มุจลินฺท มุจฺจลินฺท : (ปุ.) ต้นจิก, ไม้จิก. จุลฺ นิมฺมชฺชเน, อินฺโท. เท๎วภาวะ จุ แปลงเป็น มุ ศัพท์หลังซ้อน จฺ หรือตั้ง มุจลฺ สงฺฆาเต.
มุขาธาน : (นปุ.) บังเหียน, บังเหียนม้า. วิ. มุขํ อติฏฺฐตีติ มุขาธานํ. มุข+อา+ฐา ธาตุ ยุ ปัจ. แปลง ฐา เป็น ธา.
มุติงฺค : (ปุ.) กลองสองหน้า, ตะโพน. วิ. มุทํ ปโมทํ อิงฺคติ อเนนาติ มุติงฺโค. มุทปุพฺโพ, อิงฺคฺ คมเน, อ, ทสฺส โต.
มุทิงฺค : (ปุ.) กลองสองหน้า, ตะโพน. ดู มุติงฺค.
มุนิกุญฺชร : (ปุ.) พระพุทธเจ้าผู้ประเสริฐสุด, มุนิกุญชระ พระนามของพระพุทธเจ้า.
มุนินฺท : (นปุ.) นักปราชญ์ผู้เป็นเจ้า (พระพุทธเจ้า), พระมุนินท์ พระนามของพระพุทธเจ้าทั้งปวง พระนาม ๑ ใน ๓๒ พระนาม.
มุลาล มุฬาล : (ปุ. นปุ.) รากเหง้า. วิ. มูเลชายตีติ มุลาโล มุฬาโล วา. มูล+อล ปัจ. รัสสะ. มูลฺ ปติฏฺฐายํ, อโล, รสฺโส. มีลฺนิมีลเน วา, อโล. แปลง อี เป็น อุ. ศัพท์หลัง แปลง ล เป็น ฬ.
มุหุตฺต : (ปุ.) กาลขณะหนึ่ง, กาลครู่หนึ่ง, เวลาขณะหนึ่ง, เวลาครู่หนึ่ง, ครู่ (ประเดี๋ยวเดียว), ครู่หนึ่ง. หุจฺฉฺ โกฏิเลฺยฺ, โต. มุอาคมต้นธาตุ ลบ จฺฉฺ แปลง ต เป็น ตฺต.
มุหุตฺติก : (ปุ.) โหร ชื่อหมอดูฤกษ์ ผู้ชำนาญทางดาราศาสตร์เกี่ยวกับการพยากรณ์ วิ. มุหุตฺตํ กาลวิเสสํ ชานาตีติ มุหุตฺติโก. ณิก ปัจ.
มุขาลมฺพท : (นปุ.) การเล่นพิณพาทย์ปาก.
มุโขทก : (นปุ.) น้ำสำหรับบ้วนปาก, น้ำบ้วนปาก, น้ำสำหรับล้างหน้า, น้ำล้างหน้า.
มุโขโลกน : นป. การมองดูหน้า, การเห็นแก่หน้า
มุจลินฺท : ป. ต้นจิก
มุติงฺค, (มุทฺทิงฺค) : ป. ตะโพน
มุติมนฺตุ : ค. คนมีความรู้
มุทุจิตฺต : ค. มีใจอ่อน
มุทุปฺผล : (ปุ.) ไม้กัณณิการ์, กรรณิการ์.
มุนาติ : ก. รู้
มุนิปุงฺคว : (ปุ.) มุนีผู้ประเสริฐ, พระมุนีผู้ประเสริฐ.
มุสน : (นปุ.) การลัก, การขโมย. มุสฺ เถยฺเย, ยุ.
มุสล : (ปุ. นปุ.) สาก, ตะบอง, ไม้ตะบอง, ตะลุมพุก. มุสฺ ขณฺฑเน เถยฺเย วา, อโล. อถวา, มุสฺ ปาณจาเค.
มุสลี : ค. ผู้มีสากในมือ
มุสิกสวจฺฉร : (ปุ. นปุ.) ปีหนู, ปีชวด, ชวด.
มุหุตฺต : (อัพ. นิบาต) ในกาลครู่หนึ่ง, ฯลฯ.
โกมุที : (อิต.) แสงจันทร์, รัศมีพระจันทร์. กุมุทสฺสายํ วิกาโร โกมุที. ณี. อภิฯ
ขณมุหุตฺต : (ปุ.) ขณะมุหุต สิบมุหุตตะ เป็น ขณมุหุตตะ, ขณะครู่หนึ่ง. วิ ขโณ จ โส มุหุตโต จาติ ขณมุหุตฺโต.
สุมุหุตฺต : (ปุ.) ครู่ดี, ขณะดี, ยามดี, สุนฺทร+มุหุตฺต.
กามุปาทาน : (นปุ.) ความยึดมั่นในกาม, ความถือมั่นในกาม.
กิมุ : (อัพ. นิบาต) หรือ, หรือว่า, หรือไม่.
กิมุ, กิมุต : อ. หรือ, หรือว่า, หรือไม่, อย่างใด, เท่าใด, เหมือนอย่างนี้
กิมุโต : (อัพ. นิบาต) หรือ, หรือว่า, หรือไม่.
กุมุทนาฬ, - นาล : นป. ก้านดอกบัวขาว, ก้านบัวขาว
ฉนฺทามุนีต : ค. ซึ่งถูกความพอใจนำไปแล้ว
ตมุหุตฺต : (ปุ.) ครู่หนึ่งนั้น, กาลครู่หนึ่งนั้น.
ปรมฺมุขา : (อัพ. นิบาต) ลับ, ลับหน้า, ในที่อื่น แห่งหน้า, ลับหลัง, ในที่ลับหลัง.
พฺรหฺมุโปสถ : ป. อุโบสถอันประเสริฐ, การปฏิบัติธรรมในวันอุโบสถ
มุกุล มุกุฬ : (วิ.) ตูม, เพิ่งจะผลิ. มุจฺ โมจเน, อุโล อุโฬวา. แปลง จฺ เป็น กฺ.
มุทุ มุทุก : (วิ.) อ่อน,อ่อนโยน, อ่อนหวาน, ละมุนละม่อม, ละเอียด. แปลว่า ช้า เกียจคร้าน ทื่อ ไม่เฉียบแหลม ก็มี.
มุทุ, มุทุก : ค. อ่อน
สมฺมติสงฺฆ สมฺมุติสงฺฆ : (ปุ.) สงฆ์สมมติ, สงฆ์สมมุติ, สมมตสงฆ์, สมมุติสงฆ์. เป็นคำสำหรับเรียกพระภิกษุที่ไม่ได้เป็นพระอริยะ ผู้เข้าประชุมมิได้ละหัตถบาสกันตั้งแต่ ๔ รูปขึ้นไป.
สมฺมุขา : (อัพ. นิบาต) ต่อหน้า, แจ้ง, ชัด, พร้อมหน้า, ในที่พร้อมหน้า, ในที่เฉพาะหน้า. นิบาตลงในอรรถสัตมี. รูปฯ ๒๘๒.
สมฺมุทิต : กิต. ยินดีแล้ว, บันเทิงแล้ว
อติมุทุก : ค. อ่อนยิ่ง, อ่อนมาก
อสมฺมุขา : (อัพ. นิบาต) ในที่ลับหลัง.
ชีมูต : (ปุ.) ชีมูตะ ชื่อเมฆชื่อ ๑ ใน ๑๑ ชื่อ, เมฆ. วิ. ชีวนํ ชลํ มูตํพทฺธ มเนนาติ ชีมูโต, วนโลโป. โลกานํ วา ชีวิตํ มุนาตีติ ชีมูโต. วิตโลโป, ชีวิตสฺส ชีอาเทโส วา, มุ พนฺธเน , โต, ทีโฆ. สัททนีติ วิ. ชีวนสฺส มูโต ชีมูโต.
ปมุข : (วิ.) เลิศ, ประเสริฐ, สูงสุด, ก่อน, แรก, แรกเริ่ม, เริ่มแรก, ดั้งเดิม, เป็นที่พึ่ง, เป็นใหญ่, เป็นประธาน, เป็นหัวหน้า, โดย ความเป็นประธาน, เป็นหัวหน้า, เป็น ประธาน, เป็นประมุข. ปกฏฺฐปุพฺโพ, ปธานปุพฺโพ, วา, ปปุพฺโพ. วา, มุ พนฺธเน, โข.
มูสล : (ปุ. นปุ.) แปลและธาตุเหมือน มุสล ต่างแต่ทีฆะ อุ ที่ มุ เป็น อู.
กนฺต : (วิ.) ดี. งาม, ดีงาม, ดีนัก. พอใจ, รักใคร่, ชอบใจ, เป็นที่พอใจ, เป็นที่ชอบ ใจ. กมุ กนฺติยํ, โต. แปลง ต เป็น นฺต ลบ มุ. ส. กนฺต.
กนฺตา : (อิต.) หญิง, ผู้หญิง (นามนาม มิใช่ วิเสสนะ), นาง, ภรรยา?, กานดา (หญิงที่ รัก). กมุ กนฺติยํ, โต. แปลง ต เป็น นฺต ลบ มุ อาอิต.
นคฺค : (วิ.) เปล่า, เปลือย, เปลือยกาย. วิ. น คจุฉตีติ นคฺโค. นปุพฺโพ คมฺ คติยํ, กฺวิ. ลบ มุ แปลง ค เป็น คฺค หรือตั้ง ลคฺค สงฺเค, อ. แปลง ล เป็น น หรือ ตั้ง นชิ ลชิ ชิเลย, โณ. แปลง ช เป็น ค แล้วแปลงเป็น คฺค ธาตุหลังแปลง ล เป็น น. ส. นคฺน.