ปุตฺต : ป. บุตร, ลูกชาย
ปุตฺตชีว : ป. ต้นไทรใหญ่
ปุตฺตทาร : ป. บุตรและภรรยา, ลูกและเมีย
ปุตฺตผล : นป. ผลคือบุตร
ปุตฺตวนฺตุ, ปุตฺติมนฺตุ, ปุตฺติย : ค. ผู้มีบุตร, ผู้มีลูก
ปปุตฺต : (ปุ.) หลาน ( ลูกของลูกชายหรือลูก ของลูกสาว ) , หลานชาย. วิ. ปุตฺตสฺส ปุตฺโต ปปุตฺโต. ลบ ตฺต ของศัพท์หน้า และแปลง อุ เป็น อ.
กมฺมารปุตฺต : (ปุ.) บุตรของนายช่างทอง, ช่างทอง. กมฺมารปุตฺโต วุจฺจติ สุวณฺณกาโร. ไตร. ๓๐/๗๑๖.
กสฺสกปุตฺต : (ปุ.) ลูกชาวนา.
กุลปุตฺต : (ปุ.) บุตรแห่งตระกูล, ลูกชายผู้มี ตระกูล. มีนัยเดียวกันกับ กุลธีตุ.
ฉพฺยาปุตฺต : (ปุ.) ฉัพยาบุตร ชื่อตระกูลช้าง ชื่อพญานาคราช.
ชินปุตฺต : ป. ชินบุตร, สาวกของพระพุทธเจ้า
ชินปุตฺต ชิโนรส : (ปุ.) บุตรแห่งพระชิน, บุตร แห่งพระพุทธเจ้า, พระสงฆ์.
ตรุณปุตฺต : (วิ.) มีบุตรอ่อน, มีลูกอ่อน.
ทาสีปุตฺต : ป. ลูกนางทาสี
ธนธญฺฐปุตฺตทาราทิ : (วิ.) มีทรัพย์และข้าว เปลือกและบุตรและภรรยาเป็นต้น.
นิยปุตฺต : (ปุ.) ลูกเกิดแต่ตน, ลูกของตน.
ปรปุตฺต : ป. บุตรของคนอื่น
ปาฏลิปุตฺต : นป. เมืองปาฎลิบุตรในแคว้นมคธ
พฺราหฺมณปุตฺต : ป. ลูกของพราหมณ์
พุทฺธปุตฺต : ป. บุตรของพระพุทธเจ้า; อริยสาวก
ภาตุปุตฺต : (ปุ.) หลาน หลานชาย (ลูกของพี่ชาย หรือลูกของน้องชาย).
ราชปุตฺต : ป. ราชบุตร, เจ้าชาย
สากิยปุตฺต : (ปุ.) บุตรของเจ้าศากยะ, สากิยบุตร(สาวกของพระพุทธเจ้า)”
อติชาตปุตฺต : (ปุ.) อติชาตบุตร (ลูกผู้เกิดมามีความรู้ความประพฤติดีสูงกว่าตระกูลพ่อแม่).
อติภคินิปุตฺต : ป. หลานชายที่น่ารักยิ่ง
อนุชาตอนุชาตปุตฺต : (ปุ.) บุตรเสมอด้วยตระ-กูล, บุตรชั้นกลาง, อนุชาตบุตร (ผู้เกิดตามมาไม่ดีหรือเลวกว่าตระกูล).
อนุชาต อนุชาตปุตฺต : (ปุ.) บุตรเสมอด้วยตระ- กูล, บุตรชั้นกลาง, อนุชาตบุตร (ผู้เกิดตาม มา ไม่ดีหรือเลวกว่าตระกูล).
อภิชาตอภิชาตปุตฺต : (ปุ.) คนมีตระกูล, บุตรชั้นสูง, อภิชาตบุตร (ลูกผู้เกิดมามีความรู้ความสามารถและความประพฤติดีสูงกว่าตระกูล).
อภิชาต อภิชาตปุตฺต : (ปุ.) คนมีตระกูล, บุตร ชั้นสูง, อภิชาตบุตร (ลูกผู้เกิดมามีความรู้ ความสามารถและความประพฤติดีสูงกว่า ตระกูล).
อยฺยปุตฺต : ป. พระลูกเจ้า, ลูกผู้เจริญ
อวชาตอวชาตปุตฺต : (ปุ.) บุตรผู้เกิดต่ำแล้ว, ลูกชั้นต่ำ, อวชาตบุตร (ลูกที่เกิดมามีความรู้ความสามารถและความประพฤติต่ำกว่าตระกูล).
อสกฺยปุตฺต : ป. ไม่ใช่ศากยบุตร, ไม่ใช่เหล่ากอของศากยะ
อาปุตฺตปุตฺต : ป. ลูกของลูก
อ. : อ.ไม่. มาจาก น ศัพท์
ใช้หน้านามที่อักษรตัวต้นเป็นพยัญชนะต้องเปลี่ยนเป็น อ – เช่น อมนุสฺโส (น+มนุสฺโส) = ไม่ใช่มนุษย์ อปุตฺตโก (น+ปุตฺตโก)= ผู้ไม่มีบุตร
ใช้หน้านามที่อักษรตัวต้นเป็นสระ ต้องเปลี่ยนเป็น อน – เช่น อนริโย (น+อริโย) = ไม่ใช่พระอริยะ
ใช้หน้ากริยากิตก์ เช่น อกตฺวา (น+กตฺวา) = ไม่กระทำแล้ว อกรณีโย (น+กรณีโย) = ไม่พึงกระทำ
อปุตฺตกเสฏฐิวตฺถุ : (นปุ.) เรื่องของเศรษฐีผู้ไม่มีบุตรมีวิ.ตามลำดับดังนี้-นปุพ.พหุพ.นตฺถิตสฺสปุตฺตาติอปุตฺตโกกสกัด.วิเสสนบุพ.กัม.อปุตฺตโก จ โสเสฏฺฐีจาติอปุตฺตกเสฏฺฐี.
อมฺมา : (อิต.) แม่.วิ.อมียเตปุตฺตธีตเรหีติอมฺมา.อมฺ ปูชายํ, โม.อเมติเปเมน ปวตฺตติปุตฺตเกสูติวาอมฺมา.อมฺคมเน, โม.
ปตฺต : (นปุ.) การตก, การตกไป. ปตฺ ปตเน, โต.
ปตติ : ก. ตก, หล่น, ร่วง, แท้ง (ลูก)
ปตฺติ : (ปุ.) ทหารเดินเท้า, พลเดินเท้า, ทหารราบ, กองพลราบ. วิ. ปตฺตีติ ปตฺติ. ปตฺ คมเน, อิ, ทฺวิตฺตํ. ปเทน อตตีติ วา ปตฺติ. ปทปุพฺโพ, อตฺ สาตจฺจคมเน, อิ, อโลโป, ทสฺส โต. คนกล้าหาญ ก็แปล.
ปตฺตี : (ปุ.) ลูกธนู, ลูกศร, ลูกปืน. ปตฺต+ อีปัจ.
ปติต : กิต. ตกไปแล้ว, หล่นแล้ว, ล้มแล้ว
ปตีต : กิต. เอิบอิ่มแล้ว, ยินดีแล้ว
ปิตฺต : นป. น้ำดี
เปตฺติ : (ปุ.) ประชุมแห่งเปรต, หมู่แห่งเปรต. วิ. เปตานํ สมูโห เปตฺติ.
ราชธีตุ, - ปุตฺตี : อิต. พระราชธิดา
กาจ : (ปุ.) สาแหรก, จักษุโรค (โรคตาชนิด หนึ่ง), กระจก กาจมโย ปตฺโต ธาเรตพฺโพ. ภิกษุไม่พึงใช้บาตรกระจก ไตร. ๗ / ๓๔. โบราณแปลว่าแก้วหุง. กจฺ พนฺธเน, โณ.
โกณฑญฺญ : (ปุ.) โกณฑัญญะ ชื่อหัวหน้า เบญจวรรคีย์ผู้ไปเฝ้าปฏิบัติพระมหาบุรุษ ขณะทรงบำเพ็ญทุกกรกิริยา เมื่อพระมหาบุรุษตรัสรู้แล้ว ได้ฟังปฐมเทสนา ได้สำเร็จเป็นพระอริยบุคคลเป็นองค์แรก วิ. กุณฺฑนิยา อปจฺจํ โกณฺฑญฺโญ. กุณฺฑนิยา วา ปุตฺโต โกณฺฑญฺโญ. ณฺยปัจ. ลบ อี ที่ นี เหลือเป็น นฺ ลบ ณฺ รวมเป็น นยฺ แปลง นฺย เป็น ญ ซ้อน ญฺ หรือแปลง นฺย เป็น ญฺญ พฤทธิ์ อุ เป็น โอ หรือ รัสสะ อี เป็น อิ แล้วลบ อิ ลบ ณฺ เหลือเป็น นฺย แล้ว แปลงดังกล่าวแล้ว รูปฯ ๓๕๔-๕.
โกรว โกรพฺย : (ปุ.) เชื้อสายของเท้ากุรุ วิ. กุรุโน อปจฺจํ ปุตฺโต วา โกรโว โกรพฺย วา. ณ, ณฺย ปัจ.
ขุทฺทปาทป : (ปุ.) กอไม้ วิ. ขุทฺโท อวุทฺธิป- ปตฺโต ปาทโป ขุทฺทปาทโป.