ราช : ป. พระราชา
ราชกุมาร : ป. ราชกุมาร, เจ้าชาย, โอรสของพระราชา
ราชกุมารี, -กญฺญา : อิต. เจ้าหญิง, พระราชธิดา
ราชกุล : นป. ราชตระกูล, ราชสำนัก
ราชเคห, - ภวน, - มนฺทิร : นป. พระราชวัง; ราชสำนัก
ราชทณฺฑ : ป. ราชอาญา, โทษหลวง
ราชธีตุ, - ปุตฺตี : อิต. พระราชธิดา
ราชปริสา : อิต. ราชบริวาร
ราชสมฺปตฺติ : อิต. ราชสมบัติ
ราชภฏ : ป. ทหาร, ผู้ที่พระราชาทรงชุบเลี้ยง, ข้าราชการ
ราชโภคฺค : ค. ซึ่งควรแก่พระราชาทรงใช้
ราชติ : ก. ส่องแสง, รุ่งเรือง
ราชทาย : ป. ของพระราชทาน
ราชธมฺม : ป. ราชธรรม, กิจที่พระเจ้าแผ่นดินทรงกระทำ
ราชธานิ : อิต. ราชวัง, เมืองหลวง
ราชปุตฺต : ป. ราชบุตร, เจ้าชาย
ราชปุริส : ป. ราชบุรุษ
ราชพลิ : ป. ราชพลี, ส่วย
ราชมเหสี : อิต. พระมเหสี, พระราชินี
ราชรถ : ป. รถพระที่นั่ง
จกฺกวตฺติ จกฺกวตฺติราช : (ปุ.) พระราชา จักรพรรดิ, พระเจ้าจักรพรรดิ, จักรพรรดิ- ราช.
เทวราช : (ปุ.) เทวดาผู้พระราชา, พระเทวราช ชื่อของพระอินทร์, พระอินทร์, ท้าวสักกะ. วิ. เทวานํ ราชา เทวราชา.
สุปณฺณราช : (ปุ.) ครุฑผู้พระราชา, พระครุฑ, สุปัณราช, สุบัณราช. ส. สุปรฺณราช.
อภิราช : (ปุ.) พระราชาผู้ยิ่ง, พระอภิราช.
อุรุราช อุฬุราช : (ปุ.) อุรุราช อุฬุราช ชื่อ พระจันทร์, ดวงจันทร์.
ทสวิธราชธมฺม : (ปุ.) ธรรมของพระราชามี อย่างสิบ, ธรรมของพระเจ้าแผ่นดินสิบ อย่าง, ทศพิธราชธรรมล ทศพิธราชธรรมเป้นหลักะรรมประจำองค์พระเจ้าแผ่นดินและเป็นคุณธรรมของผู้ปกครองบ้าน เมืองทั้งหลายด้วยมี ๑๐ อย่างคือ ทาน ศีล บริจาค อาชวะมัทวะ ตบะ อักโกธะ อวิหิงสาขันติ และอวิโรธนะ
ปฏิราช : ป. พระราชาฝ่ายตรงข้าม, ราชาผู้เป็นศัตรู
ปเทสราช : ป. พระราชาในประเทศ, พระเจ้าแผ่นดินผู้ครองเฉพาะหรือดินแดนบางส่วน
มิคราช มิคินฺท : (ปุ.) ราชาแห่งเนื้อ, จอมแห่งเนื้อ, ราชสีห์.
อคฺคมหาราช : (ปุ.) พระราชาผู้ใหญ่ผู้เลิศ, พระอัครมหาราช.
มจฺจุราช : เจ้าแห่งความตาย
มาราธิราช : (ปุ.) มารผู้เป็นใหญ่ยิ่งกว่ามาร, มารผู้เป็นใหญ่ยิ่ง, พญามาร.
มุนิราช : (วิ.) ผู้เป็นเจ้าแห่งมุนี.
เมรุราช : (ปุ.) เขาพระสุเมรุ.
ราชิ : อิต. แถว, แนว, ไร่ป่า; ความขัดแย้ง
วิราชติ : ก. ส่องแสง
อุฬุราช : ป. พระจันทร์
รชฺช : (นปุ.) ความเป็นแห่งพระราชา, ความเป็นพระราชา, วิ. ราชิโน ภาโว รชฺชํ. ราช+ณยปัจ. รัสสะ อา เป็น อ ลบ อ ที่ ช ลบ ณฺ รวมเป็น รชฺย แปลง ย เป็น ช. ราชสมบัติ ราชอาณาเขต ก็แปล.
จาตุมฺมหาราชิก : (วิ.) (เทวดา) ชั้นจาตุมมหา- ราช วิ. จาตุมฺมหาราเชสุ ภตฺติ เอเตสนฺติ จาตุมฺมหาราชิกา ( ผู้ภักดีในท้าวมหาราช ทั้งสี่องค์ ). รูปฯ ๓๖๐. จาตุมฺมหาราเชสุ ถตฺตา เอเตสนฺติ จาตุมฺมหาราชิกา ( ผู้รับ ใช้ในท้าวมหาราชทั้งสี่องค์). โมคฯ ณาทิกัณฑ์ ๓๒ ณิกปัจ. สกัด.
ธมฺมราช : (ปุ.) พระราชาแห่งะรรม, พระราชาโดยธรรม, พญาโดยธรรม, พระธรรมราชาเป็นพระนามของพระพุทธเจ้าทั้งปวง. วิ. ธมฺมสฺส ราชา ธมฺมราชา. ธมฺมสฺส วา ราชาปวคฺคกคฺคา ธมฺมราชา. ธมฺมเมน ราชตีติ วา ธมฺมราชา. ส. ธรฺมราช.
จกฺกวาลรชฺช : นป. ราชสมบัติในรอบจักรวาล, ความเป็นพระราชาผู้มีอำนาจทั่วจักรวาล
มนฺธาตุ : (ปุ.) มันธาตุ ชื่อของพระราชา, พระราชาพระนามว่ามันธาตุ, พระเจ้ามันธาตุราช ชื่อของพระราชาผู้ยิ่งใหญ่พระองค์หนึ่งสามารถบันดานให้ฝนตกเป็น กหาปณะ มํ+ธาตุ (ผู้ทรงไว้ซึ่งสิริ).
รชฺชกาล : (ปุ.) เวลาแห่งความเป็นพระราชา, รัชกาล คือ ระยะเวลาครองราชสมบัติของพระราชาองค์หนึ่งๆ.
ราชกมฺมิก : ป. ราชอำมาตย์ , คณะของพระราชา
อุปราช : (ปุ.) พระราชารอง (รองจากพระเจ้าแผ่นดิน), อุปราช คือผู้สำเร็จราชการแทนพระเจ้าแผ่นดิน ในส่วนหนึ่ง ๆ ของ พระราชอาณาจักร.
อุยฺยาน : (นปุ.) สวนเป็นที่แลดูในเบื้องบนไป, สวนเป็นที่แหงนดูเดินไปพลาง, สวนเป็น ที่รื่นรมย์, สวน, สะตาหมัน (สวน), ป่า, ป่าของพระราชา (ใช้ได้ทั่วไป), อุทยาน, พระราชอุทยาน, สวนหลวง. วิ. สมฺปนฺน- ทสฺสนียปุปฺผผลาทิตาย อุลฺโลเกนฺตา ยนฺติ ชนา เอตสฺมินฺติ อุยฺยานํ. ส. อุทฺยาน.
กติกา : (อิต.) การทำ, กฤษฎีกา. กติศัพท์ ก สกัด อา อิต. กติกา ไทยใช้ในความหมายว่า การนัดหมาย ข้อตกลง ข้อ บังคับ เงื่อนไขที่กำหนดไว้ สัญญาบัง เกิดแต่การทำ. กฤษฏีกา (แผลงมาจาก กติกา) ใช้เป็นชื่อของกฎหมาย ซึ่งฝ่าย บริหารบัญญัติออกใช้เมื่อคราวจำเป็นใน นามของพระมหากษัตริย์ เรียกว่าพระราช กฤษฎีกา.
กปฏ : (ปุ.) ความคด, ความโกง, ความทรยศ, กบฏ ขบถ คือ การประทุษร้ายต่อราชอา- ณาจักร. วิ. กุจฺฉิเตน อากาเรน ปฏตีติ กปโฏ. ปฏฺ คติยํ, อ. แปลง กุ เป็น ก หรือแปลง กุ เป็น กา แล้วรัสสะตามนัย อภิฯ ส. กปฏ.
กมฺพุนฺทลามิ : ป. ท้าววิรุฬหกราช
กรณิย : (ปุ.) ถั่วราชมาศ, ถั่วทอง.