อานนฺตริก, - ริย : ค. (กรรมที่ให้ผล) ไม่มีระหว่าง, (กรรม) ที่ไม่ให้กรรมอย่างอื่นเข้ามาแทรก, ติดต่อ, สืบเนื่อง, ทันทีทันใด
อาน, อาณ : นป. การหายใจเข้า, ลมหายใจ
อานาปาณอานาปาน : (นปุ.) ลมหายใจเข้าและลมหายใจออก.
อานาปานสติ : (อิต.) สติกำหนดลมหายใจเข้าและลมหายใจออก, สติกำหนดลมหายใจเข้าออก.
อานาปาน, อาณาปาณ : นป. การหายใจเข้าออก, การสูดลมเข้าออก
อาปาณ : นป. การหายใจเข้าออก, ลมหายใจเข้าออก, ชีวิต
อาภุชติ : ก. คู้เข้า, นั่งคู้ (บัลลังก์) , นั่งขัดสมาธิ
อายมุข : นป. การไหลเข้ามา
อาลมฺพร : (ปุ.) กลองเทศ, เปิงมางชื่อกลองชนิดหนึ่งขึงหนังทั้งสองหน้าสำหรับตีเข้ากับปี่พาทย์.วิ.อาลมฺพอิติสทฺทายเตติอาลมฺพโร.รปัจ.
อาวิสติ : ก. เข้าไป, เข้าอยู่, สิงสถิต
อาวุณาติ : ก. ร้อยรัด, เย็บ, ร้อยเข้ากัน, เสียบ, เจาะ, ไช
อาวุตฺถ : กิต. เข้าอยู่อาศัยแล้ว, ถูกผีสิงแล้ว
อาเวลิต, - เวลฺลิต : ค. ซึ่งโค้ง, ซึ่งม้วนเข้า
อิทฺธิปาท : (ปุ.) ธรรมอันยังผู้ปฏิบัติให้ถึง ความสำเร็จ, คุณเครื่องให้สำเร็จ, คุณ เครื่องให้สำเร็จความประสงค์ตามเป้า หมาย, ปฏิปทาแห่งความสำเร็จ.
อุกฺโกจ : (วิ.) ไม่มีความหดเข้า, เผื่อแผ่.
อุตฺตร : (วิ.) ยิ่ง, กว่า, ประเสริฐ, สูงสุด (อุตตโร อุตฺตมสทิโส), แข้น (พ้นจาก แห้งจวนแข็ง หรือหมายถึงแข็งก็ได้), กล้าแข็ง, กวน, คน (กวนของให้กระจาย หรือให้เข้ากัน), คม (ไม่ทื่อ), ต่อไป, ซ้าย, เหนือ, หลัง, บน, เบื้องบน, ข้างบน, พ้น, อื่น.
อุทาสีน : (วิ.) เป็นกลาง (ไม่เข้าข้างฝ่ายใด ฝ่ายหนึ่ง), นั่งอยู่นอกพวก, นั่งนอกพวก. อุ อา บทหน้า สี ธาตุ อาน ปัจ. แปลง อาน เป็น อีน. ส. อุทาสีน.
อุปก : ค. เข้าไปใกล้, จวน, ใกล้เข้า
อุปกฺขฏ : กิต. นำเข้ามาใกล้, จัดแจง, แต่ง
อุปกฏฐ : ค. ใกล้เข้ามา, คร่ามาใกล้
อุปค : (ปุ.) การเข้าถึง, การเข้าไป, การเข้าไปใกล้, ความเข้าถึง, ฯลฯ. อุป+คมฺ+กฺวิ, ยุ ปัจ.
อุปคจฺฉติ : ก. มาถึง, เข้าถึง
อุปคมน : (นปุ.) การเข้าถึง, การเข้าไป, การเข้าไปใกล้, ความเข้าถึง, ฯลฯ. อุป+คมฺ+กฺวิ, ยุ ปัจ.
อุปคมนก : ค. ผู้เข้าถึง, ผู้เข้าไปใกล้
อุปคมฺม : กิต. เข้าถึงแล้ว, เข้าไปใกล้แล้ว
อุปชฺช : (ปุ.) ภพอันสัตว์เข้าถึงไม่มีระหว่างคั่น, ภพที่สอง, ภพหน้า. อุปปพฺโพ, ปทฺ คติยํ, อ. แปลง ท เป็น ช แล้วแปลงเป็น ชฺช.
อุปนมติ : ก. น้อมเข้ามา, น้อมเข้าไป
อุปนมน : นป. การน้อมเข้ามาใกล้
อุปนยน : นป. การน้อมเข้ามาใกล้
อุปนยฺหติ : ก. เข้าผูก, ผูกมั่น, เข้าไปผูกไว้, ผูกพยาบาท
อุปนานิย : ค. ผู้เข้าใกล้, ผู้นำเข้าไป
อุปปชฺชติ : ก. เกิดอีก, ปรากฏขึ้น, เข้าถึง
อุปปตฺติ :
(อิต.) การเข้าถึง, ความเข้าถึง, อุปบัติ. อุปปุพฺโพ, ปทฺ, คติยํ, ติ. ดู อุปฺปตฺติ ด้วย. อุปย : (ปุ.) การเข้าถึง. อุปปุพฺโพ, อิ คมเน, อ. แปลง อิ เป็น ย.
อุปยติ : ก. ถึง, เข้าถึง, ลุ
อุปยาติ : ก. ไปถึง, ไปใกล้, เข้าใกล้
อุปโยค : (ปุ.) การเข้าไปประกอบ, การประกอบเข้า, การใช้สอย, ความเข้าไปประกอบ, ฯลฯ. อุปปุพฺโพ, ยุชฺ โยเค, โณ. ส. อุปโยค.
อุปวสติ : ก. เข้าอยู่, อาศัย, รักษา, เข้าจำ
อุปวุตฺถ : กิต. เข้าอยู่แล้ว
อุปสงฺกมน : (นปุ.) การเข้าไปใกล้, การเข้า ใกล้. อุป สํ ปุพฺโพ, กมฺ ปทวิกฺเขเป, ยุ.
อุปสมฺปชฺชติ : ก. เข้าถึง, ถึงพร้อม, อุปสมบท, บวช
อุปสมฺปทา : (อิต.) การถึงพร้อมในธรรมเบื้อง บน (สูง). อุปริ+สมฺปทา ลบ ริ. การถึง พร้อม, การเข้าถึงพร้อม, การยังกุศลให้ถึง พร้อม. อุป+สํ+ปทา, การอุปสมบท (บวช เป็นภิกษุ). ส. อุปสมฺปทฺ.
อุปสเสว : (ปุ.) การเข้าไปคบ, การเข้าไปคบ หา, การเข้าไปเกียวข้อง. อุป สํ ปุพฺโพ, เสวฺ เสวเน, อ.
อุเปจฺจ : กิต. เข้าถึงแล้ว, บรรลุแล้ว
อุเปต : (วิ.) ผู้เข้าถึง. อุปปุพฺโพ, อิ คติยํ, โต.
อุเปติ : ก. เข้าถึงแล้ว, บรรลุแล้ว
โอคธ : (วิ.) หยั่งลง, นับเข้า, รวมกัน, ถึงที่สุด, วิ. อวคาธตีติ โอคธํ. โอปุพฺโพ, คาธฺ ปติฏฐา ยํ, อ.
โอคุมฺเผติ : ก. มัดรวมกันเข้า; ม้วน; ปกปิด; ประดับ
โอปนยิก : (วิ.) เป็นธรรมอันบุคคลควรเพื่ออันน้อมเข้ามา, เป็นธรรมอันบุคคลควรน้อมเข้ามา. วิ. อุปเนตุ ภพฺโพติ โอ ปนยิโก. เป็นธรรมอันบุคคลควรเพื่ออัน น้อมเข้ามาในตน, เป็นธรรมอันบุคคลควร น้อมเข้ามาในตน. วิ. อนฺตนิ อุปเนตุ ภพฺโพติ โอปนยิโก. ควรนำเข้ามา วิ. อุปนยํ อรหตีติ โอปนยิโก. ควรเพื่ออัน นำเข้ามา วิ. อุปเนตุ อรหตีติ โอปนยิโก. ควรนำเข้ามาในจิตของตน ด้วยสามารถ แห่งภาวนา วิ. ภาวนาวเสน อตฺตโน จิตฺเต อุปนยํ อรหตีติ โอปนยิโก. ณิก ปัจ. ตรัต๎ยาทิตัท.
โอเปติ : ก. ให้เข้าไป, ใส่เข้าไป, ผลักเข้า, เข้าถึง