อมา : (อัพ. นิบาต) พร้อม, กับ, พร้อมกับ, ร่วม, ร่วมกัน, ร่วมกับ.ใกล้เคียง. สหตฺถวจกนิปาต.
อมาชาต : ค. ผู้เกิดในบ้าน, ทาสที่เกิดในเรือน
อมาตาปิติก : ค. ไม่มีมารดาบิดา, กำพร้า
อมาติก : ค. ไม่มีมารดา, ปราศจากมารดา
อมาตุคาม : ค. ไม่ใช่มาตุคาม, ไม่ใช่หญิงชาวบ้าน
อมานุส, อมานุสิก : ค. ไม่ใช่มนุษย์
อมามก : ค. ไม่ใช่ของเรา, ไม่เป็นของเรา
อมายา : ค. ไม่มีมายา, ไม่หลอกลวง
อมายาวี : ค. ผู้ไม่มีมายา, ผู้ไม่หลอกลวง
อมาวสี อมาวาสี : (อิต.) ดิถีมีพระอาทิตย์และ พระจันทร์อยู่ร่วมกัน, ดิถีดับ, วันดับคือวัน สิ้นเดือนทางจันทรคติ. วิ. อมา สห วสนฺติ รวิจนฺทา ยสฺสํ สา อมาวสี. อมาปุพฺโพ, วสฺ นิวาเส, ณี. ศัพท์ต้นไม่มีทีฆะ.
อมนุสฺส, อมานุส : ป. อมนุษย์, ยักษ์, ผี, เทวดา
อมาวสีอมาวาสี : (อิต.) ดิถีมีพระอาทิตย์และพระจันทร์อยู่ร่วมกัน, ดิถีดับ, วันดับคือวันสิ้นเดือนทางจันทรคติ.วิ. อมาสหวสนฺติรวิจนฺทายสฺสํสาอมาวสี.อมาปุพฺโพ, วสฺนิวาเส, ณี.ศัพท์ต้นไม่มีทีฆะ.
อมาวสี, อมาวาสี : อิต. วันสิ้นเดือนทางจันทรคติ, วันเดือนดับ
อุมา : อิต. ความโชติช่วง, ความเปล่งปลั่ง
ปรหิยฺย : (ปุ.) วันอื่นจากวันวาน, วานซืน ( ก่อนวานนี้วันหนึ่ง ). วิ. หิยฺยโต ปโร ปรหิยฺโย. กลับบทหน้าไว้หลัง. อมาทิปรตัป รูปฯ ๓๓๖.
สิลุตฺต : (ปุ.) งูเรือน, งูกินหนู. วิ. นิพฺพิสตาย อมาริตตฺตา สีลยุตฺตํ อตฺตํ มโน ยสฺมึ โส สีลุตฺโต. สลี+อตฺต รัสสะ อี เป็น อิ แปลง อ ที่ ล เป็น อุ.
อมจฺจ : (ปุ.) อมาตย์, อำมาตย์, ข้าราชการ, ขุนนาง, ข้าเฝ้า, มนตรี, เสนาบดี, เจ้ามณฑล.วิ.สพฺพกิจฺเจสุรญฺญามนฺเตนวาอมา สห ภวตีติอมจฺโจ.อมาศัพท์จฺจปัจ.ส. อมาตฺยอามาตฺย.
อลกมฺม : (ปุ.) ความควรแก่การงาน, ความสามารถเพื่ออันทำ, ความสามารถเพื่อจะทำวิ.กมฺมสฺสอลํสมตฺโถติอลํกมฺโมเป็นอมาทิปรตัป.รูปฯ ๓๓๖.
อมนุสฺส : (วิ.) มิใช่มนุษย์วิ. นมนุสฺโสอมนุสฺโส.ส. อมนุษฺย.
อมตนฺทท : (ปุ.) พระพุทธเจ้า (ทรงประทานอมต).
อมตมคฺค : ป. ทางอันไม่ตาย, ทางนำไปสู่อมตะ
อมตา : อิต. มะขามป้อม
อมธุร : ค. ไม่หวาน
อมนาป : ค. ไม่น่าชอบใจ, ไม่เจริญใจ
อมนุญฺญ : ค. ไม่น่าชอบใจ, ไม่เป็นที่ยินดี
อมนุสฺสิก : ค. เกี่ยวกับอมนุษย์, เป็นของอมนุษย์
อมโนรม : ค. ไม่เป็นที่รื่นรมย์แห่งใจ, ไม่เป็นที่ชอบใจ
อมราวตี : อิต. เมืองของพระอินทร์
อมราวิกฺเขปิก : ค. ผู้พูดเหลาะแหละไม่ตายตัว, ผู้พูดซัดส่ายเหมือนปลาไหล
อมรินฺท : (วิ.) ผู้เป็นใหญ่กว่าเทวดา, ผู้เป็นจอมแห่งเทวดา, ผู้เป็นนายของเทวดา.
อมริสน : (วิ.) ไม่อดทน, ขึ้งเคียด, มักโกรธ.นปุพฺโพ, มริสุสหเน, ยุ.
อมรวตีอมราวตี : (อิต.) อมรวดีอมราวดีชื่อเมืองของพระอินทร์เมือง ๑ ใน ๓ เมือง.วิ.อมราเอกทิวสํสนฺตีติอมรวตี.สาเอวอมราวตี.รสฺสสฺสทีฆตา (ทีฆะรัสสะเป็นอา).
อมรวตี อมราวตี : (อิต.) อมรวดี อมราวดี ชื่อ เมืองของพระอินทร์เมือง ๑ ใน ๓ เมือง. วิ. อมรา เอกทิวสํ สนฺตีติ อมรวตี. สา เอว อมราวตี. รสฺสสฺส ทีฆตา (ทีฆะรัสสะ เป็น อา).
อุม : (นปุ.) ป่า, เมือง, ท่าเรือ. อมฺ คติยํ, อ, อสฺสุ. อุปุพฺโพ วา, มกฺ ปาเน, กฺวิ, ลบ กฺ.
อมุ : (ไตรลิงค์) อื่น, โน้น, ที่นี่, ที่นี้.
อมุ, อมุก : ส. โน่น, โน้น
อิม : (ไตรลิงค์) นี้. อยํ ซึ่งสำเร็จรูปมาจาก อิมศัพท์ แปลว่า “ดังต่อไปนี้” ได้ในบาง กรณีย์. ส. อิทมฺ.
อูมิ : (ปุ. อิต.) คลื่น, ระลอก. วิ. อูเหนฺติ เอเตนาติ อูมิ. อูหฺ วิตกฺเก, มิ, หฺโลโป. อรฺ คมเน วา, มิ, อสฺสุ, ทีโฆ (แปลง อ เป็น อุ แล้ว ทีฆะ), รฺโลโป. ส. อูรฺมฺมิ, อูรฺมิ.
โอม, โอมก : ค. ต่ำกว่า, เลวกว่า, น้อยกว่า
อมฺพา : (อิต.) แม่เป็นคำเรียกหญิงด้วยความยกย่อง.แม่เรียกหญิงผู้ให้บุตรเกิด.วิ.ปุตฺเตนอมียตีติอมฺพา.อมฺคมเน, โพ.อม ปูชายํวา.อถวา, อพิสทฺเทสาทเน วาอ, นิคฺคหิตาคโม.ส.อมฺพา.
กณฺฑล : (ปุ.) มะพูด ต้นไม้ชนิดหนึ่ง ใบใหญ่ หนาเป็นมัน ผลกลม รสเปรี้ยวอมหวาน.
กิมิ : (ปุ.) หนอน, แมลง, แมลงต่าง ๆ, ตั๊กแตน, กฤมิ. วิ. กุจฺฉิตํ อมตีติ กิมิ. กุปุพฺโพ, อมฺ คติยํ, อิ. แปลง อุ ที่ กุ เป็น อ แล้ว แปลงเป็น อิ. กียติ หึสียติ กิปิลฺลิกาทีหิ พลวสวิสติรจฺฉานคตาทีหิ กินาติ หึสติ วา ปรสตฺเตติ กิมิ. กิ หึสายํ, อิ มฺ อาคโม. มิ ปจฺจโย วา. ส. กฤมิ กริมิ.
จนฺทคาห จนฺทคฺคาห : (ปุ.) การจับซึ่งดวง จันทร์, การยึดดวงจันทร์, จันทคาธ, จันทรคาธ, จันทคราส, จันทรคราส (ราหู จับจันทร์ ราหูอมจันทร์ วิทยาศาสตร์ว่า ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์และโลกโคจรมาอยู่ ในแนวเดียวกัน โลกอยู่ระหว่างกลางทำ ให้เงาของโลกไปบังดวงจันทร์).
จาฏุ : (วิ.) เป็นที่พอใจ วิ. จาเฏฺติ อมนุญฺญ- ภาวฺนฺติ จาฏุ. จฏฺ เภทเน, ณุ.
ตินฺตืณี : (อิต.) มะขาม. วิ. อมพิรสํ ตโนตีติ ตินฺติณี. ตนุ วิตฺถาเร, อ. เทว๎ภาวะ ต เอา อ ที ต เป็น อิ ลงนิคคหิตอาคม แปลง น เป็น ณ อี อิต.
ปนฺต : (วิ.) สุด, หลัง, เสร็จ, สงัด.ปปุพฺโพ, อมฺ คติยํ, โต. แปลง ต เป็น นฺต ลบที่สุดธาตุ.
ปมฺห : (นปุ.) ขนหนังตา, ขนตา, วิ. ปมิโนติ ปมฺหํ. ปปุพฺโพ, มา ปริมาเณ, โห. อมฺ คติยํ วา.
พฺยมฺห : (นปุ.) เทววิมาน, เมืองสวรรค์, ฟ้า. วิ. วิเห อากาเส คจฉฺตีติ วฺยมฺหํ วา. อมปัจ. แปลง อิ เป็น ย แปร ม ไว้ หน้า ห.
มตฺต : (วิ.) อิ่ม, ชื่นชม, ยินดี. มทฺ วิตฺติโยเค, โต, ทสฺส โต.
อ. : อ.ไม่. มาจาก น ศัพท์
ใช้หน้านามที่อักษรตัวต้นเป็นพยัญชนะต้องเปลี่ยนเป็น อ – เช่น อมนุสฺโส (น+มนุสฺโส) = ไม่ใช่มนุษย์ อปุตฺตโก (น+ปุตฺตโก)= ผู้ไม่มีบุตร
ใช้หน้านามที่อักษรตัวต้นเป็นสระ ต้องเปลี่ยนเป็น อน – เช่น อนริโย (น+อริโย) = ไม่ใช่พระอริยะ
ใช้หน้ากริยากิตก์ เช่น อกตฺวา (น+กตฺวา) = ไม่กระทำแล้ว อกรณีโย (น+กรณีโย) = ไม่พึงกระทำ