สีต : (นปุ.) ความหนาว, ความเย็น. วิ. อุณฺหาภิตตฺเตหิ เสวียตีติ สีตํ. สิ เสวายํ, โต, ทีโฆ.
สต : ๑. นป. ร้อย;
๒. ค. มีสติ;
๓. กิต. ระลึกได้, จำได้แล้ว
สีตา : (อิต.) รอยไถ วิ. เสนฺติ ฆราวาสํ เอตา ยาติ สีตา, นงฺคลเลขา. สิ พนฺธเน. โต, ทีโฆ. ส. สีตา.
สีต สีตล : (วิ.) หนาว, เย็น. ส. ศีต. ศีตล.
สีตรสิ : (ปุ.) ดวงจันทร์, พระจันทร์. วิ. สีตา รํสโย ยสฺส โส สึตรํสิ.
สตปาก : นป. น้ำมันหุงร้อยครั้ง
สตสหสฺส : นป. แสน
สีตภีรุก : ค. กลัวจนตัวเย็น
สีตรสี : ค. มีรัศมีเย็น ; ดวงจันทร์
โคสีตจนฺทน : (นปุ.) จันทร์เย็นเหมือนน้ำ วิ. โค วิย อุทกํ วิย สีตํ จนฺทนนฺติ โคสีตจนฺทนํ.
สิต : (วิ.) ขาว, เผือก, สะอาด. สิตฺ สิตวณฺเณ, อ. ส. สิต.
กาลสต : นป. ร้อยชาติ, ร้อยครั้ง
กุสีต : ค. เกียจคร้าน, เฉื่อยชา
กุสีตตา : อิต., กุสิตตฺต นป. ความเป็นคนเกียจคร้าน, ความเกียจคร้าน, ความเฉื่อยชา
เตจตฺตาฬีส, - สติ : ค. (อิต.) สี่สิบสาม
ทฺวตฺตึส, - สติ : ค. สามสิบสอง
ทฺวิปญฺญาส, - สติ : ค. ห้าสิบสอง
ปฏิโรสติ, - เสติ : ก. โกรธตอบ, ขุ่นเคืองตอบ, เสียดสีตอบ
สติ : อิต. ความระลึกได้
สตี : อิต. หญิงผู้ซื่อสัตย์ต่อสามี, หญิงผู้บริสุทธิ์
สีติ : (อิต.) ความหนาว, ความเย็น. สิ เสวายํ, ติ, ทีโฆ.
สุต : (วิ.) ฟัง, สดับ, ได้ยิน, ได้ฟัง, ไหล, ไหลไป, เปียก, ชุ่ม. สุ สวเน, โต. เบียดเบียน, ผูก, จำ, สะสม, ติดต่อ, ละเอียด, ป่น. สุ อภิสเว. ขวนขวาย, แสวงหา, ปรากฏ, มีชื่อเสียง. สุ คติวุทีสุ.
สุติ : (อิต.) เวท (ถ้อยคำศักดิ์สิทธิ์ที่ผูกขึ้นเป็นมนตร์ หรือความรู้ทางศาสนา). วิ. สฺยฺยเต ธมฺมํ เอตายาติ สุติ. สุ สวเน, ติ.
สูต : (ปุ.) สูตชน คือคนที่เกิดแต่กษัตริย์กับนางพราหมณีชื่อสูตะ. สุ อภิสเว, โต, ทีโฆ.
สูติ : (อิต.) การคลอด, การเกิด, กำเนิด, ประสูติ. สู ปาณคพฺภวิโมจเน. ส. สูติ.
เสต : (นปุ.) ผ้าขาว, ผ้าขาวสะอาด.
เสต เสตก : (วิ.) ขาว, เผือก, สะอาด, เศวต.
เสติ : ก. นอน
เสตุ : (ปุ.) เหตุ, มูลเค้า. วิ. สิโนติ ผลนฺติ เสตุ. สิ พนฺธเน, ตุ. สิโนติ ผลํ เอตสฺมาติ เสติ. สิ ปวตฺตเน, ตุ.
โสต : (วิ.) อันยังกิเลสให้แห้ง วิ. กิเลเส โสสาเปตีติ โสโต. สุสฺ โสสเน, โณ, อุสฺโส, สสฺส โต. อันกำจัดกิเลส วิ. สุนาติ กิเลเส หึสตีติ โสโต. สุ คติยํ, โต. ถึงซึ่งพระนิพพานชื่อว่าโสตะ วิ. สวติ โสตํ นาม นิพฺพานํ คจฺฉตีติ โสโต. ถึงซึ่งพระกระแสแห่งพระนิพพานชื่อว่าโสตะ วิ. สวติ โสตํ นาม นิพพานโสตํ คจฺฉตีติ โสโต.
โสตุ : (วิ.) ผู้ฟัง. สุ สวเน, ตุ, อุสฺโส.
โสเต : (วิ.) ผู้สละกิเลส วิ. กิเลเส สชตีติ โสโต. สชฺ วิสฺสคฺเค, อ, อสฺโส, ชสฺส โต.
อติสีต : (วิ.) หนาวยิ่ง, หนาวนัก, หนาวมาก.
อุกฺกสติ, - เสติ : ก. ยกตน, สรรเสริญ, ชมเชย, สดุดี
เอกูนสต : (นปุ.) ร้อยหย่อนด้วยหนึ่ง, ร้อย หย่อนหนึ่ง, เก้าสิบเก้า.
เอกูนอตฺตภาวสต : (นปุ.) ร้อยแห่งอัตภาพ หย่อนด้วยอัตภาพหนึ่ง, เก้าสิบเก้าอัตภาพ.
สิตา :
(อิต.) รอยไถ. สิ สเย, โต, อิตฺถิยํ อา. เสนฺติ ฆราวาสํ เอตายาติ สิตา. สิ พนฺธเน. สิตา นารี. ดู สีตา ด้วย. โกฏิปโกฏิ : (อิต.) โกฏิปโกฏิ ชื่อมาตรานับต่อ จาก ปโกฏิ วิ. ปโกฏิสตสหสฺสานํ สตํ โกฏิปโกฏิ.
โค : (ปุ.) โคผู้ วิ. คจฺฉตีติ โค. คมฺ คติยํ, โร. รปัจ. มี อำนาจให้ลบที่สุดธาตุแล้วลบตัวเอง. โค แปลว่าวัว ไม่นิยมตัวผู้หรือตัวเมีย มีแบบ แจกวิภัติโดยเฉพาะ ดูวจีวิภาค ภาคที่ ๒ เลขที่ ๗๑. บางคัมภีร์ แปลว่า แม่โคก็มี แต่ส่วนมากใช้เป็นคำกลาง หมายเอาทั้ง โคผู้และโคเมีย ถ้าหมายเอาโคผู้โดยเฉพาะ ใช้ศัพท์โคณ เมื่อหมายเอาตัวเมียใช้ศัพท์ คาวี. โคศัพท์ ยังแปลได้อีก คือ แปลว่า น้ำ อุ. โคสีตจนฺทน, สวรรค์ อุ. ธมฺโม- ปจิเตน คาวํ ปยติ. คนย่อมไปสวรรค์ด้วย ธรรมที่สั่งสมไว้แล้ว. แสงสว่าง รัศมี อุ. คาโว วิคฺคจฺฉนฺติ เทหโต. รัศมีท. ย่อมซ่านออกจากกาย, เพชร อุ. คาเวน ปริชฺเฌยฺย มณิโก. ช่างแก้วเจียระไนด้วย เพชร, ลูกศร อุ. ควํ ฉินฺทนฺติ ตจฺฉกา. ช่างถากท. ย่อมตัดลูกศร, ดวงจันทร์ อุ. คาวํ โอโลเกสิ จกฺขุนา. คนมองดวงจันทร์ ด้วยจักษุ, ตา อุ. คาเวน จนฺทํ อิกฺขติ. คนมองดวงจันทร์ด้วยตา, คำพูด ถ้อยคำ อุ. คาวํ ภาสนฺติ เต ชนา. ชน.ท. เหล่านั้น พากันพูดถ้อยคำ, พื้นดิน อุ. คาเว ฐิโต โอนมิ สาขํ. คนยืนที่พื้นดินโน้มกิ่งไม้, อินทรีย์ อุ. โคจรํ ที่เป็นที่เที่ยวไปแห่ง อินทรีย์, พระอาทิตย์ อุ. โค สุริโย.
จนฺท : (ปุ.) จันทะ ชื่อเทพบุตร, พระจันทร์, ดวงจันทร์, เดือน, ดวงเดือน, วิ. จนฺทยติ สีตคุณสมฺปตฺติยา อตฺตโน ปภาย สตฺตานํ ปริฬาหํ วูปสเมนฺโต สุขํ อุปฺปาเทตีติ จนฺโท. อถวา, จนฺทติ ทิปฺปติ สิริยาวิโรจตีติ จนฺโท. จทิ หิฬาทนทิตฺตีสุ, โท, นิคฺคหิตาค- โม, ทโลโป. อัฏฐกถาว่ามาจาก ฉนฺทศัพท์ วิ. ฉนฺทํ ชเนตีติ จนฺโท แปลง ฉ เป็น จ. รูปฯ๖๕๗ ลง ก ปัจ. ลบ ก. ส. จนฺท จนฺทฺร.
จนฺทน : (ปุ. นปุ.) จันทน์ชื่อต้นไม้มีดอกผล และแก่นมีกลิ่นหอม, ต้นจันทน์, ไม้จันทน์, แก่นจันทน์. วิ. จนฺทยติ สีตคุณสมงฺคิตาย สตฺตานํ ปริฬาหํ วูปสเมนฺตํ สุขํ อุปฺปาเทตีติ จนฺทนํ. จทิ หิาทเน, ยุ. ส. จนฺทน.
ทสสตสหสฺส : (นปุ.) แสนสิบ, แสนสิบหน, สิบแสน, ล้าน, ล้านหนึ่ง, หนึ่งล้าน. วิ. สตสหสฺสสฺส ทสคุณิตํ ทสสตสหสฺสํ (การคูณด้วยสิบแห่งแสนชื่อว่าล้าน). ลบ คุณิต แล้วแปร ทส ไว้หน้า . รูปฯ ๔๐๐.
เหตุเย : (ปุ.) เพื่ออันมี, เพื่ออันเป็น. หู สตฺ ตายํ, ตุ ํ หรือ เ ตฺว เป็น ตุเย อู เป็น เอ.
อุตุ : (ปุ. อิต.) คราว, ฤดู. วิ. ปุนปฺปุนํ เอนฺตีติ อุตุโย. อิ คมเน, ตุ, อิสฺส อุ (แปลง อิ เป็น อุ). ตํ ตํ สตตกิจฺจํ อรติ วตฺเตตีติ อุตุ. อร. คมเน, ตุ. แปลง อรฺ เป็น อุ. ส. ฤตุ.
อุทีจิ : (อิต.) ทิศเหนือ, ทิศอุดร. วิ. อุทฺธํ อํจติ ยสฺสํ สา อุทีจิ. ยสฺสํ วา รวิ สีตวิโยคตํ ทตฺวา วญฺจติ สา อุทีจิ. อุทฺธํปุพฺโพ, อํจฺ คมเน, อิ. ส. อุทีจิ.