ปูคปตฺต : (ปุ.) หีบหมาก, เชี่ยนหมาก.
ตมาล : (ปุ.) เต่าร้าง, หมาก, คูน. ตมฺ กํขายํ, อาโล.
ตาปิญฺช : (ปุ.) เต่าร้าง, หมาก, คูน. วิ. ตาปิยํ ชายตีติ ตาปิญฺโช. อญฺญตฺเถ โช , พินฺทฺวาคโม. ฏีกาอภิฯ เป็น ตาปิญฺฉ. อญฺญตฺเถ โฉ.
นุหี : ป. บัว, หมาก, สลัดได
ชยน : (นปุ.) ความชนะ, ความมีชัย. ยุ ปัจ.
ตามฺพูล : (ปุ.) พลู วิ. ตมฺพวณฺณํ ลาตีติ ตามพูสี. อถวา, มุขํ ตเมตีติ ตมฺพูลํ ตมฺ ภูสเน, พูโล. ตมฺพูลสฺส อยํ ตามฺพูลี. ส. ตมฺพูล หมาก.
ตามพูลี : (อิต.) พลู วิ. ตมฺพวณฺณํ ลาตีติ ตามพูสี. อถวา, มุขํ ตเมตีติ ตมฺพูลํ ตมฺ ภูสเน, พูโล. ตมฺพูลสฺส อยํ ตามฺพูลี. ส. ตมฺพูล หมาก.
ปูค : (ปุ.) หมาก. ปูชฺ ปูชายํ, โณ. แปลง ช เป็น ค. และแปลว่า ฝูง, หมู่, พวก, ประชุม, กอง, คณะด้วย.
กจฺฉุผล : (นปุ.) เต่ารั้ง เต่าร้าง ใช้ได้ทั้งสองคำ หมากคัน ก็เรียก.
กปิตน : ป. มะสัง, ต้นหมาก
กมุก : (ปุ.) ไม้หมาก, ต้นหมาก. กมุ อิจฉายํ, ณฺวุ.
กรภฏฏ : ป. ต้นหมาก
กลก : (ปุ.) หมาก, ตะโก.
การทีป : (ปุ.) เกาะแห่งไม้หมากเม่า, เกาะ ไม้หมากเม่า.
กาสมาริ : (อิต.) ผลหมากเม่า.
กิณฺณ : (นปุ.) พืชแห่งสุรา, ส่าเหล้า, แป้งข้าว หมาก, แป้งเหล้า. วิ. กิรนฺติ นานาทพฺพานิ มิสฺสี ภวนฺตยสฺสนฺติ กิณฺณํ. กิรฺ วิกิรเณ, โต, ณฺณาเทโส, รฺโลโป.
กุยฺยก : นป. ดอกสารภี, หมากพลับ
โกลิ : (ปุ.) มะดูก, หมากดูก, หมากเบา.
ขุรก : ป. หมากหอมควาย, หมากเม่าควาย
โขลก : (นปุ.) หม้อ, ไห, กระถาง, หมวดทหาร จอมปลวก, ผลหมาก.
ฉาตกภย : (นปุ.) ภัยคือความหิว วิ. ฉาตโก เอว ภยํ ฉาตกภยํ. ภัยอันเกิดจากความหิว วิ. ฉาตกมฺหา ชาตํ ภยํ ฉาตกภยํ. ไทยใช้ ฉาตกภัยในความหมายว่า ภัยอันเกิดจาก ไม่มีอาหารการกิน ข้าวยากหมากแพง ภัย อันเกิดจากความแห้งแล้ง.
ฐานานุรูป : (วิ.) ควรแก่ตำแหน่ง, สมควรแก่ ตำแหน่ง, สมควรแก่ฐานะ, เหมาะแก่ ฐานะ, ฐานานุรูป ( ควรสมควรแก่สภาพ ของตน ).
ตกฺกล : (นปุ.) หมาก, กระวาน พรรณไม้ชนิด หนึ่ง ในจำพวกขิง ข่า ใช้ผลปรุงอาหาร และทำยา, ยาง, ยางไม้, ยางรัก. ตกฺกฺ รุกฺขสิเลเส อโล รูปฯ ๖๕๙.
ตนฺตุสาร : (ปุ.) ต้นหมาก.
ตมฺพูลปสิพฺพก : ป. ขันหมาก, พานหมาก, ถุงหมาก
ตมฺพูลเปฬา : อิต. หีบหมาก, กล่องหมาก
ตามฺพูลท : (ปุ.) คนหามพลู, ส. ตามพลูลิก คนขายหมาก.
ทุพฺพุฏฺฐิก : ค., นป. ซึ่งมีฝนไม่ดี, ซึ่งมีฝนแล้ง; คราวข้าวยากหมากแพง, คราวฝนแล้ง
ทุพฺภิกข : นป. ทุพภิกขภัย, คราวที่หาอาหารได้ยาก, ยามข้าวยากหมากแพง, ความอดอยาก
ทุพฺภิกฺขุ : (นปุ.) ความไม่มีแห่งอาหาร, ความขัดสนอาหาร, ข้าวแพง, อาหารแพง, ข้าวยากหมากแพง. วิ. ภิกฺขสฺส อภาโว ทุพฺภิกฺขํ กลับบทหน้าไว้หลัง. เวสฯ ๑๙๘. ส. ทุรฺภิกฺษ.
นยปีฐี : ป. กระดานสกาหรือหมากรุก
นาคลตา : (อิต.) พลู วิ. นาคโลเก ชาตา ลตา นาคลตา. แตงหนู มะกอก ก็แปล. ส. นาคลตา ว่าต้นหมาก.
นารงฺค : (ปุ.) ตะโก, มะเกลือ, มะแว้ง, มะสัง, หมากหนาม, ต้นส้ม, ผลส้ม. วิ. นารํ วุจฺจติ นีรํ, ตํ คจฺฉตีติ นารงฺโค. ส. นารงฺค
ปทก : ๑. ค. ผู้เข้าใจตัวบท, ผู้ชำนาญในบทพระเวท;
๒. นป. รากฐาน, มูลเค้า, หลัก; บท; คำ; ตาหมากรุก
ปูคปิฐ : (นปุ.) ภาชนะสำหรับบ้วนน้ำหมาก, กระโถน.
ปูตรุกฺข : ป. ต้นหมาก
ภิสทพฺภ : (ปุ.) เต่าร้าง ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่งต้นคล้ายต้นหมาก มีผลเป็นทะลาย, ตะไคร้.
เสตปณฺณิ :
(อิต.) ไม้หมากลิง ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง มีต้นและผลคล้ายหมาก, มะดูก ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง ผลขนาดไข่ไก่ กินได้, มะลื่น ต้นกระบก ตระบด ก็เรียก. ดู เสปณฺณิ ด้วย. หินฺตาล : (ปุ.) ลางลิง ชื่อไม้เถาชนิดหนึ่งชอบขึ้นตามริมแม่น้ำลำคลอง กระไดลิง, บันไดลิง ก็เรียก, เต่ารั้ง ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่งคล้ายต้นหมาก ผลเป็นทะลาย เป็นพวง เต่าร้าง หมากต้น ก็เรียก. วิ ปมาณโต ตาลโต หีโน หินฺตาโล. ปทวิปริยาโย, รสฺโส จ.
อจิวอจฺฉิว : (ปุ.) ต้นหมากไฟ, ต้นเข็ม.
อจิว อจฺฉิว : (ปุ.) ต้นหมากไฟ, ต้นเข็ม.
อฏฺฐปท : ป., นป. กระดานหมากรุก
อฏฺฐปทผลก : (นปุ.) กระดานหมากรุก.
อฏฺฐปทผลก : (นปุ.) กระดานหมากรุก.
อฏฺฐปทอฏฺฐาปท : (ปุ. นปุ.) กระดานสกา.กระดานหมากรุก (หมากรุกแถวละ๘ตา).
อฏฺฐปท อฏฺฐาปท : (ปุ. นปุ.) กระดานสกา. กระดานหมากรุก(หมากรุกแถวละ๘ตา).
อรณิก : (ปุ.) ตะบันไฟชื่อเครื่องมือทำให้เกิดไฟอย่างหนึ่งของโบราณรูปคล้ายตะบันหมากของคนแก่.
เอราวต : (ปุ.) มะแว้ง, มะสัง (ผลมีรสเปรี้ยว), หมากหนาม, ส้ม. วิ. อิราตีนทิยา ตีเร ชาโตติ เอราวโต.