อุฑฺเฑติ : กิต. ผูก, มัด, รัด; บิน, เหาะ, ลอยขึ้นไป, ปาไป, ทิ้งไป
กินฺนร : (ปุ.) คนหรือ. กึ+นร. คนน่าเกลียด วิ. กุจฺฉิโต นโร. กินนโร ลบ จฺฉิต เหลือ กุ แปลง อุ เป็น อิ ลงนิคคหิตอาคมแล้ว แปลงเป็น นฺ. สัตว์เหมือนคน, สัตว์คล้าย คน, กินนร. วิ. กิ สทิโส นเรนาติ กินฺนโร (เหมือนคน). กินนร เชื่อกันว่าเป็นอมนุษย์พวก หนึ่ง อยู่ในป่าหิมพานต์ มีสองพวก พวกหนึ่งเป็นครึ่งคนครึ่งนกท่อนบนเป็นคน ท่อนล่างเป็นนก อีกพวกหนึ่งเหมือนคน จะไปไหนมาไหนก็ใส่ปีก ใส่หางบินไป. ส. กินฺนร.
อุคฺคม : (วิ.) ขึ้นไป, ไปสูง, ไปในเบื้องบน, บินไป.
กุลิย : ป. กระรอกบิน
เขจร : (ปุ.) สัตว์ผู้บินไปในอากาศ, นก. เข+จร ไม่ลบ เอ ซึ่งสำเร็จมาจากสัตมีวิภัตินาม.
เฑติ : ก. บิน, ลอย
ทยติ : ๑. ก. บิน;
๒. ค. เอ็นดู, สงสาร, กรุณา
ปปาตี : ค. ซึ่งบินโผขึ้น, ร่อนขึ้น, บินไป
ปรปุฏฺ : (ปุ.) นกกระเหว่า ชื่อนกผู้อันนกกา ฟักจนคลอดจากไข่เลี้ยงไว้ ( ระยะที่ยังบิน ออกไปไม่ได้ ). วิ. ปเรน วิชาติเยนกาเกน โปสิโตติ ปรปุฏฺโฐ. ปรปุพฺโพ, ปุสฺโปสเน, โต. แปลง ต เป็น ฏฺฐ ลบที่สุดธาตุ.
อจฺจุคฺคต : ค.ไปสูง, บินขึ้น, ยอดสูง
อชฺฌารุหติ : ก. งอกขึ้น, ไต่ขึ้น, บินขึ้น; ท่วมทับ, ครอบงำ, แผ่ไป
อธิปาเตติ : ก. ให้ตกล่วงไป, ล้มลง, ให้บินไป, ให้ผ่านไป, ทำลาย
อปตฺตน : (วิ.) ไปไม่ได้, บินไม่ได้.
อภิรูหิ, อภิรุหติ : ก. ขึ้น, งอกขึ้น, บินขึ้น, ไต่ขึ้น
อุฑฺฑน : (นปุ.) การเข้าไป, การเหาะไป, การลอยไป, การบินไป. อุปุพโพ, ฑิ เวหาสคติยํ คมนตฺเถ จ, ยุ.
อุฑฺฑิต : กิต. ผูกแล้ว, มัดแล้ว, ถูกผูกมัดแล้ว; บินขึ้นแล้ว
อุทฺธสติ : ก. ฟุ้งขึ้น, ปลิวว่อน, บินขึ้น
อุปจฺจ : กิต. บินขึ้นไปแล้ว, เหาะขึ้นไปแล้ว
อุปฺปจฺจ : ป. การบินขึ้น, การลอยขึ้น
อุปฺปตติ : ก. บินขึ้น, กระโดดขึ้น
อุปฺปาต : ป. การบินขึ้น; อุกกาบาต; เหตุการณ์อันผิดปกติ, ลาง
โอปตติ : ก. ตกลง, บินลง, ตกทับ
นิ : (อัพ. อุปสรรค) เข้า,ลง,ออก,ไม่เหลือ,ไม่มี,ทิ้ง,วาง,บน,ยิ่ง,พ้น,ประชุม,รวม,กอง,อยู่,อ้าง,เปรียบ,ใส,ต่ำ,ต่ำช้า,เลว,ติเตียน,ฉลาด,หลักแหลม.ส.นิรฺ.
อปิ : (อัพ. อุปสรรค)ใกล้, บน, ข้างบน.
อา : (อัพ. อุปสรรค)ต้อง, ทั่ว, ถึง, พอถึง, จดถึงอุ. อา ปพฺพตา เขตฺตํ.ยิ่ง, ใกล้, มาใกล้, จนถึง, โดยยิ่ง, โดยรอบ, ก่อน, ออก, บน, ปรารถนา, ผูก, จาก, อยู่, เรียก, ถือ, ยาก, น้อย, กลับ, ไม่เลื่อมใส, รบ, ที่อาศัย, รวบรวม, ประมวลมา, เสมอ ๆ, อัศจรรย์, กลับความคือเมื่อนำธาตุแล้วจะกลับความเดิมของธาตุ.
อุ : อ. เป็นอุปสรรค ใช้ต่อหน้าศัพท์มีความหมายว่า ขึ้น, นอก, เหนือ, บน
อุตฺตร : (วิ.) ยิ่ง, กว่า, ประเสริฐ, สูงสุด (อุตตโร อุตฺตมสทิโส), แข้น (พ้นจาก แห้งจวนแข็ง หรือหมายถึงแข็งก็ได้), กล้าแข็ง, กวน, คน (กวนของให้กระจาย หรือให้เข้ากัน), คม (ไม่ทื่อ), ต่อไป, ซ้าย, เหนือ, หลัง, บน, เบื้องบน, ข้างบน, พ้น, อื่น.
ปาปสุปิน : นป. ความฝันชั่ว, การฝันร้าย
มงฺคลสุปิน : นป., ป. การหลับเป็นมงคล, ฝันดี
วิปิน : นป. ป่า
สุปิน : (ปุ. นปุ.) การหลับ, การนอนหลับ, ความหลับ, การฝัน, ความฝัน. วิ. สุปนํ สุปินํ. สุปฺ สยเน, อิโน.
สุปินปาฐก : ค. ผู้ทำนายฝัน
อุปสมฺปทา : (อิต.) การถึงพร้อมในธรรมเบื้อง บน (สูง). อุปริ+สมฺปทา ลบ ริ. การถึง พร้อม, การเข้าถึงพร้อม, การยังกุศลให้ถึง พร้อม. อุป+สํ+ปทา, การอุปสมบท (บวช เป็นภิกษุ). ส. อุปสมฺปทฺ.
โอโลกน : (นปุ.) การแลดู, ความแลดู (เบื้อง บน), หน้าต่าง. อุปุพฺโพ, โลกฺ ทสฺสเน, ยุ.
กณฺฏกาปสฺสยิก : ค. ผู้นอนบนเตียงหนาม
กณฺณปิฏฐี : อิต. ส่วนบนของใบหู, หลังหู
กปฺปพินฺทุ : (นปุ.) จุดอันสำเร็จ, จุดอัน สมควร, จุดอันภิกษุทำบนผ้าให้เป็นของ ควรใช้สอย, กัปปพินทุ คือจุดที่พระทำบน ผ้าของพระ เพื่อทำให้เสียสีหรือเพื่อเป็น เครื่องหมายให้จำได้.
กปลฺลปูว : (ปุ.) ขนมอันบุคคลให้สุกแล้วบนกระเบื้อง, ขนมเบื้อง
กากปกฺข : (ปุ.) ผมที่ขมวดไว้เป็นหย่อม ๆ (ผมเด็กขมวดแยกออกเป็น ๓ หย่อม หรือ ๕ หย่อม), ผมแหยม (ปอยผมที่เอาไว้เป็น กระจุกบนหัวนอกจากจุก), ไรผม, ปีกของ กา, ปีกกา. กากานํ ปกฺขสณฺฐ านตฺตา กากปกฺโข.
กุรี : (ปุ.?) หญ้า (เกิดบนแผ่นดิน). กุปุพฺโพ, รุหฺ ปาตุภาเว, อี, หโลโป.
คนฺธโสม : นป. บัวขาว, บุณฑริก, ซึ่งเกิดอยู่บนบก
คีเวยฺยก : (นปุ.) คีเวยยกะ ชื่อกระทงเล้กของ จีวร ที่อยู่กลางผืนของจีวรด้านบน เวลา ห่มคลุมจะอยู่ที่คอ.
โคปาณสิ เคปาณสี โคปานสิ โคปานสี : (อิต.) กลอน ไม้กลอน (ไม้ที่พาดบนแป สำหรับวางเครื่องมุงหลังคา เช่น จากที่เย็บ เป็นตับ เป็นต้น), จันทัน ไม้จันทัน (ไม้ เครื่องบนสำหรับรับแปลานหรือระแนง). วิ. คํ วสฺโสทกํ สุริยาทิกิรณํ จ ปิวนฺติ วินาสยนฺติ อพฺภนฺตร มปฺปเวสนวเสนาติ โคปานา. อิฏฺฐกาทโย ; ตานิ สิโนนฺติ พนฺธนฺติ เอตฺถาติ โคปานสี. โคปานปุพฺโพ, สี พนฺธเน, อี.
ฆรกูฏ : (นปุ.) ช่อฟ้า ชื่อตัวไม้ที่ติดอยู่เบื้อง บนของหน้าบัน รูปร่างเหมือนหัวนาค ชู ขึ้นเบื้องบน.
จุมฺพฏ จุมฺมฏก จุมฺพตก : (นปุ.) เชิง, เชิงรอง, เครื่องรองภาชนะ, เทริด, เสวียน, รัดเกล้า ชื่อเครื่องประดับศรีษะเพื่อรัดผมที่เกล้าไว้ ให้แน่น, ของที่เป็นวงกลม, เครื่องสำหรับ รองของที่เทินไว้บนศรีษะ (ส่วนมากทำ ด้วยผ้าเป็นวงกลม). จุมฺพฺ วทนสํโยเค, อโฏ. สองศัพท์หลัง ก สกัดศัพท์สุดแปลง ฏ เป็น ต.
จุฬมณิ จุฬามณี : (ปุ.) จุฬามณี ชื่อพระธาตุเจดีย์ ที่บรรจุพระเกศธาตุของพระพุทธเจ้าซึ่ง ประดิษฐานอยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ส. จุฑามณี.
ฉว : (วิ.) เลว, ชั่ว, ชั่วช้า, ลามก, ถ่อย, ร้าย, โหด, โหดร้าย, เสื่อม, เปียก, เยิ้ม, ชุ่ม, ตัด, บั่น, ทอน. ฉุ หีนตินฺตเฉทเนสุ, โณ.
ฉิยติ, ฉุฏติ, - เฏติ, ฏยติ : ก. ตัด, ทำให้ขาด, บั่น, ทอน
ฉุรติ : ก. ตัด, ทำให้ขาด, บั่น, ทอน
เฉท เฉทน : (วิ.) ตัด, โกน, บั่น, ทอน, เฉือน, เชือด, แขวะ, ควัก, ขาด, ทะลุ, แตก, ทำลาย, สลาย. ฉิทิ เทฺวธากรณฉิชฺชเนสุ, อ, ยุ.