วาร : ป. คราวหนึ่ง, วันหนึ่ง ๆ
กติกฺขตฺต : (อัพ. นิบาต) สิ้นครั้งเท่าไร, สิ้น คราวเท่าไร, สิ้นวาระเท่าไร, สิ้นกี่ครั้ง. กติ + กฺขตฺตํ ปัจ. ในอรรถ วาร. เป็น อัจจันตสังโยคะ โมคฯ ณาทิกัณฑ์ ๑๑๕. กี่ครั้ง, กี่คราว, กี่หน. เป็นกิริยาวิเสสนะ.
กติวาร : (ปุ.) วาระเท่าไร (กีวาระ) วิ. กติโก วาโร กติวาโร.
ทุติยวาร : (ปุ.) ครั้งที่สอง, วาระที่สอง.
อุทกวาร : ป. วาระแห่งน้ำ, ถึงวาระเป็นผู้นำน้ำมาให้
เอกวาร : ก. วิ. ในวาระหนึ่ง, ครั้งหนึ่ง
เจโตปริยาย : (ปุ.) การกำหนดใจ, การกำหนด วาระจิต (คือช่วงของความคิด).
ทฺวิกฺขตฺต : (อัพ. นิบาต) สิ้นสองครั้ง, สิ้นสองคราว, สิ้นสองหน. ทฺวิ+ กฺขตฺตํปัจ. ลงในวาระศัพท์ รูปฯ ๔๐๓ . สองคราว, สองครั้ง. สองหน. สัมพันธ์เป็นกริยาวิเสสนะ.
ปทวาร : (ปุ.) วาระแห่งเท้า, ระยะแห่งเท้า, ระยะก้าวเท้า, ชั่วก้าวเท้า ( ก้าวย่าง ).
วารพาณ : นป. เสื้อเกราะ
จกฺขุทฺวาร : (นปุ.) ช่องแห่งตา วิ. จกฺขุสฺส ทฺวารจกฺขุทฺวร.ช่องคือตาวิ. จกฺขุ เอว ทฺวารํ จกฺขุทฺวารํ.
ทฺวารปาล ทฺวารปาลก ทฺวารฏฺฐ : (ปุ.) คนผู้รักษาประตู, คนเฝ้าประตู, ยามประตู, นายประตู. ศัพท์หลัง ทฺวาร+ฐ ซ้อน ฏฺ.
ทฺวารพาหา : (อิต.) บานประตู. ทฺวาร+ พาหา.
โสรวาร : (ปุ.) วันเสาร์. ส. เสารวาร.
อนาวฏทฺวารตา : (อิต.) ความเป็นแห่งตนผู้มีประตูอัน-ปิดแล้วหามิได้, ความเป็นคนไม่ปิดประตู (ยินดีต้อนรับ).น+อาวฎ+ทฺวาร+ตาปัจ.
อาทิจฺจวาร : (ปุ.) วันอาทิตย์.ส. อาทิตยวาร.
กมฺมทฺวาร : นป. กรรมทวาร, ทางเกิดของกรรม
กายทฺวาร : (นปุ.) ทางแห่งกาย, ช่องแห่งกาย ช่องคือกาย, ทวารคือกาย, ทางกาย, กายทวาร.
กุลทฺวาร : นป. ประตูแห่งสกุล
ขนฺธาวาร : (ปุ.) สถานที่เป็นที่กั้นด้วยท่อนไม้, ประเทศล้อมโดยรอบด้วยสิ่งทั้งหลายมีท่อน ไม้เป็นต้น, ทั้พรั้ง (การระวังรักษาทัพ), กองทัพ, ทัพไชย, ค่าย. วิ. ทารุกฺ ขนฺธาทีหิ อา สมนฺตโต วรนฺติ ปริกฺขิปนฺติ เอตฺถาติ ขนฺธาวาโร. ขนฺธ อา ปุพฺโพ, วรฺ อาวรณอจฉาทเนสุ, โณ.
คงฺคาทฺวาร : (ปุ. นปุ.) ประตูน้ำ, ปากน้ำ.
คพฺภทฺวาร : นป. ประตูห้อง
คามทฺวาร : นป. ประตูใหญ่, ประตูบ้าน, ประตูเข้าบ้าน
คุตฺตทฺวาร : ค. ผู้มีทวารอันคุ้มครองดีแล้ว
คุตฺตทฺวารตา : อิต. ความเป็นผู้มีทวารอันคุ้มครองแล้ว, การบังคับตนได้
คุรุวาร : (ปุ.) วันครู, วันพฤหัสบดี. ส. วฺฤหสฺปติ.
เคหทฺวาร : นป. ประตูบ้าน, ประตูเรือน
ฆรทฺวาร : นป. ประตูเรือน
จงฺควาร : ป. หม้อกรองน้ำด่าง, หม้อกรองน้ำนม
จตุทฺวาร : ค. มีทวารสี่, มีสี่ประตู
ฉทฺวาร : นป. ทวารหก, หกประตู, หกช่อง
ชีววาร : (ปุ.) วันพฤหัสบดี.
ทฺวาร : (นปุ.) ประตู, ปาก, ช่อง, อุบาย, ทาง. ทฺวรฺ สํวรเณ, โณ, อภิธัมมวิภาวินีปท โยชนาเป็น ทฺวารฺ ธาตุ อ. ปัจ. เป็น ทฺวารา
ทฺวารโกฏฺฐก : (ปุ.) ซุ้มประตู.
ทฺวารคาม : ป. หมู่บ้านใกล้ประตูเมือง, หมู่บ้านนอกประตูเมือง
ทฺวารฏฺฐ : ค., ป. ผู้ยืนอยู่ที่ประตู; ผู้เฝ้าประตู, คนรักษาประตู
ทฺวารโตรณ : นป. เสาระเนียดประตู
ทฺวารปาล : ป. คนเฝ้าประตู, ยามรักษาประตู
ทฺวารปิทหน : นป. การเปิดประตู
ทฺวารภตฺต : นป. ภัตที่ประตูเรือน, ภัตซึ่งตั้งไว้ที่ประตูเรือนเพื่อบริจาคทาน
ทฺวารวตี : (อิต.) ทวาราวดี ชื่อเมือง. ไตร. ๓๒/ ๒๙๕ เป็น ทวารวตี
ทฺวารวาตปาน : นป. ประตูและหน้าต่าง
ทฺวารสาลา : อิต. ศาลามีประตู
ทุนฺนิวารย : (วิ.) อัน...พึงห้ามได้โดยยาก, ยากที่จะห้ามได้.
นครทฺวารปาลก : (ปุ.) คนผู้รักษาซึ่งประตู แห่งพระนคร, ยามรักษาประตูพระนคร.
นิวาร : (ปุ.) การป้องกัน, ความป้องกัน. นิปุพฺโพ, วรฺ อาวรณ์เณ, โณ.
นิวารย : (วิ.) อัน...พึงห้าม, อัน...พึงกั้น. นิปุพฺโพ, วรฺ อาวรเณ, โณฺย.
นีวาร : ป. ลูกเดือย, เมล็ดข้าว
ปทฺวาร : นป. บริเวณประตู, ที่หน้าประตู
ปทฺวารคาม : ป. หมู่บ้านแถบประตูเมือง, ชานพระนคร