กเมติ : ก. ปรารถนา, อยาก, ใคร่
เคธ : (วิ.) กำหนัด, อยาก, ปราถนา, ยินดี, ชอบใจ, พอใจ, ติดใจ, รัก, รักใคร่. คิธฺ อภิกํขายํ, โณ.
ชิฆจฺฉติ : ก. หิว, อยาก, ปรารถนาจะกิน
ตสติ : ก. ไหว, สะดุ้ง, กระหาย, อยาก
ตสิต : ค. ไหว, สะดุ้งแล้ว, กระหาย, อยาก
นิโพธติ : ก. เอาใจใส่, สมใจ, ผูกพัน
ปฏิคิชฺฌ : ค. ซึ่งกำหนัด, อยาก, ติดใจ
ปฏิคิชฺฌติ : ก. กำหนัด, อยาก, ติดใจ
ลียติ : ก. หดตัว, เหี่ยวแห้ง; อยาก, ปรารถนา
ลุพฺภติ : ก. โลภ, อยาก, ปรารถนา
โลลุป : ค. โลภ, อยาก
อภิชิฆจฺฉติ : ก. หิว, กระหาย, อยาก
อลฺลียติ : ก. ติด, ยึด, เกาะ, อยาก
อวกงฺขติ : ก. หวัง, ต้องการ, อยาก
อาลยติ : ก. ติด, ยึด, เกาะแน่น, อยาก
ตณฺหกฺขย : (ปุ.) ความสิ้นแห่งตัณหา ( หาย อยาก ) ความสิ้นไปแห่งตัณหา, ธรรม เป็นที่สิ้นไปแห่งตัณหา, ตัณหักขยะ ชื่อ ของพระนิพพาน, พระนิพพาน.
กตฺตุกมฺยตา : อิต. ความอยากทำ,ความใคร่ทำ
กตฺตุกาม : ค. ใคร่ทำ, อยากทำ
กตฺตุกามตา : อิต. ความอยากทำ,ความใคร่ทำ
กนฺติ : (อิต.) ความปรารถนา, ความอยากได้, ความรัก, ความรักใคร่, ความชอบใจ, ความยินดี, ความต้องการ, อำนาจ. กมุ อิจฺฉากนฺตีสุ, ติ แปลง ติ เป็น นฺติ ลบที่ สุดธาตุ. ความงาม, ความสวยงาม, ความรุ่งเรือง, รัศมี, แสง. วิ. กนตีติ กนฺติ. กนนํ วา กนฺติ. กนฺ. ทิตติยํ, ติ. การก้าว ไป, ความก้าวไป. วิ. กมนํ กนฺติ. กมฺปท วิกฺเขเป, ติ.
กาม : (วิ.) ใคร่, ยินดี, รัก รักใคร่, ชอบใจ, พอใจ, หวัง, ต้องการ, มุ่ง, อยากได้, ปรารถนา.
กามก : ค. ผู้มีความใคร่, ผู้มีความอยาก
กามตณฺหา : (อิต.) ความกำหนัดแห่งจิตอัน สหรคตด้วยกามธาตุ ความอยากในความใคร่, ฯลฯ, ความพอใจในกามทั้ง ๕, ตัณหาคือกาม.
กามตา : อิต. ความอยาก, ความใคร่
กามปิปาสา : อิต. ความกระหายในกาม, การอยากเสพกาม
เกฬนา : อิต. ความอยาก, ความปรารถนา, ความโลภ
เกฬายติ : ก. ปรารถนาจะเล่น, อยากเล่น
เกฬายน : นป. ความปรารถนาจะเล่น, ความอยากเล่น
ขุทา : อิต. ความหิว, ความอยาก
ขุทา ขุทฺทา : (อิต.) ความอยากจะกิน, ความอยากข้าว, ความหิว, การกิน. ขุทฺ ชิฆจฺ- ฉายํ, โท. ศัพท์ต้นลบที่สุดธาตุ. ขุทฺทา วุจฺจติ ฉาตโก. ไตร. ๓0/๓๗๑.
ขุทิต : ค. หิวแล้ว, อยากแล้ว
คนฺธตณฺหา : (อิต.) ความอยากในกลิ่น, ความพอใจในกลิ่น.
คนฺธาสา : อิต. ความหวังหรืออยากในกลิ่น
คิชฺฌติ : ก. ปรารถนา, อยากได้, ต้องการ, มักมาก, ละโมบ, โลภ
เคธติ : ก. โลภ, อยากได้, จะกละ
จกฺขุโลล : ค. ผู้คะนองตา, ผู้มีสายตา, ผู้อยากเห็นโน่นเห็นนี่
ฉนฺท : (ปุ.) สภาพผู้อาศัยจิตนอนอยู่, ความตั้ง ใจ, ความพอใจ, ความชอบใจ, ความปรา- รถนา, ความต้องการ, ความอยาก, ความอยากได้, ความมุ่งหมาย, ความยินดี, ความรัก, ความรักใคร่, ความสมัคร, ความสมัครใจ, ความเต็มใจ, ความอยู่ในอำนาจ, อัธยาศัย, ตัณหา, พระเวท. ฉนฺทฺ อิจฺฉายํ, อ. ส. ฉนฺท. ฉนฺท ฉันท์ ชื่อคำประพันธ์อย่าง ๑ มีหลาย ชื่อ มีหลักการวางคำ ครุ ลหุ และจำนวน คำแต่ละบาทต่างๆ กัน วิ. วชฺชํ ฉาทยตีติ ฉนฺทํ. ฉทฺ สํวรเณ, อ, นิคฺคหิตาคโม. ส. ฉนฺทสฺ.
ฉาต : (วิ.) อยาก, อยากข้าว, หิว, อ่อนเพลีย, อิดโรย. ขาทฺ ภกฺขเณ, โต, ขสฺส โฉ, ทฺโลโป. ฉา ขุทายํ วา, โต.
ฉาตก :
๑. นป. ความหิว; ความอยาก, ความกระหาย ;
๒. ค. ดู ฉาต ฉาต ฉาตก : (ปุ. นปุ.) ความอยาก, ฯลฯ.
ชฎา : (อิต.) ความอยาก, ความปรารถนา, กิเลส, ตัณหา. วิ. เตสุ อารมฺมเณสุ อากุ- ลีภูตตฺตา ชฎา วิยาติ ชฏา.
ชปฺปา, ชปฺปนา : อิต. ความโลภ, ความอยากได้, ความหิว; การพูดเพื่อให้ได้มา
ชาลตณฺหา : อิต. ข่ายคือตัณหา, อำนาจความอยาก, ความดิ้นรน
ชิคจฺฉา : อิต. ความอยาก, ความหิว, ความกระหาย
ชิคจฺฉา ชิฆจฺฉา : (อิต.) ความปรารถนาเพื่อ อันกิน, ความปรารถนาเพื่อจะกิน, ความอยากจะกิน, ความอยากข้าว, ความอยาก, ความหิว. วิ. ฆสิตุ มิจฉา ชิฆจฺฉา. ฆสฺ อทเน, โฉ, อิจฺฉตฺเถ โฉ. เทวภาวะ ฆ แปลง สฺ เป็น จฺ ศัพท์แรก แปลง ฆ เป็น ค รูปฯ ๕๘๓. ส. ชิฆตฺสา.
ชิคึสก : ค. ผู้อยากได้, ผู้ต้องการ, ผู้ละโมบ
ชิคึสติ : ก. อยากได้, ต้องการ, ปรารถนา
ชิคึสนตา, ชิคึสนา, ชิคึสา : อิต. ความอยากได้, ความต้องการ, ความปรารถนา, ความโลภ
ชิฆจฺฉา : อิต. ความหิว, ความอยาก
ตณฺหา : (อิต.) ความกระหาย, ความระหาย, ความอยาก, ความอยากได้, ความทะยาน (ดิ้นรน), ความทะยานอยาก (อยากได้ อยากมี อยากเป็น), ความกำหนัด (ความใครในกามคุณ), ความว่องไว (ใน อารมณ์), ความสน (นิ่งอยู่ไม่ได้), ความดิ้นรน, ความปรารถนา (ในกาม), ความเสน่หา (ติดพัน), ความแส่หา (ดิ้นรน), โลภ ความโลภ (อยากใคร่ในอารมณ์), ดำฤษณา, ตฤษณา. วิ. ตสนํ ตณฺหา. ยาย วา ตสนฺติ สา ตณฺหา ตสฺ ปิปาสายํ, ณฺห, สโลโป. ตสติ ปาตุ มิจฺฉติ เอตายาติ วา ตณฺหา. ตสติ ปาปํ อิจฺฉติ เอตายาติ วา ตณฺหา. ห ปัจ แปลง ณ. ส. ตฤษณา