มญฺชร : ป. เครื่องประดับเท้า
มญฺชีร : (ปุ.) เครื่องประดับเท้า, กำไลเท้า, มชี สทฺเท, อี โร.
มญฺชุสฺสร : ค. เสียงไพเราะ
มณฺฑนชาติก : ค. อยากได้เครื่องประดับ
มณฺฑิรงฺค : (ปุ.) ตั้ง ชื่อไม้ที่ตั้งรับอกไก่, แป ชื่อเครื่องเรือนที่วางบนจันทัน.
มณิเวธ : (ปุ.) เครื่องมือเจียระ ไนแก้ว, เครื่องเจียระไนแก้ว, เพชร (เจาะแก้ว).
มตฺตา มตฺรา : (อิต.) การนับ, เครื่องนับ, เครื่องวัด, เครื่องชั่ง, เครื่องตวง, ความเป็นใหญ่. มา ปริ-มาเณ. ต ตฺรณฺ ปัจ. รูปฯ ๖๕๐.
มธุรสฺสร : ค. มีเสียงไพเราะ
มมฺม : (วิ.) เป็นเหตุตาย, เป็นเครื่องตาย. วิ. มรนฺตฺยเนนาติ มมิมํ. มรฺ ธาตุ ม ปัจ. แปลง รฺ เป็น มฺ หรือ รมฺม ปัจ. ลบ รฺ และ ร.
มมฺมจฺเฉทวจน : (นปุ.) คำเป็นเครื่องตัดเสียซึ่งความรักเป็นเหตุตาย.
มรณเจตนา : (อิต.) เจตนาเป็นเครื่องยังสัตว์ให้ตาย.
มรณพฺยสน : (นปุ.) ทุกข์เครื่องยังสุขให้พินาศ คือความตาย, ทุกข์เครื่องยังสุขให้ฉิบหายคือความตาย, ความตายและความฉิบหาย.
มรีจิกา : อิต. เครื่องลวงตา, สิ่งลวงตา
มลาคนฺธวิเลปนธารณมณฺฑนวิภูสนฏฺฐาน : (นปุ.) การทัดทรงและการประดับและการตกแต่งร่างกายด้วยดอกม้าและของหอมและเครื่องประเทืองผิวอันเป็นฐานะแห่งการแต่งตัว, ฐานะอันเป็นที่ตั้งแห่งการทัดทรงและการประดับและการตกแต่งด้วยดอกไม้และของหอมและเครื่องลูบไล้ (เครื่องย้อมเครื่องทา), การทัดทรงการประดับและการตกแต่งร่างกายด้วยดอกไม้ของหอมเครื่องย้อมเครื่องทาอันเป็นฐานะแห่งการแต่งตัว.
มหฑฺฑ : (ปุ.) เสียงใหญ่, เสียงกึกก้อง.
มหาโกชว : (ปุ.) เครื่องลาดทอด้วยขนสัตว์ยาว, ผ้าโกเชาว์ผืนใหญ่, พรมใหญ่.
มหาตาปสาธน : นป. เครื่องประดับเส้นใหญ่
มหาหิงฺคุ : (ปุ.?) มหาหิงคุ์ ชื่อของเครื่องยาอย่างหนึ่งซึ่งเป็นยางของต้นหิงคุ.
มาณิกา : อิต. เครื่องตวงรูปเหมือนราง
มานภณฺฑ : (นปุ.) เครื่องชั่งของ.
มารพนฺธน : (นปุ.) เครื่องผูกของมาร, เครื่องมัดของมาร, บ่วงของมาร, เครื่องผูกคือมาร, ฯลฯ.
มิคพนฺธนี มิควนฺธนี มิคพนฺธีนี : (อิต.) เครื่องดัก, บ่วง. วิ. มิเค พนฺธตีติ มิคพนฺธินี, มิคปุพฺโพ, พนฺธฺ พนฺธเน, ยุ, อิตฺถิยํ อี, อินี วา. ศัพท์ที่ ๒ แปลง พ เป็น ว.
มิคพนฺธินี : อิต. บ่วง, เครื่องดัก
มิจฉาทิฏฺฐ : (อิต.) ความเห็นผิด, ความเห็นที่ผิด, ลัทธิเป็นเครื่องเห็นผิด. มิจฺฉาทสฺสนํ มิจฺฉาทิฏฺฐ. แก้มิจฉาทิฏฐิ ได้โดย ๑. ธัมมัสสวนะ ฟังธรรม ฟังบรรยายธรรม จากท่านผู้รู้ถูกต้อง เทศน์สอน อ่านหนังสือธรรม ที่ท่านผู้รู้ถูกต้องเขียน ๒. ธัมมานุสสรณะ หมั่นทบทวนคำสอน ๓. ธัมมาสากัจฉา สนทนาธรรมกับท่านผู้รู้ถูกต้อง.
มุขจุณฺณก : (นปุ.) เครื่องผัดหน้า, แป้งผัดหน้า.
มุขผุลฺล : (นปุ.) เครื่องประดับหน้า วิ. มุเข ผุลฺลตีติ มุขผุลฺลํ. ผุลฺลฺ วิกสเน, อ.
มุขวิเลปน : (นปุ.) เครื่องทาหน้า, เครื่องไล้หน้า.
มุทฺทา : (อิต.) ตรา, ตราประทับ, เครื่องสำหรับตีตรา, เครื่องหมาย, รอย, แหวน, แหวนตรา, พิมพ์ (รูปแบบ), ลัญจกร.
มุสาวาทาเวรมณีอาทิ : (วิ.) (วจีสุจริต) มีเจตนาเป็นเครื่องเว้นจากการพูดเท็จ เป็นต้น.
เมขล : (นปุ.) สายรัดเอว, เครื่องประดับเอว, เครื่องประดับเอวสตรี, เข็มขัด, เข็มขัดหญิง, สังวาล ชื่อเครื่องประดับชนิดหนึ่ง ทำเป็นรูปสายสร้อย ใช้คล้องสะพายแล่ง. เมขฺ กฏิวิจิตฺเต, อโล. ศัพท์หลัง อา อิต.
เมขลา : (อิต.) สายรัดเอว, เครื่องประดับเอว, เครื่องประดับเอวสตรี, เข็มขัด, เข็มขัดหญิง, สังวาล ชื่อเครื่องประดับชนิดหนึ่ง ทำเป็นรูปสายสร้อย ใช้คล้องสะพายแล่ง. เมขฺ กฏิวิจิตฺเต, อโล. ศัพท์หลัง อา อิต.
เมฆนาท : ป.เสียงฟ้าร้อง, เสียงฟ้าคำราม
เมธา : (อิต.) ความรู้, ความฉลาด, ความฉลาดรอบคอบ, ปัญญา, ปัญญาเครื่องกำจัดกิเลส, ปรีชา. วิ. วิเลเสเมธตีติเมธา (กำจัด กิเลส). เมธฺ หึสายํ, อ. เมธาติ สิริยาติ วา เมธา (ไปกันด้วยความดี). เมธฺ สงฺคเม. สุขุมมฺปิ อตฺถํ ธมฺมญฺจ ขิปฺป เมว เมตีติ เมธา (ถือเอาผลและเหตุอันสุขุมพลัน). เม อาทาเน, โธ.
โมกฺขธมฺม : (ปุ.) ธรรมเป็นเครื่องพ้น, ธรรม คือความหลุดพ้น, โมกษธรรม.
ยกฺขธูป : (ปุ.) กำยาน คือเครื่องหอมสำหรับจุดบูชา.
ยนฺต ยนฺตฺร : (นปุ.) เครื่องยนต์, เครื่องยนตร์, เครื่องกลไก, เครื่องจักร, ยนต์, ยนตร์. ยมุ อุปรเม, โต. ตรฺณฺปจฺจโย. รูปฯ ๖๕๐.
ยมกวคฺควณฺณนา : (อิต.) วาจาเป็นเครื่องพรรณนาซึ่งเนื้อความแห่งวรรคอันบัณฑิตกำหนดนับด้วยเรื่องอันแสดงของที่เป็นคู่ๆ กัน.
ยส : (ปุ.) ชื่อเสียง, ความยิ่ง, ความเด่น, ความยกย่อง, ความยกย่องนับถือ, เกียรติ, ยศ. วิ. ยชติ เอเตนาติ ยโส. ยชฺ เทวปูชายํ, อ, ชสฺสโส. สพฺพตฺถ ยาตีติ วา ยโส. ยา คมเน, โส, รสฺโส.
ยสฺสสิมนฺตุ, ยสสฺสี, ยสวนฺตุ : ค. มียศ, มีชื่อเสียง, ผู้รุ่งเรือง
ยโสธร : ค. ผู้มียศ, ผู้มีชื่อเสียง, ผู้ทรงไว้ซึ่งยศ
ยโสธรา : (อิต.) พระนางยโสธรา วิ. ยโส วุจฺจติ ปริวาโร กิตฺติ จ, เต ธาเรตีติ ยโสธรา (ผู้ทรงไว้ซึ่งบริวารและชื่อเสียง). ยส+ธรฺ+อ ปัจ. แปลง อ ที่ ส เป็น โอ.
ยาน : (นปุ.) วัตถุเป็นเครื่องไป, วัตถุเป็นเครื่องถึง, วัตถุเป็นเครื่องนำไป, วัตถุสำหรับนำไป, เครื่องนำไป, การไป, การถึง, ยาน, ยวดยาน เช่น เรือ รถ เป็นต้น. วิ. ยาติ อเนนาติ ยานํ. ยา คติปาปุณเนสุ, ยุ.
ยาปนมตฺต : (วิ.) (อาหาร) สักว่าเป็นเครื่องอัตภาพให้เป็นไป, พอยังชีวิตให้เป็นไป, พอเลี้ยงชีวิต, พอเยียวยาชีวิต.
เยภุยฺยนย : (ปุ.) ภาวะเป็นเครื่องนำไปมาก, นัยมาก, เยภุยยนัย เยภุยนัย (วิธีที่คนส่วนมากใช้).
โยตฺต โยตฺร : (นปุ.) วัตถุเป็นเครื่องประกอบ, วัตถุเป็นเครื่องผูก, เชือก, สายพาน. วิ. โยชนฺติ อเนนาติ โยตฺตํ โยตฺรํ วา, ยุชฺ โยเค, โต, ตฺรณฺปจฺจโย. รูปฯ ๖๕๐.
รชฺชน : นป. เครื่องทำใจให้เศร้าหมอง, กิเลส
รโชหรณ : (นปุ.) การนำเสียงซึ่งธุลี, ผ้าอันนำเสียซึ่งธุลี.
รว : ป. เสียง, เสียงครวญ
รวติ : ก. ร้อง, แผดเสียง
รวน : นป. การร้อง, การแผดเสียง