อปฺปมตฺตก : นป. ของมีประมาณน้อย, ของไม่สำคัญ
อปฺปมตฺตอปฺปมตฺตก : (วิ.) มีประมาณน้อย.
อปฺปมตฺต อปฺปมตฺตก : (วิ.) มีประมาณน้อย.
อปฺปรชกฺขชาติก : (วิ.) ผู้มีชาติแห่งบุคคลผู้มีธุลีในนัยน์ตาน้อย, ผู้มีกิเลสธุลีในดวงตาน้อย.
อปฺปสตฺถ : (วิ.) มีพวกน้อย.
อปฺปสฺสก : ค. มีสมบัติน้อย, ยากจน
อปฺปสฺสาท : ค. มีความเพลิดเพลินน้อย, มีความยินดีนิดหน่อย
อปฺปาตงฺก : ค. มีความลำบากน้อย, ซึ่งเดือดร้อนนิดหน่อย
อปฺปิกา : อิต. ความมีประมาณน้อย
อปฺปิจฺฉตา : (อิต.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้มีความปรารถนาน้อย.
อปฺปิจฺฉตาทิคุณยุตฺต : (วิ.) ผู้ประกอบแล้วด้วยคุณมีความเป็นแห่งบุคคลผู้มีความปรารถนาน้อยเป็นต้น.เป็นฉ.ตุล.ตา ปัจ.ภาวตัท.ฉ.ตุล.วิเสสนบุพ.กัม.และต.ตัปเป็นสมาสใหญ่.
อปฺปิจฺฉา : (อิต.) ความปรารถนาน้อย.
อปฺเปสกฺข : ค. มีศักดิ์น้อย, มีอำนาจน้อย
อปฺโปทก : ค. มีน้ำน้อย, มีน้ำนิดหน่อย
อปฺโปสฺสุกฺก : ค. มีความขวนขวายน้อย, ซึ่งไม่พยายาม
อปรปจฺจย, อปรปฺปจฺจย : ค. ไม่อาศัยสิ่งอื่น
อภพฺพ : (วิ.) ไม่ชอบ, ไม่ควร, ไม่สมควร, ไม่เป็นไปได้, เป็นไปไม่ได้, อาภัพ(ตกอับวาสนาน้อย).ส.อภวฺย.
อมชฺช : นป. หน่อ, ตุ่ม, ช่อ, สิ่งที่มิใช่น้ำเมา
อมฺพก : ๑. ป. มะม่วงเล็ก ;
๒. ค. ด้อย, โง่, มีปัญญาทราม
อมม : ค. ไม่ยึดถือสิ่งใดว่าเป็นของของตน, ไม่เข้าข้างตัว
อรูปกายิก : ค. ซึ่งเกี่ยวกับสิ่งที่ไม่มีรูป
อวเสสก : นป., ค. สิ่งที่เหลือลง, ส่วนเหลือ, เศษ
อวิห : (ปุ.) อวิหะชื่อของรูปพรหมชั้นที่ ๑๒ชื่อของภพเป็นที่เกิดของอวิหพรหมชื่อของพรหมผู้ไม่ละสถานที่ของตนโดยเวลาเล็กน้อย.วิอปฺปเกนกาเลนอตฺตโนฐานนวิชหนฺตีติอวิหา.พรหมผู้ไม่เสื่อมจากสม-บัติของตนวิ.อตฺตโนอตฺตโนสมฺปตฺติยานหายนฺตีติอวิหา.
อสทิส : ค. ไม่เหมือนกัน, ไม่มีสิ่งเปรียบ
อสปฺปายเสวน : (นปุ.) การเสพของอันไม่เป็นสัปปายะ, การเสวนะกับสิ่งที่เป็นอันตรายแก่การปฏิบัติ, ของแสลง.
อสฺสาชาเนยฺย : (ปุ.) ม้าผู้อาจในอันรู้ซึ่งเหตุพลันม้าผู้อาจในความรู้ซึ่งเหตุและสิ่งมิใช่เหตุโดยยิ่ง, ม้าอาชาไนย.
อสีตฺยานุพฺยญฺชน : (นปุ.) ลักษณะน้อยแปดสิบ, ส่วนย่อยแปดสิบ, อนุพยัญชนะแปดสิบ.
อสุภกถา : อิต. กถาอันว่าด้วยความไม่สะอาด, ถ้อยคำพรรณนาถึงสิ่งที่น่าเกลียด
อาจม : (ปุ. นปุ.?) สิ่งที่ควรล้าง, สิ่งที่ควรชำระ, ขี้.อาจมุ โธวเน, อ.ส.อาจม.
อาณิทฺวาร : นป. ประตูเล็ก
อาทยุปลทฺธิ : (อิต.) ความรู้สิ่งที่เกิดก่อน, ความรู้เรื่องที่เกิดก่อน, ความรู้เรื่องปฐมสัตว์, ปฐมสัตย์วัตถุ.
อานิ : (นปุ.) สิ่งอันบุคคลพึงได้, ผล.อาปุพฺโพ, นิปาปเน, อิ.
อามณฺฑ : (ปุ.) ไม้ละหุ่ง, เทพทาโรชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง เปลือกหอมใช้ทำยา, แฟงชื่อไม้เถาชนิดหนึ่งมีผลกลมยาวแต่ผลเล็กกว่าฟักวิ.อามํวาตํทายตีติอามณฺโฑ.อามปุพฺ-โพ, ทา อวขณฺฑเน, อ, ทสฺส โฑ.ลงนิคคหิตอาคมแล้วแปลงเป็นณฺอถวา, อาปุพฺโฑ, มณฺฑฺภูสเน, อ. อีสํปสนฺนเตล-ตายอามฌฺโฑ.ส.อามณฺฑ.
อายุ : (ปุ. นปุ.) ธรรมชาติเป็นเครื่องเจริญแห่งสัมปยุตธรรม, ความเป็นไป, ชีวิต, ชิวิติน-ทรีย์, ชนมพรรษา, ชันษา, อายุ(เวลาที่ดำรงชีวิตอยู่เวลาชั่วชีวิตของสิ่งนั้นๆ).วิ.เอนฺติสตฺตาเอเตนาติอายุ.อิคติยํ, ณุ.อถวา, อาปุพฺโพ, ยุมิสฺสนคตีสุ, อ. รูปฯ๖๓๕.ส. อายุษฺอายุสฺ.
อารมฺมณ : (นปุ.) ธรรมชาติเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวของจิต, ธรรมชาติเป็นที่เหนี่ยวของจิต, ธรรมชาตเป็นที่มารื่นรมย์, ธรรมชาตเป็นที่ยินดีของจิต, เครื่องยึดเหนี่ยวของจิต, เครื่องยึดหน่วงแห่งจิต, ความคิด, ความรู้สึก, เหตุ, โคจร, นิสัยใจคอ ?, อารมณ์(ความเป็นไปแห่งจิตในขณะหนึ่งๆธรรมชาติที่เกิดขึ้นให้จิตรู้สึกสิ่งที่จิตรู้).วิ.อาคนฺตวาอาภุโสวาจิตฺตเจตสิกาธมฺมารมนฺติเอตฺถาติอารมฺมณํ.อาปุพฺโพ, รมฺรมเณ, ยุ
อารห : นป. สิ่งที่สมควร, สิ่งที่เหมาะสม
อาลิงฺคย : นป. กลองเล็ก
อาวิชฺฌนก : นป., ค. สิ่งที่หมุนไปรอบๆ, ที่สำหรับชัก (เชือก) ; ซึ่งเจาะไช, ซึ่งหมุนไปรอบๆ
อาสตฺต : (วิ.) ตั้งหน้า, เอาใจใส่, มีเพียร, มีสิ่ง นั้น ๆ เป็นใหญ่. อาปุพฺโพ, สญฺชฺ สงฺเค, โต. แปลง ต เป็น ตฺต ลบ ญฺช.
อาสนฺทิกา : อิต. เก้าอี้เล็ก, ตั่งเตี้ย
อาสนฺนกมฺม : (นปุ.) กรรมที่ทำเมื่อใกล้จุติ, การระลึกถึงสิ่งที่ดีหรือไม่ดีในเวลาใกล้จุติ ชื่อว่า อาสันนกรรม อีกอย่างหนึ่ง การทำดี หรือการทำไม่ดีเวลาใกล้ตาย ชื่อว่า อาสันนกรรม วิ. อาสนฺเน อนุสฺสริตํ อาสนฺนํ, อาสนฺเน วา กตํ อาสนฺนํ. อาสนฺนํ กมฺมํ อาสนฺนกมฺมํ.
อิฏฺฐาภฺยาส : (วิ.) ใกล้สิ่งพอใจ, ฯลฯ.
อิทฺธิปาฏิหาริย : (นปุ.) ความอัศจรรย์อันเกิด จากความสำเร็จ, อิทธิปาฏิหาริย์ (สิ่งที่น่าอัศจรรย์ การแสดงฤทธิ์ได้เป็น อัศจรรย์).
อิทปฺปจฺจยตา : อิต. ความมีสิ่งนี้เป็นปัจจัย
อิทสจฺจาภินิเวส : (ปุ.) ความยึดมั่นว่าสิ่งนี้มีจริง. แปลง อิม เป็น อิทํ เมื่ออยู่หน้าบทสมาส.
อีสก อีส : (อัพ. นิบาต) น้อย, ฯลฯ, ง่าย.
อุกฺกุฏิก : (วิ.) กระหย่ง, กระโหย่ง. (ทำให้สูงขึ้นหรือทำสิ่งที่รวมกันอยู่ให้ ขยายตัวขึ้น).
อุตฺตราวฏฺฏ : (ปุ. นปุ.) การเดินเวียนซ้าย คือ การเดินเวียนโดยมือซ้ายอยู่ทาง (ด้าน) สิ่งที่เรา เวียน, อุตราวัฏ. ส. อุตฺตรวฺฤตฺต.
อุตฺตานสย อุตฺตานสยก อุตฺตานเสยฺยก : (ปุ.) เด็กแดง, เด็กยังเล็ก, เด็กดื่มนม. วิ. อุตฺตานํ สยตีติ อุตฺตานสโย อุตฺตานสยโก วา อุตฺตานเสยฺยโก วา. อุตฺตานปุพฺโพ, สี สเย. ศัพท์ต้น ณ ปัจ. ศัพท์ที่ ๒ ก ปัจ. ศัพที่ ๓ เอยฺยก ปัจ.
อุปชฺฌ : (ปุ.) อุปัชฌาย์ วิ. มนสา อุเปจฺจ วชฺชาวชฺชํ ฌายตีติ อุปชฺฌา (ผู้เพ่งโทษ น้อยใหญ่ของศิษย์). อุป+เฌ+อ ปัจ.