นาลิ นาฬิ : (อิต.) ก้าน, กิ่ง, กระบอก, กล่อง, กล้อง, ลำต้น, ช่อง, ท่อ, หลอด, ทะนาน, แล่ง ( ๒ แล่งเป็น ๑ ทะนาน), นาลี นาฬี ชื่อมาตราตวง, ส. นาฑิ, นาฑิลิ, นาฑิลี.
ตต : (วิ.) แผ่, แผ่ไป, ขยาย, กว้างขวาง., แพร่หลาย. ตนุ วิตฺถาเร, โต, นฺโลโป.
นฬ : ป. ต้นอ้อ, หลอด, ท่อ, กล้อง
นาล นาฬ : (นปุ.) ก้าน, กิ่ง, กระบอก, กล้อง, ลำต้น, ช่อง, ท่อ, หลอด. นลฺ คนฺเธ, โณ. ส. นาล.
นาฬ : ป. ลำต้น, หลอด, ท่อ, กล้อง, ก้าน
นาฬิ : อิต. ทะนาน, เครื่องตวง; ลำต้น, กล้อง, หลอด
ผุลฺล : (วิ.) แผ่, ขยาย, กระจาย, แผ่ไป, กระจายไป. ผุลฺ ผรเณ, โล.
วิกสติ : ก. แย้ม, ขยาย
วิตฺถาเรติ : ก. กว้างขาวง, ชี้แจง, ขยาย
ตนฺต ตนฺตร : (นปุ.) การแผ่, การแผ่ไป, การขยาย, การขยายไป. ตนุ วิตฺถาเร, ต, ตรณฺ ปัจ. รูป ฯ ๖๕0.
ตนน : (นปุ.) การแผ่, การแผ่ไป, การขยาย, การขยายไป, ความแพร่หลาย, ความกว้างขวาง. ตนุ วิตฺถาเร, ยุ.
ตโนติ : ก. แผ่ออก, ขยายออก, เหยียดออก
ธูมเนตฺต : นป. กล้องสูบบุหรี่
นตฺถุกกรณี นตฺถุทาน : (ปุ.) กล้องยานัตถุ์.
นตฺถุกรณี : อิต. ผ้าเช็ดจมูก, ผ้าเช็ดหน้า, กล้องยานัตถุ์
นิกฺกม : (ปุ.) อันก้าวออก, อันออกไป, อันก้าว ออกไป, อันขยายออกไป, การก้าวออก. ฯลฯ, ความเพียร.
นิกุล : (นปุ.) วงศ์อันขยายออกไป. นิกฺกม+กุล.
ปตารณ : นป. การยกขึ้นให้สูง, การขยายตัว
ปนาฬิกา, - นาฬี : อิต. กล้อง, หลอด, ท่อ, ร่องน้ำ, ทางน้ำ
ปริต : (ปุ.) ความแผ่ไป, ความขยาย, ความกว้าง. ปริปุพฺโพ, ตนุ วิตฺถาเร, โร. กัจฯ ๖๓๙ วิ. ปริ ตโนตีติ ปริโต. กฺวิ ปัจ.
ปสารณ : นป. การแผ่ออก, การเหยียดออก, การขยายออก
ปสาริต : ค. อันเขาให้แผ่ออกแล้ว, อันเขาให้เหยียดออกแล้ว, อันเขาขยายออกแล้ว
ผาลิต : ค. ซึ่งเปิดออก, ซึ่งแตกออก, ซึ่งขยายออก,ซึ่งยืดออก
ผุล ผุลน : (นปุ.) อันสั่งสม, อันสะสม, อันรวบรวม, อันแผ่, อันขยาย, การสั่งสม, ฯลฯ, ความสั่งสม, ฯลฯ. ผุลฺ สญฺจเย ผรเณ จ, อ, ยุ.
วิกาส : ป. การแย้ม, การขยาย
วิตฺถมฺภนฺ : นป. การสูบควัน, การกระจาย, การขยายตัว, การพอง
วิตฺถมฺเภติ : ก. สูบควัน; กระจาย, ขยายตัว, พอง
อตฺถาธิปาย : (ปุ.) การอธิบายซึ่งอรรถ, อธิบายซึ่งอรรถ, อัตถาธิบาย (การขยายความ).
อตฺถาร : ป. การขยาย, การแผ่, การขึง
อธิปายอธิปฺปาย : (ปุ.) สภาพเป็นที่อาศัยแห่งจิต, สภาพผู้อาศัยซึ่งจิตนอนอยู่, ความประสงค์, ความมุ่งหมาย, ความพอใจ, ความชอบใจ, ความเป็นใหญ่, การออกความเห็นการอธิบาย (ขยายความชี้แจง), วิ.อธิปยติจินฺเตตีติอธิปฺปาโย.อธิปียเตติวาอธิปฺปาโย.อธิปุพฺโพ, ปยฺคมเน, โณ.อิวาคมเน, โณ, ปฺอาคโม.อถวา, โยอตฺโถปณฺฑิเตนอธิปียเตโสอตฺโถอธิปฺปาโย.ส. อภิปฺราย
อธิปาย อธิปฺปาย : (ปุ.) สภาพเป็นที่อาศัยแห่ง จิต, สภาพผู้อาศัยซึ่งจิตนอนอยู่, ความประ สงค์, ความมุ่งหมาย, ความพอใจ, ความชอบใจ, ความเป็นใหญ่, การออกความเห็น การอธิบาย (ขยายความชี้แจง), วิ. อธิปยติ จินฺเตตีติ อธิปฺปาโย. อธิปียเตติ วา อธิปฺปา โย. อธิปุพฺโพ, ปยฺคมเน, โณ. อิ วา คมเน, โณ, ปฺอาคโม. อถวา, โย อตฺโถ ปณฺฑิเตน อธิปียเต โส อตฺโถ อธิปฺปาโย. ส. อภิปฺราย
อุกฺกุฏิก : (วิ.) กระหย่ง, กระโหย่ง. (ทำให้สูงขึ้นหรือทำสิ่งที่รวมกันอยู่ให้ ขยายตัวขึ้น).
อุปพฺรูหน : นป. ความเจริญ, การเพิ่มขึ้น, การขยายตัว
อุสฺสนฺน : ค. เต็มเปี่ยม, หนาขึ้น, สูงขึ้น; เดียรดาษ; ทาด้วย; ขยายออก, แผ่ออก
โอตฺตร : (นปุ.) การไข, การขยาย, การอธิบาย. อุปุพฺโพ, ตรฺ ตรเณ, โณ. พฤทธิ์ อุ เป็น โอ ซ้อน ตฺ.
องฺกย : (ปุ.) ชื่อกลองพิเศษชนิดหนึ่ง, ตะโพน, กลอง, โทนเล็ก.องฺกฺ คมนลกฺขเณสุ, โณฺย, โยวา.
จมฺมนทฺธ : นป. กลอง
ทุนฺทุภิ : (ปุ.) กลอง วิ. ทุนฺทอิติ สทฺเทน อุภิ ยตฺร โส ทุนฺทุภิ. กลองใหญ่ก็แปล. ส. ทุนฺทุภิ.
กฏฐตาฬ : ป. กลองไม้, ฆ้องไม้, เกราะ
กุมฺภถูณ : ป. กลองชนิดหนึ่ง
กุมฺภถูณ กมฺภถูน : (ปุ. นปุ.) เถิดเทิง (กลองยาว) กุมฺโภ จ โส ถูโณ จาติ กุมฺภถูโณ. อถวา, กุมฺภสณฺฐานตฺตา กุมฺโภ จ ถูณนคเร สมฺภูตตฺตา ถูณญฺจาติ กุมฺภูณํ. ฎีกาอภิฯ เป็น กุมฺภถุณ ตั้ง ถุ อภิตฺถเว, โณ. ไม่ลบ ณ ปัจ. หรือ ถุณฺ ปูรเณ, อ.
ฆร : (นปุ.) กล่อง, เรือน. วิ. ฆรติ กิเลสวสฺสํ เอตฺถาติ ฆรํ. ฆรฺ เสจเน, โณ. คยฺหตีติ วา ฆรํ. คหฺ คหเณ. โณ, คหสฺส ฆราเทโส. รูปฯ ๕๖๗.
ชยเภริ : (อิต.) กลองอันบุคคลพึงตีในคราวมี ชัย.
ชยเภรี : อิต. กลองชัย, กลองศึก
ติณว : (ปุ.) มโหระทึก ชื่อกลองโลหะชนิดหนึ่ง ของชนชาติที่อยู่ตอนใต้ของประเทศจีน. ตนุ วิตฺถาเร, อโว, ณตฺตํ, อสฺส อิตฺตํ.
ททฺทรี : (ปุ.) ทัททรี ชื่อกลอง, กลองมีหู ( เป็น กลองใหญ่). ททฺทอิติ สทฺทํ กโรตีติ ททฺทรี. ททฺทปุพฺโพ, กรฺ กรเณ, อี, กโลโป. ททฺ ทาเน วา, รี. แปลง ทฺ เป็น ทฺท หรือ ทรฺ วิทารเณ, อี. ฎีกาอภิฯ เป็น ททฺทริ ลง อิ หรือ ริ ปัจ.
ทินฺทิม : นป. กลองน้อย, กลองเล็ก
ทุทฺรภิ : ป. กลอง, มโหระทึก
เทวทุนฺทุภิ : (ปุ.) ฟ้าร้อง (กลองของเทวดา).
ธมฺมเภริ : อิต. กลองแห่งพระธรรม, กลองคือพระธรรม