พหุมุตฺตเมห : (ปุ.) ป้าง, นิ่ว, โรคป้าง, โรคนิ่ว.
เมห : (ปุ.) ป้าง, นิ่ว,โรคป้าง, โรคนิ่ว, มูตร, น้ำมูตร, เยี่ยว, น้ำเยี่ยว, น้ำเบา, ปัสสาวะ. มิหฺ เสจเน, โณ.
นว : (วิ.) ใหม่, สด, หนุ่ม. นุ ถุติยํ, โณ. อภิฯ ลง อ ปัจ. ส. นว, นวีน.
สุกฺกเมห : (ปุ.) โรคเบาขาว, ป้าง, นิ่ว.
กฏฺฐิสฺ ส : (นปุ.) กัฏฐิสสะ ชื่อเครื่องลาดแกม ไหมด้วย ติดรตนะด้วย. โกสิยสุตฺตกฏฺฐิสฺ สวาเกหิ ปกตํ อตฺถรณํ กฏฺฐิสฺสํ. กฐ ล ปุ.) ก้อนกรวด, กระเบื้อง. กฐิ. โสเก, อโล. ลูกนิ่ว. กฐฺ กิจฺฉชิ่วเน, อโล.
นลาฏิกา : อิต. ทำหน้านิ่วคิ้วขมวด, หน้าบึ้ง, บึ้ง
อพฺภกุฏิก : ค. เบิกบาน, ไม่เคร่งขรึม, ไม่หน้านิ่วคิ้วขมวด
นวภูมิ : (วิ.) มีชั้นเก้า, มีชั้นเก้าชั้น, มีเก้าชั้น. วิ. นว ภูมิโย ยสฺส โส นวภูโม. แปลง ภูมิ เป็น ภูม.
นวโลกุตฺตร : (นปุ.) ธรรมเหนือโลกเก้า, ธรรมอันยังผู้บรรลุให้พ้นวิสัยของโลกเก้า อย่าง. วิ. นว โลกุตตรา นวโลกุตฺครํ.
นวกมฺมิก : (วิ.) ผู้ประกอบด้วยกรรมใหม่, ผู้ ควบคุมการก่อสร้าง, ผู้ควบคุมงานก่อสร้าง. วิ. นวกมฺเมน นยุตโต นวกมฺมิโก. กัจฯ และรูปฯ ลง ณิกปัจ. โมคฯ ณาทิกัณฑ์ ลงอิก ปัจ.
นวติ : (อิต.) เก้าสิบ. ส. นวติ.
นวผลิกานววธู : (อิต.) เจ้าสาว. ส. นวผลิกา, นววธู.
นวมลฺลิกา : (อิต.) มะลิซ้อน, ชบาต้น. วิ. นวา นูตนา มลฺสิกา นวมลฺสิกา. เป็น นวมาลิกา บ้าง. ส. นวมลฺลิกา.
นวกมฺม : (นปุ.) การทำใหม่, การงานใหม่, กิจอัน... ทำใหม่, การก่อสร้าง.
นวกมฺมาธิฏฺฐายี : ค. ผู้ควบคุมการก่อสร้าง
นวกมฺมิกภิกขุ : (ปุ.) ภิกษุผู้ควบคุมการก่อสร้าง, ภิกษุผู้ควบคุมงานก่อสร้าง, ภิกษุผู้ทำการก่อสร้าง.
นวคห นวคฺคห : (ปุ.) พระเคราะห์เก้า, พระ เคราะห์เก้าองค์, ดาวนพเคราะห์. ดาว นพเคราะห์ คือ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ เสาร์ พฤหัสบดี ราหู ศุกร์ และเกตุ.
นวตล : (นปุ.) พื้นเก้า, พื้นเก้าชั้น, นพดล.
นวนาฎยฺรส : (ปุ.) รสแห่งการฟ้อนรำขับร้อง และประโคมเก้าอย่าง, รสแห่งนาฏยะเก้า อย่าง.
นวนีต : (นปุ.) มีชั้นเก้า, เพดานเก้าชั้น.
นวภิกฺขุ : (ปุ.) ภิกษุเก้ารูป.
นวมาลิกา : อิต. มะลิซ้อน, ชบาซ้อน
นวรตน : (นปุ.) แก้วเก้าอย่าง, แก้วเก้าชนิด, แก้วเก้าประการ, นพรัตน์, เนาวรัตน์. แก้วเก้าอย่าง คือ เพชร ทับทิม มรกต บุษราคัม โกเมน นิล มุกดา เพทาย และ ไพฑูรย์. ส. นวรตฺน.
นวโลกกุตฺตรธมฺม : (ปุ. นปุ.) ธรรมเหนือโลกเก้า,ฯลฯ,โลกุตตรธรรมเก้า(มรรค๔ผล๔นิพพาน๑).
นวสิวถิกาปพฺพ : (นปุ.) หัวข้อว่าด้วยป่าช้า เก้า, หัวข้อยิ่งด้วยป่าช้าเก้าหัวข้อ.
นวสูติกา : (อิต.) น้ำนมวัว.
นวอรหาทิคุณ : (ปุ.) คุณของพระพุทธเจ้าเก้า อย่างมีอรหังเป็นต้น.
ทานว : (ปุ.) ทานพ ชื่ออสูรชื่อ ๑ ใน ๔ ชื่อ วิ. ทานุมาย มาตุยา อปจฺจํ ทานวา. ส. ทานว.
อนวเสส : (วิ.) มีเศษเหลือหามิได้, มีเศษเหลือลงหามิได้, ไม่มีเศษ, หาเศษมิได้.วิ.นตฺถิอสฺสอวเสสนฺติอนวเสสํ.
อาทีนว : (ปุ.) โทษอันยังทุกข์ให้เป็นไปโดยยิ่ง, โทษเครื่องถึงทุกข์, โทษ.วิ.อา ภุโสทีนํวายติคมยตีตฺยาทีนโว.อาทีนปุพฺโพ, วิคมเน, อ.อาทีนํวาติอธิคจฺฉติเอเตนาติวาอาทีนโว.อาทีนปุพฺโพ, วาอาทาเน, อ.หรือตั้งอาปุพฺโพ, ทีนฺทุคฺคตภาเว, โว. ส.อาทีนว.
ธมนวส : (ปุ.) ขลุ่ย, ปี่.
ปุนวจน : นป. การกล่าวซ้ำอีก, การทบทวน
มานว : (ปุ.) ชาย, ผ้ชาย, คน, บุคคล. วิ. มนุโน อปจฺจํ มานโว. ณว ปัจ. รูปฯ ๓๕๖.
อนวเสส : ก. วิ. อย่างไม่มีเหลือ
อภินว : (วิ.) ชมเชย, ยกย่อง, สรรเสริญ, ใหม่.นุถุติยํ, อ, นโว.นโว.เอวอภินโว. อภิมโตปสตฺโถวานโวอภินโว.
นวก : (วิ.) ต้น, แรก, ใหม่, สด, หนุ่ม. นว+ ก สกัด
นวม : (วิ.) ที่เก้า. นว+ม ปัจ. ส. นวม.
ขีร : (นปุ.) น้ำนม, นม (น้ำที่รีดมาจากเต้านม), นมสด, กษีร, เกษียร. วิ. ขียติ ทุหเณนาติ ขรํ. ขี ขเย, อีโร, โร วา. นมที่รีดออกมา ใหม่ๆ เรียก ขีระ ขีระนั้นทิ้งไว้จนเปรี้ยว เรียก ทธิ ทธินั้นเจียวขึ้นเรียก ตักกะ ตักกะนั้นเจียวขึ้นเรียก นวนีตะ นวนีตะนั้น เจียวขึ้นเรียก สัปปิ. ส. กฺษีร.
โคปาณสิ เคปาณสี โคปานสิ โคปานสี : (อิต.) กลอน ไม้กลอน (ไม้ที่พาดบนแป สำหรับวางเครื่องมุงหลังคา เช่น จากที่เย็บ เป็นตับ เป็นต้น), จันทัน ไม้จันทัน (ไม้ เครื่องบนสำหรับรับแปลานหรือระแนง). วิ. คํ วสฺโสทกํ สุริยาทิกิรณํ จ ปิวนฺติ วินาสยนฺติ อพฺภนฺตร มปฺปเวสนวเสนาติ โคปานา. อิฏฺฐกาทโย ; ตานิ สิโนนฺติ พนฺธนฺติ เอตฺถาติ โคปานสี. โคปานปุพฺโพ, สี พนฺธเน, อี.
จมฺปกนีลุปฺปลาทิเภท : (วิ.) อันต่างด้วยดอกไม้ มีดอกจำปา และดอกอุบลเขีนวเป็นต้น.
นวกฺขตฺต : (อัพ. นิบาต) สิ้นเก้าครั้ง, สิ้นเก้า คราว, สิ้นเห้าหน. นวศัพท์ กฺขตฺตํ ปัจ. ลงใน ทุติยาวิภัติ แทน วาร ศัพท์ กัจฯ รูปฯ และโมคฯ. ถ้าแปลเป็น กิริยาวิเสสนะ แปลว่า เก้าครั้ง เก้าคราว เก้าหน.
นวิมน : (อิต.)เก้าสิบ.แปลงทสที่แปลว่าเก้าสิบ(ทสเก้าครั้ง)เป็นนวลงโยวิภัติแปลงโยเป็นอุติรูปฯ๓๙๗.
สพฺพญฺญู : (ปุ.) พระสัพพัญญู พระนามของพระพุทธเจ้าทั้งปวง (พระผู้รู้ซึ่งสังขตธรรมและอสังขตธรรมทั้งปวงหาส่วนมิได้). วิ. สพฺพสงฺขตมสงฺตตํ อนวเสสํ ชานาตีติ สพฺพญฺญู. รู ปัจ. สรรพัชญ์ สรรเพชญ์สองคำนี้เขียนตามรูปสันสกฤต. ส. สรฺวชฺฌ.