ขค : ป. นก, ผู้ไปในท้องฟ้า; ลูกศร; พระอาทิตย์; ลมพระพาย
เตช : (ปุ.) ความคม, พระอาทิตย์, เตชะ ชื่อ ไฟชื่อ ๑ ใน ๑๘ ชื่อ, ไฟ. ติชฺ นิสาเน ทิตฺติยญฺจ, โณ.
ทินกร : ป. ตะวัน, พระอาทิตย์
ทินปติ : ป. เจ้าแห่งตะวัน, ตะวัน, พระอาทิตย์
ภานุ : ป. แสงสว่าง, พระอาทิตย์
สหสฺสรสึ : ค. มีรัศมีพันหนึ่ง ; พระอาทิตย์
อกฺก : (ปุ.) ดวงอาทิตย์, พระอาทิตย์, อจฺจียเตติ อกฺโก (อันเขาบูชา). อจฺจ ปูชายํ, โณ, จฺจสฺส กฺโก.มหาชุติตายอกฺกียติตปฺปสนฺเนหิชเนหีติอกฺโก.อกฺกฺถวเน, อ.ต้นขอนดอก, ต้นรัก, ไม้รักแดง, ลูกขลุบ, เพลารถ.วิ.ตปฺปริยายนามกตฺตาอรตีติอกฺโก.อรฺ คมเน. โก.รสฺส โก(แปลง รฺเป็น ก) ส.อรฺก.
อสธร : (ปุ.) ดวงตะวัน, พระอาทิตย์, ส. อํสุธรอํศุธร.
อาทิจฺจ : (ปุ.) ดวงอาทิตย์, พระอาทิตย์, ตะวัน, ดวงตะวัน.วิ. อาภุโสทิปฺปตีติอาทิจฺโจอาปุพฺโพ, ทิปฺทิตฺติยํ, โณฺย.แปลงปฺเป็นจฺลบณิรวมเป็นจฺยแปลงจฺยเป็นจฺจฏีกาอภิฯอาบทหน้าทิปฺธาตุอปัจ.ลงยปัจ.ประจำธาตุเป็นจฺจอทิติยาปุตฺโตอาทิจฺโจ.อทิติยาอปจฺจํอาทิจฺโจ.ยปัจ.โคตตตัท.ทีฆะต้นศัพท์ ลบอิที่ติเป็นตฺยแปลงตฺยเป็นจฺจรูปฯ ๓๕๔.สยํปภายนฏฺฐายอาทิกปฺปิเกหิอิจฺโจอุปคนฺ-ตพฺโพติอาทิจฺโจอาทิกปฺปิกปุพฺโพ, อิคติยํ, ริจฺโจ, กปฺปิกโลโป.ลงจฺจหรืออจฺจปัจ.แทนริจฺจ ก็ได้.ส. อาทิตฺย.
โค : (ปุ.) โคผู้ วิ. คจฺฉตีติ โค. คมฺ คติยํ, โร. รปัจ. มี อำนาจให้ลบที่สุดธาตุแล้วลบตัวเอง. โค แปลว่าวัว ไม่นิยมตัวผู้หรือตัวเมีย มีแบบ แจกวิภัติโดยเฉพาะ ดูวจีวิภาค ภาคที่ ๒ เลขที่ ๗๑. บางคัมภีร์ แปลว่า แม่โคก็มี แต่ส่วนมากใช้เป็นคำกลาง หมายเอาทั้ง โคผู้และโคเมีย ถ้าหมายเอาโคผู้โดยเฉพาะ ใช้ศัพท์โคณ เมื่อหมายเอาตัวเมียใช้ศัพท์ คาวี. โคศัพท์ ยังแปลได้อีก คือ แปลว่า น้ำ อุ. โคสีตจนฺทน, สวรรค์ อุ. ธมฺโม- ปจิเตน คาวํ ปยติ. คนย่อมไปสวรรค์ด้วย ธรรมที่สั่งสมไว้แล้ว. แสงสว่าง รัศมี อุ. คาโว วิคฺคจฺฉนฺติ เทหโต. รัศมีท. ย่อมซ่านออกจากกาย, เพชร อุ. คาเวน ปริชฺเฌยฺย มณิโก. ช่างแก้วเจียระไนด้วย เพชร, ลูกศร อุ. ควํ ฉินฺทนฺติ ตจฺฉกา. ช่างถากท. ย่อมตัดลูกศร, ดวงจันทร์ อุ. คาวํ โอโลเกสิ จกฺขุนา. คนมองดวงจันทร์ ด้วยจักษุ, ตา อุ. คาเวน จนฺทํ อิกฺขติ. คนมองดวงจันทร์ด้วยตา, คำพูด ถ้อยคำ อุ. คาวํ ภาสนฺติ เต ชนา. ชน.ท. เหล่านั้น พากันพูดถ้อยคำ, พื้นดิน อุ. คาเว ฐิโต โอนมิ สาขํ. คนยืนที่พื้นดินโน้มกิ่งไม้, อินทรีย์ อุ. โคจรํ ที่เป็นที่เที่ยวไปแห่ง อินทรีย์, พระอาทิตย์ อุ. โค สุริโย.
โกกนทพนฺธุ : ป. พระอาทิตย์
โคตม : (ปุ.) พระอาทิตย์ (สว่างที่สุด). โค (แสงสว่าง รัศมี) ตม ปัจ.
ฆมฺมชฺชุติ : ป. พระอาทิตย์
จาตุรนฺตรสิ : (วิ.) มีรัศมีแผ่ไปในทิศทั้งสี่ (พระอาทิตย์), จาตุรนต์รัศมี.
ชีวนชานนฺทกร : (ปุ.) พระอาทิตย์ ( ทำความเบิกบานแก่ดอกบัว).
ตปุ : (ปุ.) ไฟ, พระอาทิตย์. ตปฺ ทิตติยํ, อุ.
ทินกร ทินปติ ทินมณิ : (ปุ.) ตะวัน, ดวง ตะวัน, ดวงอาทิตย์, พระอาทิตย์. วิ. ทินํ กโรตีติ ทินกโร. ทิน+กรฺ+อ ปัจ. ทินานํ ปติ ทินปติ. ทิเน มณิ ทินมณิ (ส่องสว่างในกลางวัน). ส. ทินมณิ.
ทิวสกร : (ปุ.) ตะวัน, ดวงตะวัน, พระอาทิตย์. ส. ทิวากร.
ปภงฺกร : (ปุ.) พระอาทิตย์ วิ. ปภํ กโรตีติ ปภํกโร ปภงฺกโร วา. ปภาปุพฺโพ, กรฺ กรเณ, อ.
ปภากร : (ปุ.) พระอาทิตย์. ปภา+กรฺ+อ ปัจ.
ภากร : (ปุ.) พระอาทิตย์. ภา+กร.
ภาณุมนฺตุ ภานุมนฺตุ : (ปุ.) ไฟ, พระอาทิตย์. วิ. ภาณุ ภานุ วา อสฺส อตฺถีติ ภาณุมา ภานุมา วา. มนฺตุปัจ.
ภาสกร : (ปุ.) พระอาทิตย์ (ทำแสงสว่าง).
สตรสี : ป. พระอาทิตย์
สูร : ๑. ค .กล้าหาญ;
๒. ป. พระอาทิตย์
อณฺหรสิ : ป. พระอาทิตย์
อตฺถคม : ป. การถึงความเสื่อม, การอัสดงคต (พระอาทิตย์)
อตนุ : (ปุ.) พระอาทิตย์
อวรวต : ป. พระอาทิตย์
อวรวตอวรพฺรต : (ปุ.) พระอาทิตย์ (รุ่งเรืองให้เบื้องบน).อวปุพฺโพ, รุทิตฺติยํ, โต.
อีสาน : (ปุ.) พระศิวะ, พระอิศวร, พระรุทธ์, พระอาทิตย์. อิสฺ อิสฺสริเย, อาโน. ส. อีศาน.
อุณฺหคู อุณฺหสิ : (ปุ.) พระอาทิตย์ วิ. อุณฺหา คาโว รสฺมิโย เอตสฺสาติ อุณฺหคู, แปลง โอ แห่ง โค เป็น อู. อุณฺหา รํสิโย เอตสฺสาติ อุณฺหสิ. ลบ รํ.
อุณฺหรสิ : (ปุ.) พระอาทิตย์. วิ. อุณฺหา รํสิ ยสฺส โส อุณฺหรํสิ.
อุทรภิ : (ปุ.) ทะเล, พระอาทิตย์.
อุสฺมาภ : ป. พระอาทิตย์
อุสฺสูร : นป. พระอาทิตย์
คคน : (นปุ.) ที่เป็นที่ไปแห่งนก, กลางหาว, อากาศ, ฟ้า, ท้องฟ้า. วิ. คจฺฉานฺเตตฺถ วิหงฺคมาทโยติ คคนํ. คมฺ คติยํ, ยุ, มสฺส โค. เมฆ พระอาทิตย์? เป็น คคณ บ้าง.
โคโคตฺต : (นปุ.) โคตรแห่งพระอาทิตย์, โคตรพระอาทิตย์.
ฌลา : อิต. ธิดา, ลูกสาว; แสงพระอาทิตย์
ตโมนุท : (ปุ.) พระอาทิตย์, พระจันทร์. ตม+นุท
ปารุ : ป. พระอาทิตย์, ไฟ
พาลสุริย : ป. พระอาทิตย์ซึ่งมีแสงอ่อนๆ, พระอาทิตย์ซึ่งเพิ่งขึ้นใหม่ๆ
ภาณุ ภานุ : (ปุ.) พระอาทิตย์, ภาณุมาศ ภาณุมาต ๒ คำหลังนี้ใช้ในคำกลอนโดยมาก. ภา ทิตฺติยํ, ณุ, นุ. รูปฯ ๖๖๕.
มชฺฌนฺติกสมย : (ปุ.) สมัยแห่งพระอาทิตย์มีเงาตั้งอยู่ในท่ามกลางแห่งวัน, เวลาเที่ยงวัน, เที่ยงวัน.
มณฺฑป : (ปุ. นปุ.) โรงอันรักษาไว้ซึ่งรัศมีคือแสงแห่งพระอาทิตย์ วิ. มณฺฑา รวิรํส-โย ปาตีติ มณฺฑโป. โรงดื่มซึ่งรัศมีคือแสงแห่งพระอาทิตย์ คือยังแสงแห่งพระอาทิตย์ให้ฉิบหาย (บังแสง อาทิตย์ไว้). ปา ปาเน, อ. โรงอันชนย่อมประดับ วิ. มณฺฑิยติ ชเนหีติ มณฺฑ-โป. มณฺฑฺ ภูสเน, โป. ปะรำ, โรงปะรำ, มณฑป (เรือนยอดรูปสี่เหลี่ยม).
รวิ : ป. พระอาทิตย์, ตะวัน
รสมนฺตุ : (ปุ.) พระอาทิตย์, ดวงอาทิตย์. วิ. รํสิ อสฺสาตฺถีติ รํสิมา. มนฺตุ ปัจ.
รสิมนฺตุ : ค. มีแสงสว่าง ( หมายเอาพระอาทิตย์ )
สาวิตฺติ : (อิต.) สาวิตติศาสตร์, สาวิตรี (คำสดุดีพระอาทิตย์บทหนึ่งในฤคเวท). อถโข ติปทํ ติปาท เมว สิยา สา สาวิตฺติ นาม. สวิตุสฺส อิสิโน อยํ วาจา สาวิตฺติ. อิณฺ ปัจ.
สุรปถ : (ปุ.) คลองแห่งพระอาทิตย์, อากาศ, กลางหาว. วิ. สุรานํ ปโถ สุรปโถ.