โกฏฐ : ๑. ป., นป. กระเพาะ, ลำไส้, ท้อง; ยุ้ง, ฉาง, ห้องเก็บของ, กุฏิพระ; ช่อง, โพรง, ห้อง;
๒. นป. ต้นโกฐ;
๓. ป. นกเปล้า
ภวน : (นปุ.) ความมี, ความเป็น, ความมีอยู่, ความเป็นอยู่, ที่เป็นที่เกิด, ห้อง, ที่นั่ง, ที่อยู่, บ้าน, เรือน, บ้านเรือน, ภพ. ภู สตฺตายํ, ยุ.
อวกาส, โอกาส : ป. โอกาส, ช่องทาง, ห้อง
กจฺฉนฺตร : (นปุ.) ห้องเล็ก, ห้องส่วนตัวของ พระราชา. วิ. กจฺฉสฺส ปโกฏฺฐ สฺส อนฺตรํ กจฺฉนฺตรํ. ราชูนํ สพฺเพสํ อสาธารณฏฺฐานํ กจฺฉนฺตรํ.
กณฺโฑลิกา : อิต. กระเช้าหวาย, กระจาด, ห้องเก็บของ
กุฏี : อิต. กระท่อม, ห้องเล็ก, เพิง
โกฏฐก : นป. ซุ้ม, ป้อม, ที่หลบซ่อน, ห้องเก็บของ, ยุ้ง, ฉาง
คพฺภทฺวาร : นป. ประตูห้อง
คพฺภสหสฺสปฏิมณฺฑิต : (วิ.) ประดับแล้วด้วย พันแห่งห้อง.
จกฺกวาลคพฺภ : ป. ห้องแห่งจักรวาล, ภายในจักรวาล
จิตฺตาคาร จิตฺราคาร : (ปุ. นปุ.) เรือนอันสวย งาม, ห้องภาพ.
เจติยคพฺภ : ป. ห้องแห่งเจดีย์, ห้องเจดีย์, บริเวณภายในองค์เจดีย์
ชนฺตาฆร : (นปุ.) เรือนเป็นที่รักษาซึ่งชน ผู้ ผจญซึ่งไพรีคือโรค, เรือนไฟ โรงไฟ (ห้องสำหรับรมไฟเพื่อให้เหงื่อออก). วิ. ชนฺตา เอว ฆรํ ชนฺตาฆรํ.
ทีปคพฺภก : นป. ห้องพัก
ธาราเคห : (นปุ.) เรือนมีท่อน้ำ, ห้องสำหรับอาบน้ำ, ห้องอาบน้ำมีผักบัว.
นาฬิกาคพฺภ : ป. ห้องยาว
ปทุมคพฺภ : ป. ห้องแห่งดอกบัว, ช่องภายในกลีบของดอกบัว; กลีบบัว
ปิฏฺฐิโกฏฺฐก : นป. ห้องชั้นบน
โปตฺถกคพฺภ : (ปุ.) ห้องสมุด.
โปลินฺท : (ปุ.?) ห้องท้ายเรือ.
ภณฺฑคพฺภ : (ปุ.) ห้องเป็นที่เก็บไว้ซึ่งภัณฑะ, ห้องเก็บของ.
โภชนคพฺภ : (ปุ.) ห้องอาหาร.
มชฺเฌคพฺภ : (วิ.) มีห้องในท่ามกลาง.
วาสาคาร : ป., นป. ห้องอยู่, ห้องนอน
สนฺธิกณฺณ : (ปุ.) มุมแห่งห้อง.
สยนิคฺคห : (นปุ.) ห้องอยู่, ห้องนอน, เรือนเป็นที่นอน. วิ. สยติ เอตฺถาติ สยนี. สาเอว คหํ สยนิคฺคหํ.
สยนิฆร : นป. ห้องนอน
สลากคฺค : นป. ห้องจ่ายสลาก
สุทฺธนฺต : (ปุ.) ที่อยู่สำหรับฝ่ายใน, ราชวังชั้นใน, ห้องพระมเหสี. วิ. สุทฺธา กามาปคมตฺตา ปริสุทฺธา รกฺขกา อนฺเต สมีเป อสฺเสติ สุทฺธนฺโต.
อนฺเตปุร : (นปุ.) ภายในแห่งบุรี, ภายในแห่งเรือนหลวง, ภายในพระราชวัง, ห้องพระมเหสี, ห้องพระสนม.วิ.อนฺเตปุรํเคหํอนฺเตปุรํ.ปุรสฺสอนฺเตอนฺเตปุรํเคหํอนฺเตปุรํ.ปุรสฺสอนฺเตอนฺเตปุรํ.เป็นอนฺโตปุรํ.โดยแปลงอที่ต เป็นโอบ้างส.อนฺเตปุร.
อนฺโตคพฺภ : ป. ห้องใน, ภายในห้อง
อิตฺถาคาร : (ปุ. นปุ.) เรือนคือหญิง, เรือนของ หญิง, พระราชวังชั้นใน, ที่อยู่สำหรับ ฝ่ายใน, ห้องพระมเหสี. วิ. ราชิตฺถีน มคารํ อิตฺถาคารํ. โดยอุปจารโวหาร หมายเอา นางสนม กำนัล ก็ได้.
โอเรก : (ปุ.) ห้องไว้อาหาร.?
โอโรธ : (ปุ.) พระราชวังชั้นใน, ที่อยู่สำหรับ ฝ่ายใน, หมู่แห่งนางพระสนมของพระราชา, ห้องพระสนม, ห้องพระมเหสี. วิ. ยถา กามาวจริตํ อปฺปทาเนน อวรุนฺธียติ ราชิตฺถิโย อเนนาติ โอ โรโธ. อวปุพฺโพ, รุธิ อาวรเณ, โณ.
โอวรก : (ปุ.) ห้อง, ห้องน้อย, ห้องไว้อาหาร, โรงครัว, ห้องครัว. อวฺ รกฺขเณ, อโร,สกตฺเถ โก, อสฺโสตฺตํ.
ชานิ : (อิต.) ความเสื่อม, ความเสื่อมสิ้น, ความย่อยยับ ชิ ธาตุในความเสื่อม นา ปัจ. ประจำหมวดธาตุ อิ ปัจ. แปลง อิ ที่ ชิ เป็น อ ทีฆะ เป็น อา หรือ ลง นิ ปัจ. ไม่ต้องลง นาและ อิปัจ. อภิฯ ตั้ง หา จาเค, นิ. แปลง หา เป็น ชา. รูปฯ ๕๘๔ ตั้งหาธาตุ ติ ปัจ. แปลง ติ เป็น นิ.
ชาตกี : (อิต.) สัตตบุษย์ ชาตบุษย์ ชื่อบัว, ต้น ผักชีล้อม.
ชาติย : (วิ.) เกิดแล้วโดยชาติ วิ. ชาติยา ชาโต ชาติโย. อิยปัจ. ชาตาทิตัท.
ชาตี : (อิต.) ชาตบุษย์ , มะลุลี, มะลิซ้อน.
ชานิปติ : (ปุ.) เมียและผัว วิ. ชายา จ ปติ จ ชานิปติ. ชายาศัพท์ เมื่อมี ปติ อยู่เบื้อง ปลาย แปลงชายาเป็น ชานิ. อภิฯ กัจฯ ๓๓๙ รูปฯ ๓๔๓. เป็น ชานิปตี โดยเป็น อ. มวัน. บ้าง.
ชาลิก : (ปุ.) คนดักปลาด้วยข่าย, คนฆ่าปลา ด้วยข่าย, ชาวประมง วิ. ชาเล นิยุตโตติ ชาลิโก. ชาเลน หนฺตีติ วา ชาลิโก. ณิก ปัจ. ส. ชาลิก.
ชาลี : (วิ.) มีข่าย วิ. ชาล มสฺส อตฺถีติ ชาลี. อี ปัจ. ตทัสสัตถิตัท.
ชาชี : (ปุ.) ทหารกล้าศึก. ชชฺ ยุทฺเธ, ณี.
ชาตก : (นปุ.) ชาตกะ ชื่อองค์ที่ ๗ ของ นวัง – คสัตถุสาสน์ แสดงเรื่องที่เกิดแล้วในชาต ก่อนๆ ชาตปุพฺโพ, เก สทฺเท, อ.
ชาตกตฺถวณฺณนา : อิต. อรรถกถาชาดก, หนังสืออธิบายความชาดก
ชาตกภาณก : ค. ผู้เล่าชาดก
ชาตาปจฺจา : อิต. หญิงคลอดลูก
ชาติก : ค. มีชาติกำเนิด
ชาติกฺขย : ป. ความสิ้นไปแห่งการเกิด, ความสิ้นชาติ