อลาปุอลาพุอลาวุ : (อิต.) น้ำเต้า.วิ.อาลมฺพติอวสํสตีติอลาพุ.อาปุพฺโพ.ลมฺพฺอวสํสเนอุ, รสฺโส, มฺโลโป.ทีโฆจ. แปลงพฺเป็นปฺ, วฺเป็นอลาปุอลาวุ.ตั้งลพิธาตุก็ได้.ส.อลาพุ.
อลิก : (วิ.) เหลาะแหละ, เหลวไหล, ไม่จริง, พราง, ไม่เป็นที่รัก.วิ.อลติเอเตนาติอลิกํอลฺอลิวาพนฺธเน, ณิโก.
อลิอฬิ : (ปุ.) ผึ้ง, ตัวผึ้ง, แมลงภู่, แมลงป่อง, กา, นกเค้า, เหล้าหวาน.วิ.อรตีติอลิอฬิวา.อรฺคมเน, อิ, รสฺสลตฺตํ, ศัพท์หลังแปลงลเป็นฬ.ส. อลิ.
อโลปการ : ค. ทำให้เป็นคำๆ
อวกฺการ : (วิ.) อันกระทำลง, อันเป็นเดน.
อวขณฺฑน : (นปุ.) การขาด, ความเป็นท่อน.อวปุพฺโพ, ขฑิเฉทเน, ยุ.
อวจฺฉิทฺท : ค. ใช้ในคำว่า ฉิทฺทาวฉิทฺทํ เป็นรู, เป็นช่อง
อวจฺเฉทก : ค. ซึ่งตัดออกเป็นชิ้นๆ
อวญฺฌ : ค. ไม่เป็นหมัน
อวฏฺฐิติ : (อิต.) ความหยุดอยู่, ความตั้งอยู่, ความดำรงอยู่.อวปุพฺโพ, ฐาตคินิวตฺติยํ, ติ, อาสฺสิ (แปลงอาเป็นอิ), ฏฺสํโยโค.
อวตฺถา : (อิต.) ความเป็นอยู่, ความดำรงอยู่, ความกำหนด, อวปุพฺโพ, ถาคตินิวตฺติยํ, อ, ตฺสํโยโค.ส.อวสฺถา.
อวทญฺญุต, อวทญฺญู : ค. ผู้ไม่เผื่อแผ่, ผู้ทำเป็นไม่รู้ความประสงค์ของผู้ขอ
อวนิ : (อิต.) แผ่นดิน วิ. สตฺเตอวตีติอวนิ.อวฺรกฺขเณ, ยุ, นสฺสนิตฺตํ (แปลงนเป็นนิ), นสฺสวาอสฺสอิตฺตํ (หรือแปลงอแห่งนเป็นอิ). หรือลงอนิปัจ.รูปฯลงอิปัจ.นฺอาคม.เป็นอวนีบ้างส.อวนิอวนี.
อวนีปติ, อวนีส : ป. ผู้เป็นใหญ่ในแผ่นดิน, พระเจ้าแผ่นดิน
อวมงฺคล : (นปุ.) อวมงคล (ไม่เป็นความเจริญ).เรียกงานทำบุญเกี่ยวกับการตายว่างานอว-มงคล.คือ งานที่ปรารภเหตุที่ทำให้เกิดความเศร้าโศกเสียใจ.
อวมงฺคล, อวมงฺคลฺล : ๑. นป. อวมงคล, ความไม่เจริญ ;
๒. ค. ไม่เจริญ, ไม่เป็นมงคล
อวมญฺญน : (นปุ.) ความสำคัญ, ความเข้าใจ.อวปุพฺโพ, มนฺญาเณ, ยุ.ลงยปัจ.ประ-จำหมวดธาตุก่อนเป็นนฺยแปลงนฺยเป็นญฺญแปลงยุเป็นอน.
อวฺยตฺตตา : อิต. ความเป็นผู้ไม่ฉลาดเฉียบแหลม ; ความไม่แสดงผลออกมาให้ปรากฏ
อวฺยถิ : (ปุ.) สัตว์ผู้ไปเร็ว, ม้า. อาปุพฺโพ, วิคติยํ, ถิ.แปลงอิเป็นยรัสสะอาเป็นอ.
อวฺยยีภาว : ป. ความเป็นของไม่สิ้น ; เป็นชื่อของสมาสซึ่งมีอัพยยศัพท์เป็นบทประกอบ
อวยว : (วิ.) เป็นส่วน ๆ, แยกออกเป็นส่วน ๆ, เป็นชิ้น.
อวฺยากต : ค. ซึ่งพระพุทธองค์ไม่ทรงพยากรณ์โดยประการอื่น คือ ไม่ทรงชี้ชัดลงไปว่าดีหรือชั่ว ; ที่เป็นกลางๆ
อวฺยาปชฺฌ : ๑. นป. การไม่เบียดเบียน, ความเป็นผู้มีใจกรุณา ;
๒. ค. ปราศจากการกดขี่, มีใจกรุณา
อวรุทฺธก : ค. ปิดล้อม, กั้น, ขัดขวาง, ขับไล่ ; อันเป็นข้าศึก
อวลญฺช : (วิ.) อัน....พึงใช้สอยไม่ได้, มีรอยเป็นที่กดลงไม่มี, ไม่มีรอย.นปุพฺโพ, วลญฺชฺอุปโภเค, อ.
อวลิขติ : ก. ขูดออก, ลบออก, ตัดเป็นชิ้นๆ
อวสร : (ปุ.) คราว, ต้นเหตุ, โอภาส.อวปุพฺโพสรฺคติยํ, อ.ส.อวสร.
อวสฺสุต : (วิ.) ชุ่ม, เปียก.อวปุพฺโพ, สุปสเว, โต.สุทฺ ปคฺฆรเณ, อ. แปลงทเป็นตซ้อนสฺ.
อวสาน : (ปุ.) ที่สุดลง, กาลเป็นที่สุดลง, กาลเป็นที่จบลง, ที่สุด, ที่จบ, การจบ. อวปุพฺ-โพ, สาอวสาเน, ยุ.ส.อวสาน.
อวฺหายน : (นปุ.) คำเรียก, ฯลฯ.ยุปัจ.แปลงเอเป็นอาย.
อวาปูรณ : (นปุ.) ลูกกุญแจ, ลูกตาล, เครื่องบิด, เครื่องเปิด, เครื่องไข.วิ. อวาปูรติวิวรติทฺวารํ เอเตนาติ อวาปูรณํ.อวปุพฺโพ, ปุรฺสํวรเณ, ยุ.อถวา, วุสํวรเณ, ยุ, วสฺสโป, อุปสคฺคสฺสทีฆตา, อุการสฺสทีฆตา, รฺอาคโม.สัททนีติวางอว อาเป็นบทหน้าเป็นอวาปุรณบ้าง.
อวาวฏ : ค. เป็นอิสระ, ไม่มีใครขัดขวาง, ซึ่งยังไม่ได้แต่งงาน
อวิปจฺจนีกสาตตา : อิต. ความเป็นผู้ไม่ยินดีในการโต้แย้ง
อวิปริณามธมฺม : ป. ความไม่เปลี่ยนแปลง, ความไม่แปรไปเป็นอย่างอื่น
อวิภูต : ค. ซึ่งไม่แจ้งชัด, อันไม่ปรากฏชัด, อันไม่เป็นจริง
อวิรต : (วิ.) เที่ยง, ทุกเมื่อ, สะดวก, เนือง ๆ, เป็นนิตย์.นวิรมตีติอวิรตํ.นวิปุพฺโพ, รฺมุรมเณ, โต.
อวิส : ค. ไม่ใช่ยาพิษ, ไม่มียาพิษ, ไม่เป็นพิษ
อวิสาหฏมานสตา : (อิต.) ความที่แห่งบุคคลเป็นผู้มีจิตไม่ส่ายแล้ว, ความที่แห่งจิตเป็นจิตไม่ส่ายแล้ว, ความแน่วแน่.
อวิห : (ปุ.) อวิหะชื่อของรูปพรหมชั้นที่ ๑๒ชื่อของภพเป็นที่เกิดของอวิหพรหมชื่อของพรหมผู้ไม่ละสถานที่ของตนโดยเวลาเล็กน้อย.วิอปฺปเกนกาเลนอตฺตโนฐานนวิชหนฺตีติอวิหา.พรหมผู้ไม่เสื่อมจากสม-บัติของตนวิ.อตฺตโนอตฺตโนสมฺปตฺติยานหายนฺตีติอวิหา.
อเวหาสกุฏิ : อิต. กุฎีไม่เป็นร้าน, กุฎีที่ไม่แขวนอยู่ในอากาศ คือ กุฎีไม่สูง
อสกฺขิลวาจตา : อิต. ความเป็นผู้กล่าววาจาอันไม่เป็นมิตร, การพูดถ้อยคำอันไม่อ่อนหวาน
อสกี : (อัพ. นิบาต) เนือง ๆ, บ่อย ๆ, ไม่ใช่ครั้งเดียว.
อสกึ : ก. วิ. ไม่ใช่ครั้งเดียว, บ่อยๆ, เนืองๆ
อสงฺกุสก : ค. ไม่ขัดกัน, ไม่เป็นข้าศึกกัน
อสงฺเขยฺย : (นปุ.) อสงไชยชื่อมาตรานับขั้นสูงสุด. วิ.อสฺขฺยาตุอสกฺกุเณยฺยตายอสงฺเขยฺยํ(วัตถุอันบุคคลไม่พึงนับ นับไม่ได้).นสํปุพฺโพ, ขฺยาปกถเน, โณฺย.เอาอาเป็นเอ.อภิฯตั้งขาธาตุเณยฺยปัจ.ส.อสํขย.
อสญฺญอสญฺญ : (วิ.) ไม่มีสัญญา, ไม่รู้สึกตัว.สิ้นสติ.ไทยใช้ อสัญ อาสัญ เป็นกิริยาในความว่าตาย, อสัญญีในความว่าหมดความรู้สึกสลบ.
อสติ : ๑. ก. กิน, กลืนกิน, ดื่ม ;
๒. กิต. เมื่อไม่มี, ไม่มีอยู่, ไม่เป็นอยู่ ;
๓. ค. ไม่มีสติ
อสทานธมฺม : ป. ธรรมที่ไม่เสื่อม, สภาพที่ไม่เสื่อมเป็นธรรมดา
อสนฺโทสธมฺม : ค. ผู้ไม่มีความโกรธเป็นธรรมดา
อสนิอสนีอสุนี : (ปุ. อิต.) สายฟ้า (วชิร), อาวุธแหลม, อาวุธพระอินทร์.วิ.อสฺสเต.ธาตุกมเนนอายุเธนาติอสนิ.อสฺโภชเนอนิ.ภณฺฑนตฺถายอสฺสเตเทเวหีติวาอสนิ.อสุเขปเน, อนิ.ทีฆะ เป็นอสนีเอาอเป็นอุเป็นอสุนี.ส.อศนิ.