สิริ : (อิต.) กระแสน้ำ. สรฺ คติยํ, อิ. ส. สริ น้ำตก.
สิริ, (สิรี) : อิต. ศรี, โชค
สิรี : (อิต.) ความเจริญ, ฯลฯ, สมบัติ, ศรี. วิ. กตปุญฺเญหิ เสวตีติ วา สิรี. สิ เสวายํ นิสฺสเย วา, โร, อี จ. อภิฯและฎีกาอภิฯ. ส. ศฺรี.
สิริมา : (อิต.) สิริมา ชื่อหญิงผู้เป็นน้องสาวของหมอชีวกโกมารภัจ.
มา : (อิต.) บริษัท, สิริ, มารดา.
รชฺชสิริ : อิต. อธิปไตย, อำนาจสูงสุดในการปกครอง
สร : (วิ.) ไป, ถึง, เป็นไป, เที่ยวไป, ออกเสียง, กำจัด, ขจัด, คิด, คำนึง, นึก, ระลึก, เปล่งออก, ซ่านออก.
จนฺท : (ปุ.) จันทะ ชื่อเทพบุตร, พระจันทร์, ดวงจันทร์, เดือน, ดวงเดือน, วิ. จนฺทยติ สีตคุณสมฺปตฺติยา อตฺตโน ปภาย สตฺตานํ ปริฬาหํ วูปสเมนฺโต สุขํ อุปฺปาเทตีติ จนฺโท. อถวา, จนฺทติ ทิปฺปติ สิริยาวิโรจตีติ จนฺโท. จทิ หิฬาทนทิตฺตีสุ, โท, นิคฺคหิตาค- โม, ทโลโป. อัฏฐกถาว่ามาจาก ฉนฺทศัพท์ วิ. ฉนฺทํ ชเนตีติ จนฺโท แปลง ฉ เป็น จ. รูปฯ๖๕๗ ลง ก ปัจ. ลบ ก. ส. จนฺท จนฺทฺร.
ชล : (วิ.) โพลง, ลุกโพลง, รุ่งเรือง, สว่าง, ส่องสว่าง, แหลม, คม, เจริญ, มั่งคั่ง, มั่งมี, เป็นสิริ, ดี, เลิศ, ชลฺ ทิตฺติธญฺเญสุ, อ.
ธญฺญ : (วิ.) มีบุญ, มีสิริ, ดี, เจริญ, มั่งมี, รุ่งเรือง, ร่าเริง, สำราญ, เลิศ. ธนฺ ธญุเญ, โย, นฺยสฺส โย. ทฺวิตฺตํ. รูปฯ ๓๙๓ ณฺย ปัจ. ๖๔๔ ย ปัจ. โมคฯ ณาทิกัณฑ์ ๓๐ วิ. ธนาย สํวลฺลตีติ ธญฺญํ (เป็นไปเพื่อ ทรัพย์).
นิธน : (วิ.) มีความดีออกแล้ว, มีสิริออกแล้ว, ไม่มีความดี, ไม่มีสิริ. นิปุพฺโพ, ธนฺ ธญเญ, อ.
นิสฺสิรีก : ค. ไม่มีสิริ, เคราะห์ร้าย, เศร้าโศก
มนฺธาตุ : (ปุ.) มันธาตุ ชื่อของพระราชา, พระราชาพระนามว่ามันธาตุ, พระเจ้ามันธาตุราช ชื่อของพระราชาผู้ยิ่งใหญ่พระองค์หนึ่งสามารถบันดานให้ฝนตกเป็น กหาปณะ มํ+ธาตุ (ผู้ทรงไว้ซึ่งสิริ).
มาลินี : (อิต.) หญิงผู้ถือเอาซึ่งสิริ, หญิงมีสิริ. มา+ลา อาทาเน, อ, อินี.
เมธา : (อิต.) ความรู้, ความฉลาด, ความฉลาดรอบคอบ, ปัญญา, ปัญญาเครื่องกำจัดกิเลส, ปรีชา. วิ. วิเลเสเมธตีติเมธา (กำจัด กิเลส). เมธฺ หึสายํ, อ. เมธาติ สิริยาติ วา เมธา (ไปกันด้วยความดี). เมธฺ สงฺคเม. สุขุมมฺปิ อตฺถํ ธมฺมญฺจ ขิปฺป เมว เมตีติ เมธา (ถือเอาผลและเหตุอันสุขุมพลัน). เม อาทาเน, โธ.
สิริยสน : (นปุ.) ที่นอนอันเป็นสิริ, ที่บรรทม.
สิริวาส : (ปุ.) ยางสน. วิ. สิริยา อาวาโส สิริวาโส.
อลกฺขิก : (ปุ.) คนเลว, คนต่ำ, คนไม่ดี, คนอัป-ปรีย์, คนไม่มีสิริเป็นเครื่องหมาย, คนไม่มีบุญ.
อลกฺขี : (วิ.) หาความสวัสดีมิได้, มิใช่ความสวัสดี, ไม่มีสิริ, ไม่มีบุญ.
อสฺสิรี : ค. ไม่มีสิริ, ไม่มีศรี, ไม่มีความรุ่งเรือง
คีตรว, - สทฺท, - สร : ป. เสียงขับร้อง, เสียงเพลง
สรตุณฺฑ : นป. ปลายลูกศร
สรทกาล : (ปุ.) การเป็นที่สะครั่นสะครอ, สมัยเป็นที่ยินดีแห่งสุนัข.
ชลาธาร : (ปุ.) บ่อ, สร, ทะเลสาบ. ส. ชลาธาร.
สุร : (วิ.) เป็นใหญ่, กล้า, กล้าหาญ, เข้มแข็ง, รุ่งเรือง, ส่องสว่าง. สุรฺ อิสฺสริยทิตฺตีสุ, อ.
อิสฺสรภาว : (ปุ.) ความเป็นแห่งชนผู้เป็นใหญ่, ความเป็นแห่งความเป็นใหญ่, ความเป็น ใหญ่, อิสสรภาพ อิสรภาพ (ความเป็น ใหญ่ในตัวเอง ความไม่ขึ้นแก่ใคร).
ธมฺมสามิสฺสร ธมฺมสฺสามิสฺสร : (วิ.) ผู้เป็น ใหญ่ด้วยความเป็นเจ้าของแห่งธรรม.
ปทุมสร : ป., นป. สระดอกบัว
ปริสร : ป., นป. บ้านใกล้เรือนเคียง, ดินแดนติดต่อกัน
พินฺทุสฺสร : ๑. ป. เสียงกลมกล่อม, เสียงไพเราะ ;
๒. ค. มีเสียงกลมกล่อม, มีเสียงไพเราะ
สิร : (วิ.) เลิศ, ประเสริฐ, ประเสริฐสุด.
สีร : (ปุ.) ไถ. สี พนฺธเน, โร. ส. สีร.
สูร : ๑. ค .กล้าหาญ;
๒. ป. พระอาทิตย์
สูริ สูรี : (วิ.) มีปัญญากล้า.
เสริ : อิต. ความพอใจของตน, ความเป็นใหญ่แก่ตน
เสรี : (ปุ.) บุคคลผู้มีอิสระ (ทำหรือพูดได้โดยไม่ละเมิดสิทธิ์ของผู้อื่น). วิ. อตฺตนา อีริตํ สีล มสฺสาติ เสรี.
อติสร : ค. มีความทุกข์ยิ่ง ; แล่นเลยไป
อติอิสฺสร : ค. มีอำนาจยิ่ง
อภิสร : ป. บริษัท, บริวาร
อิสร อิสฺสร : (วิ.) เป็นเจ้า, เป็นใหญ่, เป็น จอม. วิ. อีสนํ สามิภวนํ อิสโร อิสฺสโร วา. ส. อีศวร.
อิสฺสร : ป. ผู้เป็นเจ้า, พระอิศวร, พระเจ้าแผ่นดิน, เจ้านายเหนือหัว
อิสฺสรชน : ป. อิสรชน, ผู้เป็นไทย, ผู้มีอำนาจ
สรภญฺญ : (นปุ.) ความเป็นคืออันกล่าวด้วยเสียง, ธรรมอันบุคคลพึงกล่าวด้วยเสียง, สรภัญญะ ชื่อทำนองสำหรับสวดคำที่เป็นฉันท์ ชื่อทำนองสำหรับสวดคำที่เป็นฉันท์ ชื่อทำนองสวดอย่างหนึ่ง. สร+ภณ+ณฺย ปัจ. ภาวตัท. หรือ สร+ภณฺ+ณฺย ปัจ. นามกิตก์.
สุปฺป : (นปุ.) กระด้ง ชื่อภาชนะสานด้วยตอกไม้ไผ่ที่เอาผิวไว้ ตอกเส้นใหญ่และหนาหน่อย เป็นภาชนะแบนกลมใหญ่ มีขอบหนากลมใหญ่มือจับได้สบาย สำหรับฝัดข้าวโบกลม วิ. สุปนฺติ เอตฺถิ สุนขาทโยติ สุปฺปํ. สุปฺ สยเน, โป. สุปฺปฺ หนเน วา, อา. สรติ อเนนาติ วา สุปฺปํ. สร. คติยํ, โป, ทฺวิตฺตํ, รฺโลโป, อสฺสุ. สุปฺ มาเนวา, โป. ส. สูรฺป, สูรฺปฺป.
เสเรยฺยก : (ปุ.) ต้นหงอนไก่, ต้นสีเสียด. วิ. สิรี วตฺตติ เยน โส เสรยฺยโก. เณยฺโย, สกตฺเถ โก.
กิโสร : (ปุ.) ลูกม้า วิ. กสตีติ กิโสโร. กสฺ คมเน, โอโร, อสฺสิ. กิญฺจิ สรตีติ กิโสโร. กึปุพฺโพ, สรฺ จินฺตายํ, อ, พินฺทุโลโป, อสฺ โส (ลบนิคคหิต แปลง อ ที่ ส เป็น โอ).
ฆนสาร : (ปุ.) การบูร วิ. ฆโน หุตฺวา สรตีติ ฆนสาโร.
ธเนสฺส ธเนสฺสร : (ปุ.) คนผู้เป็นเจ้าของแห่งทรัพย์, คนมั่งมี, คนมั่งคั่ง, คนรวย, ท้าวกุเวร. ธน+อีส, ธน+อิสฺสร.
นิชฺฌร : (ปุ.) การไหลไปแห่งน้ำ, ลำธาร, แม่น้ำ, น้ำตก. วิ. นิสฺสรณํ นิชฺฌโร. นิปุพฺโพ, สรฺ คติยํ, อ. แปลง ส เป็น ช แล้ว แปลง ช เป็น ชฺฌ ปพฺพตปาสาณาทีสุ อมฺพุโน ปสโว นิชฺฌโร นาม. เป็นนิฌร ก็มี. ส. นิรฺฌร.
ปภสฺสร : (วิ.) อันเป็นแดนซ่านออกแห่งรัศมี วิ. ปภา สรติ เอตสฺมาติ ปภสฺสโร. ปภาปุพฺโพ, สรฺ อกฺเขเป, อ. มีรัศมีเป็น แดนซ่านออก วิ. ปภสฺสโร อสฺส อตฺถีติ ปภสฺสโร. ณ ปัจ. ตทัตสัตถิตัท. ผ่อง, ผุดผ่อง, ผ่องใส, เลื่อมๆ พรายๆ ( สี... ), พราวๆ (แสง... ), สุกปลั่ง ( ของ... ). ปปุพฺโพ, ภา ทิตฺติยํ, สโร, รสฺโส, สฺสํโย- โค. ภสฺ ภาสทิตฺติยํ วา, อโร. อถวา, ปภา- ปุพฺโพ, สุ ปคฺฆรเณ, อโร.