จิลฺลก : ป. เสาเข็ม, หลัก, หมุด, เดือย
ตาล : (ปุ.) ตาล, ต้นตาล, โตนด ต้นโตนด (ต้นตาล). สมอพิเภก, กำมะถันเหลือง, ต้นปาล์ม, ตาละ ชื่อผักชนิดหนึ่ง, ดาล ชื่อกลอนประตู ซึ่งทำด้วยไม้ สำหรับขัด บานประตูที่มีไม้บากเท่าลูกตาล ติดไว้กึ่ง กลางบานประตูด้านในทั้งสองข้าง, ลูกดาล คือเหล็กสำหรับไขบานประตู, กุญแจ, สลัก, กลอน, เข็มขัด, หมุด, ฉิ่ง, ฉาบ, ดินหอม, ง้วนดิน, ที่นั่งของทุรคา. ตลฺ ปติฏฐายํ, โณ. อภิฯ ลง อ ปัจ. ส. ตาล.
ฆน : (วิ.) ไม่ขาด, หนา, ชิด, หยาบ, แข็ง, ตัน, ทึบ, แท่งทึบ, แน่นอน, ปึก, แผ่น, ล่ำ, เป็นก้อน, เป็นกลุ่ม, เป็นกลุ่มเป็นก้อน, หมด, สิ้น. หนฺ พนฺธเน, อ, หสฺส, โฆ.
นิฏฐาติ : ก. จบลง, หมด, สิ้นสุด, สำเร็จ
นิวตฺตติ : ค. กลับ, หมด, สูญหาย
นิสฺเสส : ค. ไม่มีเหลือ, หมด
นิสฺเสส : ก. วิ. อย่างไม่มีส่วนเหลือ, หมด
นิทฺทร นิทฺทรถ : (วิ.) มีความเร่าร้อยออกแล้ว, ไม่มีความเร้าร้อย, หมดความเร่าร้อน, มี ความกระวนกระวายออกแล้ว, ฯลฯ, หมด ความเจ็บไข้, หมดความป่วยไข้, หมด ความกลัว.
นิรินฺธน : (วิ.) มีเชื้อออกแล้ว, ไม่มีเชื้อ, หมด เชื้อ, สิ้นเชื้อ, ไร้เชื้อ, ปราศจากเชื้อ. นิ+อินฺธน รฺ อาคม.
สุญฺญ : (วิ.) ว่าง, เปล่า, ว่างเปล่า, สงัด, หาแก่นมิได้, ไม่มีอะไร, หายไป, หายสิ้นไป, สูญ (หมด ไม่มีอะไรเหลือ). วิ. สุนสฺส หิตํสุญฺญํ (เกื้อกูลแก่การไป). สุน+ย ปัจ. ลบ อ ที่ น เป็น นฺย แปลง นฺย เป็น ญฺญ สุนติ ตุจฺฉภาวํ คจฺฉตีติ วา สุญฺญํ. สุนฺ สคติยํ, โย. ส.ศุนย.
กรกา : (อิต.) ลูกเห็บ (เมล็ดน้ำแข็งที่ตกจาก อากาศ เมฆที่ละลายไม่หมด). กเรน หตฺ เถน คยฺหุปคตฺตา กรกา. ส. กรก.
เกวลี : ค. ผู้หมดกิเลสโดยสิ้นเชิง (พระอรหันต์)
ขยาตีต : ค. ล่วงเลยไป, การหมดไปแล้วกลับคืนมาใหม่
ขีณ : กิต. สิ้นไปแล้ว, หมดไปแล้ว; ทำลายแล้ว
ขีณตา : อิต. ขีณตฺต นป. ความสิ้นไป, ความหมดไป
ขียติ : ก. สิ้นไป, หมดไป; ทำลาย, สังหาร
ขีรมุข : (วิ.) มีปากเป็นไปด้วยกลิ่นแห่ง น้ำนม, มีปากยังไม่หมดกลิ่นน้ำนม, มีปากยังไม่สิ้นกลิ่นน้ำนม. วิ. ขีรคนฺธิกํ มุขํ ยสฺส โส ขีรมุโข.
เขปน : นป. การสิ้นไป, การหมดไป
คิลายติ : ก. เมื่อย, อ่อนเพลีย, หมดแรง, เหนื่อย, ระบม, ไม่สบาย
ฉินฺนสสย : ค. ผู้มีความสงสัยขาดแล้ว, ผู้หมดความสงสัย
ฉินฺนาส : ค. ผู้มีความหวังอันขาดแล้ว, ผู้หมดหวัง
ชีน : ค. เสื่อม, ลด, เปลือง, หมดไป
ชียติ : ก. เสื่อม, หมดไป, เก่า, คร่ำคร่า, แก่
ติณฺณกถงฺกถ, ติณฺณวิจิกิจฺฉ : ค. ผู้มีความสงสัยอันข้ามพ้นแล้ว, ผู้ข้ามความสงสัยแล้ว, ผู้หมดความสงสัยแล้ว
ทิพฺพจกฺขุ : (ปุ.) ชนผู้มีตาทิพย์ (จะดูอะไรก็ เห็นได้หมด แม้จะมีวัตถุกั้น).
ทิพฺพโสต : (ปุ. นปุ.) หูทิพ,หูทิพย์(ฟังอะไรได้ยินหมดแม้อยู่ไกล).
ทุกฺขูปสม : ป. ความเข้าไปสงบแห่งทุกข์, ความหมดทุกข์
โทส : (วิ.) หมดความแช่มชื่น, ไม่แช่มชื่น, ไม่ชอบ, ไม่ชอบใจ, ไม่พอใจ, ชัง, โกรธ, โกรธขึ้ง, ขึ้งเคียด, เคือง, ฉุนเฉียว, ประทุษร้าย, เป็นเครื่องประทุษร้าย. ทุสฺ อปฺปีติโทสเนสุ, โณ.
นนฺทิกฺขย : ป. ความหมดสิ้นไปแห่งความอยาก
นฺหาตก : (วิ.) อาบแล้ว, อันพระอริยเจ้าอาบ แล้ว (หมดกิเลส).
นิกฺกงฺข : ค. ไม่มีความสงสัย, หมดความสงสัย, ไว้ใจได้
นิกฺกณฺฏก : ค. ไม่มีหนาม, หมดเสี้ยนหนาม, ไม่มีข้าศึกศัตรู
นิกฺกาม, - มี : ค. ปราศจากกาม, ไม่มีความใคร่, หมดความอยาก
นิขีณ : ค. ศูนย์, สิ้นไป, หมดไป
นิจฺฉาต : ค. ไม่หิวกระหาย, ไม่อยาก, หมดอยาก, พอใจ
นิชฺชฏ : ค. หมดความยุ่งยาก, หลุดออก, แก้ออก
นิชฺชิณฺณ : ค. ซึ่งแก่, ซึ่งคร่ำคร่า, ซึ่งหมดแรง
นิชฺฌายติ : ก. ตรึกตรอง, คิด; หมดไป, สิ้นไป; ถูก (ความทุกข์) แผดเผา
นิชฺฌายน : นป. การเผาผลาญ, การทำให้หมดไป
นิฏฐา : อิต. ความสำเร็จ, ที่สุด, จบ, ความตกลง, ความหมดไป, การหายไป, การตกอันดับ
นิตฺตณฺห : ค. ไม่มีความอยาก, ปราศจากตัณหา, หมดความทะยานอยาก
นิตฺเตช : ค. ซึ่งไม่มีเดช, ซึ่งหมดอำนาจ, อายเหนียม
นิทฺทย : ค. หมดความกรุณา, ปราศจากความเอื้อเฟื้อ, ไม่สงสาร, โหดร้าย
นิทฺทุกฺข : ค. ไม่มีความทุกข์, หมดความเดือดร้อน
นิปฺปการ : ค. แปลกๆ , ต่างๆ; หมดรส, ไร้ประโยชน์
นิปฺปาป : ค. ซึ่งไม่มีบาป, หมดความชั่ว
นิพฺพนถ :
ค. ซึ่งปราศจากความมักมาก, ซึ่งหมดความอยากได้, อันไม่มีความรักใคร่, (ดู นิพฺพน ด้วย) นิพฺพาติ : ก. พัด, ทำให้เย็น, ทำให้หมดความเร่าร้อน, ดับกิเลส, ดับทุกข์
นิพฺพิจิกิจฺฉ : ค. อันหมดสงสัย, แน่ใจ, เชื่อใจ
นิพฺพิจิกิจฺฉา : อิต. ความแน่ใจ, ความไว้ใจ, การหมดข้อสงสัย