สมี : (อิต.) สมี (สะหมี) ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่งใช้ในพิธีพลีกูณฑ์. วิ. คณฺฑํ สเมตีติ สมี. สมุ อุปสเม. อี อภฯ ลง อิ ปัจ. คำ สมี(สะหมี) ในภาษาไทยใช้เรียกภิกษุผู้ต้องอาบัติปาราชิกไม่ใช้คำที่มาจากภาษามคธ.
สม : (วิ.) คล้าย, เหมือน, เหมือนกัน, เช่นกัน, เช่นกับ, เรียบ, เสมอ, เสมอกัน, รวมกัน, ร่วมกัน, ครบ, พอดี, เหมาะ, ควร, ชอบ, สมฺ เวลมฺเพ อ. ส. สม.
สามี : (ปุ.) สามี องค์แห่งความเป็นพระราชา ๑ ใน ๗ องค์, พระราชา.
สามิ สามี : (วิ.) เป็นเจ้า, เป็นใหญ่. วิ. สํ ธนํ อสฺส อตฺถีติ สามิ สามี วา. อิปัจ. ศัพท์ต้น รัสสะ.
สมตุล : (นปุ.) ความเสมอกัน, ความเท่ากัน, ความพอดีกัน, ความสมส่วนกัน, สมดุล. สม+ตูล.
สมภาคี : (วิ.) มีส่วนเสมอ, ฯลฯ. สม+ภาค+อี ปัจ. ตทัสสตถิตัท.
สมตึส : (อิต.) สามสืบเสมอ, ความสิบครบ, สมดึงส์.
สมสน : (นปุ.) การย่อ, สํปุพฺโพ, อสุเขปเน. ยุ. ส. สมสน.
สมสีส : (นปุ.) สมธรรมและศีลธรรม, ธรรมสงบและธรรมเป็นประธาน. ไตร. ๓๑ ข้อ ๙๑๕.
สามีจิกมฺม : (นปุ.) การทำชอบ, ฯลฯ, กิจชอบ, ฯลฯ, กรรมชอบ, ฯลฯ, สามีจิกรรม (การชอบ การเคารพ).
สม : (อัพ. นิบาต) พร้อม, กับ.
สมจริยา : (อิต.) ความประพฤติเรียบร้อย.
สมชาติก : (วิ.) ผู้มีชาติเสมอกัน, ผู้มีชาติทัดเทียมกัน.
สมตา : อิต. ความเสมอกัน
สมติกฺกมติ : ก. ก้าวล่วง, ผ่านไป
สมติตฺติก : ค. เต็มถึงขอบ
สมติวตฺตติ : ก. ชนะ, ก้าวข้ามไป
สมตึสปารมี : (อิต.) บารมีสามสิบถ้วน, บารมีสามสิบทัศ.
สมตุต : (วิ.) ทั้งปวง, ทั้งมวล, ฯลฯ, จบ. สํปุพฺโพ อสุ เขปเน, โต, ทฺวิตฺตํ, สุโลโป.
สมตุถ : (วิ.) อาจ, องอาจ, สามารถ, ส. สมรฺถ.
สมนุคฺคาห : (ปุ.) การถือเอาพร้อม, ความถือเอาพร้อม, การถือรวบยอด, ความถือรวบยอด.
สมนุคาหติ : ก. ถือเหตุผล
สมนุญฺญา : อิต. ความเห็นชอบ, ความพอใจ
สมนุปสฺสติ : ก. พิจารณาเห็น, สังเกตเห็น
สมนุยุญฺชติ : ก. ขวนขวาย, ประกอบตาม
สมนุสฺสรติ : ก. ระลึกถึง, นึกออก
สมเปกฺขติ : ก. พิจารณาดี
สมลงฺกต : กิต. ประดับประดาแล้ว, ตกแต่งแล้ว
สมลงฺกโรติ : ก. ประดับประดา, ตกแต่ง
สมวิสม : (วิ.) เสมอและไม่เสมอ, ลุ่มๆดอนๆ.
สมเวกฺขติ : ก. พิจารณา, สอบสวน
สมีรณ : (ปุ.) เฉียงพร้ามอง, เฉียงพร้ามาญ, ผัดคราด, ตะไคร้, แมงลัก.
สมีเรติ : ก. เปล่งเสียง, พูด
สามีจิ : (วิ.) ชอบ, ชอบยิ่ง, ชอบธรรม, ควร, สมควร, ถูกต้อง.
กนิฏฺฐ ภคินิสามี : (ปุ.) สามีของน้องสาว, น้องเขย.
ภรุ : (ปุ.) ชายผู้เลี้ยง, ผัว, สามี, ภัสดา. ณุ ปัจ.
สมีร สมีรณ : (ปุ.) ลม วิ. สมนฺตโต อีรติ กมฺปติ ขิปติ รุกฺขาทโยติ สมีโร. สนฺตํ นิจฺจลํ อีรยติ กมฺเปตีติ สมีรโร. อีรฺ กมฺปเน, อ, ยุ. ส. สมีร. สมีรณ.
อนุรูป : (วิ.) เป็นไปตามซึ่งรูป, คล้าย, สม, สมควร, เหมาะ, พอเพียง.ส.อนุรูป.
อนุโลมิก : (วิ.) ควร, สม, สมควร, เหมาะ.
อสมนุภาสนฺต : ค. ยังมิได้สวดสมนุภาส, ยังมิได้สวดประกาศ
อสมเปกฺขน : นป., อสมเปกฺขณา อิต. การไม่เพ่งพิจารณา, การไม่ใคร่ครวญ
อิน : (ปุ.) พระอาทิตย์, นาย, สามี, ผัว, เจ้า. วิ. เอสิ อิสฺสรตฺต มคมาสีติ อิโน. อิ คมเน, อิโน, โน วา ส. อิน.
อุปสม : (ปุ.) ธรรมเป็นที่เข้าไปสลบ, ธรรมเป็นที่เข้าไประงับ, การเข้าไปสงบ, การเข้าไประงับ, ความเข้าไปสงบ, ความสงบ, ความระงับ, ความเงียบ. อุปปุพฺโพ, สมฺ อุปสเม, อ.
กตนิสฺสม : ค. ไม่เหน็ดเหนื่อย, กล้าหาญ
กมฺมสฺสามี : ป. เจ้าของกรรม
กมฺมสามี : ป. เจ้าของกรรม
กุสม : (ปุ.) โรคประจำเดือนของหญิง, ระดูของ หญิง. กุสฺ อวหาเณ, อโม.
จตุทฺทสม : (วิ.) ที่สิบสี่ จตุทฺทส + ม ปัจ.
จิตฺตวูปสม : ป. ความเข้าไปสงบแห่งจิต, ความระงับแห่งจิต
จุลหสมหาหสกกฺกฏหชาตก : (นปุ.) ชาดกอัน บัณฑิตกำหนดแล้วด้วยหงส์น้อยและหงส์ ใหญ่และปู.