ถุล ถุลฺล : (วิ.) เต็ม, อ้วน, พี, ใหญ่, ล่ำ, หยาบ, หนา, หนัก. ถุลฺ ปริพฺรูหเน, อ, โล.
ถูลิย : (วิ.) เต็ม, อ้วน, ฯลฯ.
ทฬฺห : (วิ.) มั่น, มั่นคง, แข็ง, แข็งแรง, สามารถ, ใหญ่, อ้วน, หยาบช้า, กักขฬะ, ยิ่ง(เพิ่มขึ้น เจริญขึ้น มากขึ้น). ล้ำ (ยิ่งนัก), นักหนา หนักหนา(มากยิ่งยิ่งนัก). ทหฺ ภสฺมี กรเณ, โฬ. เปลี่ยนอักษรคือเอา ฬ ไว้หน้า ห. ทลฺ. ทฬฺ วา วิทารเณ, โห. พหุ วุทฺธิยํ วา, โฬ. แปลง พ เป็น ท เอา ฬ ไว้หน้า ห. อภิฯ ลง อ ปัจ. และ ลฺ อาคม แปลง ลฺ เป็น ฬ ฎีกาอภิฯ ลง ฬฺ อาคม เอา ฬฺ ไว้หน้า ห.
ปีณ : ค. เอิบอิ่ม; อ้วน, บวม
ปุถุ : ๑. อ. นอกจาก, แต่, ต่างหาก, เว้นเสีย, คนละแผนก, ต่างๆ , กว้างขวาง;
๒. ค. หนา, ใหญ่, มาก, กว้าง, อ้วน
ทวน : (นปุ.) ความร้อน, ฯลฯ. ยุ ปัจ.
อวน : (นปุ.) การรักษา, ความรักษา. อวฺรกฺขเณยุ.
ตีว : (วิ.) พี ( อ้วน) อ้วน, ใหญ่. ติปฺ ปีณเน, อ. แปลง ป เป็น ว ทีฆะต้นธาตุ.
เถร : (วิ.) แก่, เฒ่า, มั่น, คง, มั่นคง, ใหญ่, อ้วน.
วฐร : อ. อ้วน
ถุลฺล : ค. อ้วน, ใหญ่, หยาบ, ชั่วหยาบ
ถุลฺลกุมารี : อิต. เด็กสาวอ้วน, สาวเทื้อ, สาวทึมทึก
ถุลฺลสรีร : ค. ผู้มีร่างกายใหญ่โต, ผู้มีกายอ้วน
ถูลกุมาริกา : อิต. สาวอ้วน
ถูลงฺค : ค. ผู้มีอวัยวะ (แขนขา) อ้วนใหญ่
ถูลตา : อิต. ความอ้วน, ความหยาบ
มสสาร : (ปุ.) เนื้อล่ำ (เนื้ออ้วน เนื้อแข็ง).
อนุกถูล : (วิ.) ผอมและพี, ผอมและอ้วน.
อุจฺฉูน : ค. บวม, พอง, อ้วนฉุ
อุทริล : (วิ.) อ้วน, พี. ส. อุทริล.
อวนติ : อิต. การก้ม, การโน้ม, การยอบกายลง
อวนถ : ค. ไม่มีกิเลส, ปราศจากกิเลส
อวนท : (ปุ.) คนผู้ให้การรักษา, หมอ, แพทย์.
กรณฺฑ : (ปุ. นปุ.) หม้อ, หม้อน้ำ, ภาชนะน้ำ, ภาชนะ มีฝาปิด, กะทอ, ตะกร้า, เข่ง, หีบ, ตลับ, ผอบ (ผะอบ), ขวด, กระติก, คราบ (งู), เตียบ (ตะลุ่มปากผาย มีฝา ครอบ สำหรับใส่ของกิน), อวน, กรัณฑ์. วิ. กรียตีติ กรณฺโฑ. กรฺ กรเณ, อณฺโฑ. กรณฺฑิ ภาชนตฺเถ วา, อ. อภิฯ. กัจฯ ๖๖๓ วิ. กรณฺฑิตพฺโพ ภาเชตพฺโพติ กรณฺโฑ. ก ปัจ. ลบ ก เป็น กรณฺฑก โดยไม่ลบ ก หรือลง อ ปัจ. ตามอภิฯ ก็ ลง ก สกัด บ้าง. ส. กรณฺฑ.
กุนฺต : (ปุ.) หลาว, ทวน, กุ วิย อสิ วิย ปจฺจา มิตฺตานํ สรีรํ ตียตีติ กุนฺโต. กุปุพฺโพ, ติ เฉทเน, อ, นิคฺคหิตาโม. กมตีติ วา กุนฺโต. กมุ ปทวิกฺเขเป, โต, ตสฺส นฺตาเทโส ธาตฺ วนฺตสฺส โลโป, อสฺสุ, กนฺตฺ เฉทเน วา, อสฺส. ส. กุนฺต.
กุเวณิ กุเวณี : (อิต.) ไซ, ลอบ, อวน, แห. กุจฺฉิตา เวณิ เวณี วา อสฺสาติ กุเวณิ กุเวณี วา.
กุเวณี : อิต. ไซ, เครื่องดักปลา, อวน, แห
ปฏิ : อ. เฉพาะ, ตอบ, ทวน, กลับ
ปติ : ๑. ป. ผัว, นาย, เจ้าของ;
๒. ค. เป็นเจ้า, เป็นใหญ่, เป็นนาย, เป็นหัวหน้า ;
๓. อ. จาก ปฏิ ตอบ; ห้าม; ทวน; มั่น; หยุด ; เหมือน; ที่ตั้ง; ต่อหน้า; รู้ตลอด; กลับ, ทำอีก; เนืองๆ ; สรรเสริญ; เหตุ; ลักษณะ
วิโลม : ค. ย้อนขึ้น, ทวน
เทวน : (นปุ.) การกล่าว, การพูด, คำกล่าว, คำพูด. เทวุ วจเน. ยุ.
ปมทวน : (นปุ.) สวนนางข้างใน ( สวนหลวง ทรงให้สร้างขึ้นเพื่อนางข้างใน ไม่ใช่เป็น ที่เที่ยวของชนอื่น ) วิ. ปมทานํ วนํ ปมทาวนํ. รัสสะ อา ที่ ทา เป็น อ.
อวนิ : (อิต.) แผ่นดิน วิ. สตฺเตอวตีติอวนิ.อวฺรกฺขเณ, ยุ, นสฺสนิตฺตํ (แปลงนเป็นนิ), นสฺสวาอสฺสอิตฺตํ (หรือแปลงอแห่งนเป็นอิ). หรือลงอนิปัจ.รูปฯลงอิปัจ.นฺอาคม.เป็นอวนีบ้างส.อวนิอวนี.
ปฏิปุจฺฉติ : ก. ย้อนถาม, ทวนถาม, ตั้งคำถาม
ปฏิปุจฺฉา : อิต. คำย้อนถาม, คำทวนถาม
ปฏิโลม : ค. ปฏิโลม, ตรงกันข้าม, ขัดกัน, ทวนกลับ
ปฏิวาต : อ. ทวนลม
ปฏิโสต : อ. ทวนกระแส
มจฺฉาทิพนฺธน : (นปุ.) อวน, แห.
สพฺพาวนฺต : (วิ.) มีประมาณทั้งปวง, ฯลฯ วิ. สพฺพํ ปริมาณเมตสฺส สพฺพาวนฺตํ อวนตฺปัจ.
อนุวาตปฏิวาต : (นปุ.) ที่เป็นไปตามซึ่งลมและที่เป็นไปทวนซึ่งลม, สิ่งเป็นไปตามซึ่งลมและสิ่งเป็นไปทวนแก่ลม, สิ่งตามลมและสิ่งทวนลม.
อพฺภาส : (ปุ.) การทวนซ้ำ, การซ้อนกัน, การซ้ำกัน, คำซ้ำ, คำซ้อนอัพภาสคือซ้ำหรือซ้อนอักษรลงหน้าคำ.ส.อพฺยาส.
อาวุก : (วิ.) ผู้มีปกติรักษา. วิ. อวนสีโล อาวุโก. อวฺ รกฺขเณ, ณุโก.
อุชฺชวติ : ก. รีบเร่ง, ไปทวนกระแส
อุชฺชวนิกา : อิต. การแล่นทวนกระแส, การแล่นเรือทวนน้ำ