม : (ปุ.) อโธคมะชื่อลมในกายอย่างหนึ่งในหกอย่างคือลมพัดลงเบื้องต่ำ.วิ.อุจฺจารปสฺสาวาทีนํนีหรณวเสนอโธภาคํคจฺฉตีติอโธคโม.
อโธคมวาตอโธคมวาย : (ปุ.) ลมพัดลงเบื้องต่ำลมพัดลงในเบื้องต่ำ.
อโธคมวาต อโธคมวาย : (ปุ.) ลมพัดลงเบื้องต่ำ ลมพัดลงในเบื้องต่ำ.
อนิลปถ : (ปุ.) คลองแห่งลม, กลางหาว, ฟ้า, ท้องฟ้า, อากาศ.
อนิลโลทฺธุต : ค. ถูกลมพัดให้ไหว
อนุวาต : (วิ.) เป็นไปตามซึ่งลม, ตามลม.วิ.วาตํอนุวตฺตตีติอนุวาตํ.
อนุวาต : ก.วิ. ตามลม
อนุวาตปฏิวาต : (นปุ.) ที่เป็นไปตามซึ่งลมและที่เป็นไปทวนซึ่งลม, สิ่งเป็นไปตามซึ่งลมและสิ่งเป็นไปทวนแก่ลม, สิ่งตามลมและสิ่งทวนลม.
อปฺปานก : ค. (ฌาน) ที่ไม่มีลมหายใจ, ซึ่งไม่หายใจ
อปมาร : ป. โรคลมบ้าหมู
อปมารอปสฺมาร : (ปุ.) โรคลมบ้าหมู.วิ.อปคโตสาโรเยนโสอปมาโรอปสฺมา-โรวา.ศัพท์แรก แปลงส เป็น มศัพท์หลังลงมฺอาคมท่ามกลาง.
อปมาร อปสฺมาร : (ปุ.) โรคลมบ้าหมู. วิ. อปคโต สาโร เยน โส อปมาโร อปสฺมา- โร วา. ศัพท์แรก แปลง ส เป็น ม ศัพท์ หลังลง มฺ อาคม ท่ามกลาง.
อปมาริก : ค. เป็นโรคลมบ้าหมู
อปสฺมาร : (ปุ.) โรคลมบ้าหมู.
อปาณ : นป. ลมหายใจออก
อปาน : (นปุ.) ลมหายใจเข้าวิ.อสฺสาสสํขาต-อานโตอปคตนฺติอปานํ.อปปุพฺโพ, อนฺปาณเน, อ.แปลว่าลมหายใจออกก็มี.
อวาต : ค. ไม่มีลม
อวาตปานก : ค. ไม่มีช่องกินลม, ไม่มีหน้าต่าง
อสฺสสติ : ก. หายใจ, สูดลมหายใจ, สบายใจ
อสฺสาส : (ปุ.) ลมหายใจออกวิ. อาปุนปฺปุนํสสนฺติเยนโสอสฺสาโส.อาปุพฺโพ, สสฺปาณเน, อ.อานนฺติอสฺสาโส.ไตร๒๑/๒๕๘.คัมภีร์ส่วนมากแปลว่าลมหายใจเข้า?
อสุ : (ปุ.) ชีวิต, ลมหายใจ. อสติ เยนาติ อสุ. อสฺปาณเน, อุ. อสติ ปวตฺตติ สตฺโต เอเตนาติวา อสุ.อสุ เขปเน, อุ. รูปฯ๖๓๕ ลงณุปัจ.ไม่ทีฆะ. ทีฆะ เป็นอาสุ บ้าง. ส. อสุ.
อหิวาตกโรค : (ปุ.) โรคอันบังเกิดแล้วแต่ลมมีพิษเพียงดังพิษแห่งงู, โรคอันบังเกิดแต่ลมมีพิษราวกะว่าพิษแห่งงู, โรคอันเกิดแต่ลมมีพิษประดุจงู (ร้าย).
อาณาติ : อิต. ตะปู, ลิ่ม, สลัก, กลอน
อาณิ : (อิต.) ลิ่ม, สลัก. วิ. อณติสทฺทํกโรตีติอาณิ.อณฺสทฺเท, ณิ.เป็นอณิอาณีบ้างส. อาณิ.
อาน : (นปุ.) ลมหายใจออก.วิ.อนฺนติอเนนาติอานํ. อนฺปาณเน, โณ. อานนฺติอสฺสาโสอปานนฺติปสฺสาโส.แปลว่าลมหายใจเข้าอุ.อานาปนสติสติกำหนดลมหายใจเข้าและลมหายใจออก, สติกำหนดลมหายใจเข้าออก.ส.อาน.
อาน, อาณ : นป. การหายใจเข้า, ลมหายใจ
อานาปาณอานาปาน : (นปุ.) ลมหายใจเข้าและลมหายใจออก.
อานาปานสติ : (อิต.) สติกำหนดลมหายใจเข้าและลมหายใจออก, สติกำหนดลมหายใจเข้าออก.
อานาปาน, อาณาปาณ : นป. การหายใจเข้าออก, การสูดลมเข้าออก
อาปาณ : นป. การหายใจเข้าออก, ลมหายใจเข้าออก, ชีวิต
อาปาณอาปาน : (นปุ.) ลมหายใจออก, ชีวิต.อปบทหน้าอนฺ ธาตุในความหายใจอปัจทีฆะอุปสรรคศัพท์ต้นแปลงนเป็นณ.
อามณฺฑ : (ปุ.) ไม้ละหุ่ง, เทพทาโรชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง เปลือกหอมใช้ทำยา, แฟงชื่อไม้เถาชนิดหนึ่งมีผลกลมยาวแต่ผลเล็กกว่าฟักวิ.อามํวาตํทายตีติอามณฺโฑ.อามปุพฺ-โพ, ทา อวขณฺฑเน, อ, ทสฺส โฑ.ลงนิคคหิตอาคมแล้วแปลงเป็นณฺอถวา, อาปุพฺโฑ, มณฺฑฺภูสเน, อ. อีสํปสนฺนเตล-ตายอามฌฺโฑ.ส.อามณฺฑ.
อุกฺกา : (อิต.) คบ (ของใช้สำหรับจุดไฟให้ สว่าง ทำด้วยของต่าง ๆ เช่น กาบมะพร้าว ชุบน้ำมันยาง เป็นต้น), คบเพลิง, คบไฟ, เบ้า, เตาไฟของช่างโลหะ, เตาถ่านสำหรับ หลอมโลหะ, เตา, เตาถ่าน, เตาตีเหล็ก, โคม, ประทีป, ตะเกียง, กำลังแห่งลม, ความเร็วของลม. วิ. อุสตีติ อุกฺกา. อุสุ ทาเห, โก. ส. อุกฺกา.