นรก : (ปุ.) โลกอันหาความเจริญมิได้, โลกที่ ไม่มีความเจริญ. น บทหน้า ราช ธาตุใน ความเจริญ อ ปัจ. รัสสะ ปลง ช เป็น ก. เหว, นรก ชื่อสถานที่เป็นที่ลงโทษแก่ บุคคลผู้ที่ทำบาปเมื่อละร่างนี้ไปแล้ว ชื่อ สถานที่ที่คนชั่วไปเสวยกรรม. วิ อปุญฺเญ เนตีติ นรโก. นิ นี วา นเย, ณวุ. แปลง อิ หรือ อี เป็น อ และลง ร ที่สุดธาตุ หรือ ลง ร อาคม หรือตั้ง นร นเย, ณวุ. ส. นรก.
นรกคฺคิ : ป. ไฟนรก, เพลิงแห่งความชั่ว
คูถนรก, - นิรย : นป. คูถนรก, นรกที่เต็มไปด้วยคูถ
ปปท : ป. ปลายเท้า; หลุม, เหว, นรก
มหานรก : (ปุ.) นรกใหญ่, มหานรก. มหานรก มี ๘ ขุม คือ สัญชีวนรก ๑ กาฬสุตตนรก ๑ สังฆาตนรก ๑ โรรุวนรก ๑ มหาโรรุวนรก ๑ ตาปนรก ๑ มหาตาปนรก ๑ อวีจีนรก ๑
ยมโลก : (ปุ.) โลกของพระยม, โลกของคนตาย, นรก.
อวินิปาต : ค. ไม่ตกไป, ไม่ตก (นรก)
อิราจาร : ป. นรก
นรกานต : (ปุ.) นรก.นรก.ลงอนตสกัด.
กากสีส : ๑. นป. หัวของกา, ศีรษะของกา;
๒. ค. (สัตว์นรกขุมหนึ่ง) มีหัวเหมือนหัวกา
กาฬสุตฺต : (ปุ.) กาฬสุตตุ ชื่อนรกใหญ่ขุมที่ ๒ ใน ๘ ขุม วิ. ยตฺถ นิรเย เนรยิกานํ สรีรานิ วฑฺฒกีนํ กาฬสุตฺเตน สญฺญ าณํ กตฺวา วาสินา ตจฺฉนฺติ โส กาฬสุตฺโต.
กุกฺกุล, - กุฬ : ป. เถ้าหรือถ่าน, ถ่านเพลิง, ชื่อนรกขุมหนึ่ง
นรกงฺคาร : ป. ถ่านไฟนรก, เพลิงแห่งความชั่ว
นารก : (ปุ.) สัตว์ผู้ไปสู่นรก, สัตว์นรก. วิ. นรกํ คจฺฉตีติ นารโก. ณก ปัจ.
นิรยคามี : ค. ผู้ไปนรก
นิรยทุกฺข : นป. ทุกข์ในนรก
นิรยป นิรยปาล : (ปุ.) นายนิรยบาล (ผู้ รักษาสัตว์นรก ผู้ปกครองสัตว์นรก). วิ. นิรยสตฺเต ปาติ ปาลติ วาติ นิรยโป นิรยปาโล วา. ปา รกฺขเณ, กฺวิ. ปาล รกฺขเณ, อ. ส. นิรยปาล.
นิรยป, นิรยปาล : ป. นายนิรยบาล, ผู้เฝ้ารักษานรก
นิรยภย : นป. ภัยแต่นรก, ความกลัวแต่นรก
นิรยุปฺปตฺติอาทิ : (วิ.) มีอันบังเกิดในนรก เป็นต้น.
เนรยิก : ค. ผู้เกิดในนรก
ปตาปน : ป. ชื่อนรกในจำพวกนรกใหญ่ทั้งแปดขุม
ปปฏ, (ปปต) : ป. บ่อ, หลุม, เหว, มหานรก
ปุริส : (ปุ.) ชาย, ผู้ชาย (ชาย), บุรุษ, คน, อาตมะ, มานพ, อาตมัน, จิต. วิ. อตฺตโน มาตาปิตูนํ หทยํ ปูเรตีติ ปุริโส (ผู้ยังหทัยของมารดาและบิดาของตนให้เต็ม). ปุรฺ ปูรฺ วา ปูรเณ, อิโส. ถ้าตั้ง ปูรฺ ธาตุ พึงรัสสะ อู เป็น อุ. ปุ นิรยํ ริสตีติ ปุริโส (ผู้กำจัดนรก). เป็นความเชื่อของพราหมณ์ว่าลูกชายจะกำจัด คือป้องกันไม่ให้พ่อแม่ตกนรก. ปุ บทหน้า ริสฺธาตุในความกำจัด อ ปัจ. ปุริ อุจฺเจ ฐาเน เสตีติ ปุริโส (ผู้ดำเนินไปในฐานะสูง). ปุริปุพฺโพ, สิคติยํ, อ. อตฺตโน มาตาปิตูนํ มโนรถํ ปุเรตีติ ปุริโส.
มหาโรรุว : (ปุ.) มหาโรรุวะ ชื่อนรกขุมใหญ่ ขุมที่ ๕ ใน ๘ ขุม.
ยม : (ปุ.) ท้าวยม, พระยม, พระยายม, พญายม ยมราช ชื่อ เทพเจ้าผู้เป็นใหญ่ประจำโลกของสัตว์นรก. ปชาสํยมนดต ยโม.
ยมปุริส : ป. ผู้ลงโทษสัตว์นรก
โรรุว : ป. ชื่อนรกใหญ่ขุมหนึ่ง
โลหกุมฺภี : อิต. หม้อทองแดง; ชลาลัยคือ บ่อแห่งห้วงน้ำในนรก
เวตรณี : อิต. ชื่อแม่น้ำในนรก
สญฺชีว : ป. ชื่อนรกขุมหนึ่ง
องฺคารปพฺพต : ป. ภูเขาไฟ (ในนรก)
อปายภูมิ : (อิต.) ภูมิที่ปราศจากความเจริญ, อบายภูมิคือนรกเปรตอสุรกาย และสัตว์ดิรัจฉาน.วิ.อปาโยเอว ภูมิ อปายภูมิ
อโยปฏล : นป. หลังคาหรือเพดานทำเป็นแผ่นเหล็ก (ในนรก)
อวิจิอวีจิ : (ปุ. อิต.) อเวจีชื่อนรกขุมใหญ่ขุมที่๘.วิ.อคฺคิชาเลหิจทุกฺเขหิจสตฺเตหิจนฺตถิเอตฺถวีจิอนฺตรนฺติอวีจิ(ไม่ว่างเว้นจากเปลวไฟทุกข์และสัตว์คือมีเปลวไฟทุกข์และสัตว์ลอดกาล).นตฺถิวีจิเอตฺถาติวาอวีจิ.อคฺคิชาลานิวาทุกฺขเวทนานํวาสตฺตานํวานตฺถิวีจิอนฺตรเมตฺถาติวาอวีจิ.
อวีจิ : ๑. อิต. ชื่อนรกขุมหนึ่ง ; ความคร่ำคร่า ; ตลอดกาลไม่ขาดระยะ ;
๒. ค. ไม่มีคลื่น, ไม่มีเปลว
อุปฺปลก : ป. คล้ายดอกบัว; ชื่อนรกขุมหนึ่ง
อุปปาติก : (วิ.) (สัตว์) ผู้ลอยมาเกิด, เกิดขึ้น, ผุดเกิด, เกิดผุดขึ้น, อุปปาติกะ, โอปปาติกะ (เกิดเอง โดยอาศัยอดีตกรรม ไม่มีบิดา มารดา ได้แก่ เทวดา พรหม สัตว์นรก เปรต อสุรกาย).
อุรจกฺก : นป. ล้อเหล็ก, ล้อมีคม (เครื่องมือทรมานสัตว์นรก)