อาสชฺชน : นป. การกระทบ, การติด, การข้อง
อิตฺถ : (อัพ. นิบาต) อย่างนี้, ประการนี้, ประการะนี้. ด้วยประการฉะนี้, ดังนี้, นี่แหละ, อิม ศัพท์ ถํ ปัจ. อัพ๎ยตัท. แปลง อิม เป็น อิ แปลง ถํ เป็น ตฺถํ หรือ ซ้อน ตฺ ก็ได้ กัจฯ ๓๙๙ รูปฯ ๔๐๖ ตั้ง วิ. ได้ตั้งแต่ ปฐมาวิภัติ ถึง สัตมีวิภัติ.
อินฺทธนุ : (นปุ.) รุ้ง, สายรุ้ง, รุ้งกินน้ำ. วิ. อินฺทสฺส สกฺกสฺส ธนุ อินฺทธนุ. ส. อินฺทฺร ธนุ. ไทยนำคำนี้มาใช้ตามรูปสันสกฤตว่า อนิทรธนู (ออกเสียงว่า อินทะนู) เป็นชื่อ ของเครื่องประดับบ่าทั้งสองข้าง เป็นผ้า เนื้อ เดียวกับเสื้อ เย็บติดกับเสื้อ รูปเรียวเล็กน้อย ด้านทางคอมีรูสำหรับร้อยลูกกระดุม อีกอย่างหนึ่ง ทำเป็นธนูแข็งติดเครื่องหมายยศทั้งสองข้าง. และเป็นชื่อของลายขอบ ที่เป็นกระหนก.
อิภฆาต : ป. การกระทบ, การฆาตกรรม, การทำลาย
อุกาสิต : นป. การไอ, การกระแอม
อุคฺฆาต : ป. การกระทบ, การถอน
อุคฺฆาติ : อิต. การเขย่า, การกระทบ, ความชนะ
อุทฺรียน, อุทฺทียน : นป. การชำรุด, การแตกออก, การกระจัดกระจาย
อุยฺโยค : ป. การประกอบ, การกระทำ; การออกไป, ความเสื่อม, ความวอดวาย
อุลฺลงฺฆน : นป. การกระโดดขึ้น; การบุกรุก, การละเมิด
อุฬารปูชาธมฺมสฺสวนทีปมาลากรณาทิ : (วิ.) (บุญ) มีอันบูชาด้วยสักการะอันยิ่งและอัน ฟังซึ่งธรรม และอันทำซึ่งประทีป และ ระเบียบ เป็นต้น.
เอณ : (ปุ.) เนื้อทราย, ระมั่ง, เลียงผา ? อิ คติยํ, ยุ.
เอณิ เอณิมิค เอเณยฺย : (ปุ.) เนื้อทราย, ระมั่ง, เลียงผา.
เอรณฺฑ เอรณฺฑก : (ปุ.) ระหุ่ง, เทพทาโร ชื่อไม้ชนิดหนึ่งเปลือกหอมใช้ปรุงอาหาร และทำยา. วิ. โรคํ เอรณฺฑตีติ เอรณฺโฑ. เอรฑิ หึสายํ, โก. รูปฯ ๖๕๗ ศัพท์หลัง ไม่ลบ ก อภิฯ ลง ณ ปัจ. โรคํ นั้นฎีกา อภิฯ เป็น วาตํ. ส. เอรณฺฑ.
รชนี รชฺชนี : (อิต.) ค่ำ (เวลามืดตอนต้นของกลางคืน), เวลาค่ำ, เวลามืด, กลางคืน, ค่ำคืน, รัชนี. วิ. รญฺชนฺติ ราคิโน อตฺราติ รชนี. ยุ, อิตฺถยํ อี. ศัพท์หลังแปลง ช เป็น ชฺช.
อุนฺทุ (ทู) ร : ป. หนู
ราชกกุธภณฺฑ : นป. เครื่องราชกุธภัณฑ์
ราชายตน : ป. ไม้ราชายตนะ, ไม้เกด
รชกฺข : ค. มีกิเลส
รชกฺขนฺธ : ป. กองกิเลส
รชนกมฺม : นป. การย้อม
รชนี : อิต. กลางคืน
รชนีย : ค. ซึ่งล่อใจ, เร้าใจให้ตื่นเต้น
รสมนฺตุ : (ปุ.) พระอาทิตย์, ดวงอาทิตย์. วิ. รํสิ อสฺสาตฺถีติ รํสิมา. มนฺตุ ปัจ.
รสิ : (อิต.) แสง, แสงสว่าง, รังสิ, รังสี, รัศมี. วิ. รสนฺติ ตํ สตฺตาติ รํสิ. รสฺ อสฺสาทเน, อิ, นิคฺคหิตคโม.
รสิมนฺตุ : ค. มีแสงสว่าง ( หมายเอาพระอาทิตย์ )
รหาภาว : ป. ความเปิดเผย, ความไม่ลับ
ราชกมฺมิก : ป. ราชอำมาตย์ , คณะของพระราชา
ราชงฺคณ : นป. สนามหลวง, สนามหน้าพระราชวัง
ราชนิเวสน : นป. ราชนิเวสน์, พระราชวัง
ราชมหามตฺต : ป. นายกรัฐมนตรี, มหาอำมาตย์ของพระราชา
ราชมุทฺทา : อิต. พระราชลัญจกร
ราชรุกฺข : ป. ต้นราชพฤกษ์
ราชวยฺห : ป. ช้างพระที่นั่ง
ราชวลฺลภ : ค. ซึ่งป็นที่ทรงโปรดของพระเจ้าแผ่นดิน
ราชาณา : อิต. อาณาของพระเจ้าแผ่นดิน
ราชามจฺจ : ป. อำมาตย์ของพระเจ้าแผ่นดิน
ราชาหส : ป. ราชหงส์, หงส์ซึ่งมีปากและเท้าแดง
ราสิ : ป. กอง, ก้อน, กลุ่ม, ฝูง, หมู่, พวก, ประชุม
จมฺม : (นปุ.) โล่ ชื่อเครื่องปกป้องศัตรา มีรูป ร่างต่างๆ จรฺ คติ-ภกฺขเณสุ, โม. ลบ รฺ ซ้อน มฺ หรือแปลง รฺ เป็น มฺ หรือตั้ง จมุ อทเน, อ. ซ้อน มฺ.
เสขร : (ปุ.) ดอกไม้กรองบนศรีษะ, ดอกไม้ประดับบนศรีษะ, เทริด, มงกุฎ. วิ. สิขายํ ชาโต เสขโร. ร ปัจ. พฤทธิ อิ เป็น เอ. ลูกประคำ ก็แปล.
กณฺฑรา : (อิต.) เอ็นใหญ่ กฑิ เภทเน, อโร. ส. กณฺฑรา.
กรมรานีต : (ปุ.) คนผู้อัน...นำมาแล้วด้วยความเป็นแห่งเชลย, ทาสเชลย. วิ. กรมรภาเวน อานีโต กรมรานีโต.
การา : (อิต.) เรือนจำ, ตะราง, ที่คุมขังนักโทษ. วิ. กโรติ อตฺราติ การา. กรฺ หึสายํ, โณ. อภิฯ ลง อ ปัจ.
กึกร กึการ : (ปุ.) คนใช้ (คนรับใช้), ทาส, บ่าว. วิ. กิญฺจิ กโรตีติ กึกโร กึกาโร วา. กึปุพฺโพ, กรฺ กรเณ, อ, โณ. อห มชฺช กึ กริสฺสามีติ ภตฺตุ กตฺตพฺพกิจฺจยาจนตฺตา วา กึกาโร. ส. กึกร กิงฺกร.
กุญฺจิกาวิวร : (นปุ.) ช่องแห่งกุญแจ, ช่อง กุญแจ, ช่องดาฬ. กุญฺจิกา+วิวร.
คิรา : (อิต.) สัททชาติอันบุคคลพึงเปล่ง, วาจา อันบุคคลพึงเปล่ง. วิ. เคตพฺพาติ คิรา. เสียง ที่เปล่ง, ถ้อยคำ, วาจา, คำพูด. เค สทฺเท, อิโร
จตุราริยสจฺจ : (นปุ.) ของจริงอันประเสริฐสี่, ความจริงอันประเสริฐสี่ประการ. จตุ+ อริยสจฺจ รฺ อาคม.
จาตุมฺมหาราชิก : (วิ.) (เทวดา) ชั้นจาตุมมหา- ราช วิ. จาตุมฺมหาราเชสุ ภตฺติ เอเตสนฺติ จาตุมฺมหาราชิกา ( ผู้ภักดีในท้าวมหาราช ทั้งสี่องค์ ). รูปฯ ๓๖๐. จาตุมฺมหาราเชสุ ถตฺตา เอเตสนฺติ จาตุมฺมหาราชิกา ( ผู้รับ ใช้ในท้าวมหาราชทั้งสี่องค์). โมคฯ ณาทิกัณฑ์ ๓๒ ณิกปัจ. สกัด.