ตุลน : (นปุ.) การชั่ง, การวัด, ความเทียบ เคียง, ตราชู, ตราชั่ง, คันชั่ง, เครื่องชั่ง. ตุลฺ อุมฺมาเณ, ยุ.
ปฏิภาคนิมิตฺต : นป. ปฏิภาคนิมิต, นิมิตเทียบเคียง
สสนฺทนา : อิต. การเทียบเคียงกัน
อุปนิธา : อิต. การเปรียบเทียบ, การเทียบเคียง
อุปนิธาย : อ. อย่างเทียบเคียง
สามนฺติ : (วิ.) ใก้ล, เคียง, ใกล้เคียง, ชิต, รอบ ๆ. วิ. สํคตํ อนฺตํ สามนฺตํ. สํคต+อนฺต ลบ คต แปลง นิคคหิตเป็น ม ทีฆะ อ ที่ ส. ส. สามนฺต.
อุมฺมาน : (วิ.) ชั่งน้ำหนัก, เทียบ, เทียบกัน, วัด, วัดกัน. อุปุพฺโพ, มา ปริมาเณ, ยุ.
ตีรณ ตีรน : (วิ.) ตรวจตรา,ตริตรอง,เทียบ ทาน ( หาเหตุผล). หาเหตุผล, สอบสวน, พิจาร, พิจารณา,ตัดสิน, วัด ( สอบขนาด หรือปริมาณของสิ่งนั้นๆ). ตีรฺ กมฺมสาม ตฺถิเย, ยุ.
โกปี : (วิ.) ผู้มักโกรธ, ฯลฯ. ดู โกธน เทียบ. ณี ปัจ.
เตมาส : (นปุ.) หมวดสามแห่งเดือน, หมวดแห่งเดือนสาม, ไตรมาส ( สามเดือน ), ดู วิ. ที่ศัพท์ เตปิฏก(นปุ.) เทียบ.
ทีฆทสฺสี : (วิ.) ผู้เห็นกาลนาน, ผู้เห็นกาล นานโดยปกติ. ฯลฯ, ผู้มีปกติเห้นกาลไกล, ณี ปัจ. ดู ธมฺมจารี เทียบ.
นครวาสี : (วิ.) ผู้อยู่ในพระนคร, ฯลฯ. ดู ธมฺมจารี เทียบ.
นิกฺกสาว : (วิ.) มีรสฝาดออกแล้ว, ไม่มีน้ำฝาด คือราคะ, มีกิเลสเพียงดังน้ำฝาดออกแล้ว, ออกแล้วจากกิเลสเพียงดังน้ำฝาด. วิ. ดู นิกฺกาม เทียบ.
ปนุนฺนาท : (ปุ.) ชุมเห็ด ( รักษาหิด ). ดู ปปุนฺนาฏ เทียบ.
ปมตฺตจารี : (ปุ.) ผู้ประพฤติประมาทโดยปกติ, ฯลฯ. ดู ธมฺมจารี เทียบ.
ปุเรจารี : (วิ.) ผู้ไปก่อน, ฯลฯ. ดู ปุเรคามี เทียบ.
พฺรหฺมจารี : (วิ.) ผู้ประพฤติซึ่งธรรมอันประเสริฐ. วิ. พฺรหฺมํ จรตีติ พฺรหฺมจารี. ณี ปัจ. ผู้ประพฤติพรหมจรรย์ วิ. พฺรหฺมจริยํ จรตีติ พฺรหฺมจารี. ผู้ประพฤติพรหมจรรย์โดยปกติ, ฯลฯ. คำแปลและ วิ. อีก ดู ธมฺมจารี เทียบ.
มนฺทคามี : (วิ.) เดินช้า, เดินช้าโดยปกติ, ฯลฯ. ณี ปัจ. ดู ธมฺมจารี เทียบ.
มโนสสุจริต : (ปุ.) กรรมอันบุคคลประพฤติดีแล้วด้วยใจ, ฯลฯ. ดู มโนทุจฺจริต เทียบ.
สุนข : (ปุ.) สุนัข, หมา. สุนศัพท์ แปลง อุน เป็น อุนข ยังมีนัยอื่นอีก ดู สุณข เทียบ. ศ. ศุนก.
เอกูนวีสติ : (อิต.) ยี่สิบหย่อนด้วยหนึ่ง, ยี่สิบ หย่อนหนึ่ง, สิบเก้า. วิ. เทียบ เอกูนตึส.
กิตฺติม : (วิ.) ปลอม, แกล้งทำ (ของ...). กิตฺตฺ ธาตุในความเปรียบเทียบ อิม ปัจ.
ติสรณ : (นปุ.)ที่พึ่งสาม,สรณะสาม,ไตรสรณะ. ไตรสรณะคือ พระพุทธ พระธรรม และ พระสงฆ์ เป็นสรณะที่พึ่งสูงสุดของพุทธ ศาสนิกชน ๆ จะนับถือสิ่งอื่นสูงกว่าหรือ เทียบเท่าพระรัตนตรัยไม่ได้ ถือว่าขาด จากพระรัตนตรัย. ส. ไตรสรณ.
ตุลิต : กิต. ชั่งแล้ว, ตวงแล้ว, เปรียบเทียบแล้ว, พิจารณาแล้ว
ตุเลติ : ก. ช่าง, ตวง, วัด, เปรียบเทียบ, พิจารณา
โตลน : (นปุ.) การชั่งน้ำหนัก, การวัดกัน, การเทียบกัน, ตุลฺ อุมฺมาเณ, ยุ. ส. โตลน.
ทิฏฺฐสสนฺทน : ป. การเปรียบเทียบทิฐิด้วยสิ่งที่ตนเห็น, การเปรียบเทียบความคิดเห็น, การสนทนากันเพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็น
ทิวงฺคต : (วิ.) ไปแล้วสู่สวรรค์, ไปสู่สวรรค์, ไปสวรรค์, ไทยใช้ทับศัพท์ว่า ทิวงคต ใช้เป็นกริยาสำหรับพระยุพราชหรือเทียบเท่าเมื่อสิ้นชีวิต.
โทสสม : ค. ซึ่งเสมอด้วยโทสะ, ซึ่งเทียบได้กับโทสะ
ธุรคาม : ป. หมู่บ้านใกล้ๆ, บ้านใกล้เรือนเคียง
ธุรวิหาร : ป. วิหารที่ใกล้เคียง, วัดที่ใกล้เคียง
นิกฎ, นิกฏฐ : ๑. นป. ที่ใกล้เคียง, บ้านใกล้เรือนเคียง ;
๒. ค. ใกล้, ใกล้เคียง; นำลง
นิกาส : ๑. ป. เพื่อนบ้าน, ที่ใกล้เคียง,
๒. ค. ในคำว่า “สนฺนิกาส = คล้าย, เหมือน, ใกล้เข้าไป”
นิรุปม : ค. ปราศจากสิ่งเปรียบเทียบ, หาสิ่งเปรียบเทียบไม่ได้
ปฏิปุคฺคล : ป. บุคคลที่เปรียบเทียบ, คนทัดเทียม, คู่แข่ง
ปฏิปุคฺคลิก : ค. มีคนทัดเทียม, มีคนเปรียบเทียบ, อันเป็นของแห่งคู่แข่ง
ปฏิภาค : ค., ป. มีส่วนเปรียบได้, ซึ่งเปรียบเทียบกันได้, ซึ่งคล้ายคลึง, เท่ากัน; คนทัดเทียม, ศัตรู, ความเหมือนกัน; ความคล้ายคลึงกัน; คำตอบ
ปริชน : (ปุ.) ชนผู้แวดล้อม, ชนผู้ข้างเคียง, ชนผู้เป็นบริวาร, ชนข้างเคียง, ชนผู้เป็น บริวาร. ปริวาร+ชน ลบ วาร.
ปริปท : (นปุ.) ข้อความรอบๆ , บทข้างเคียง คือคำหรือข้อความแวดล้อม เพื่อช่วยให้ เข้าใจความหมาย.
ปริสร : ป., นป. บ้านใกล้เรือนเคียง, ดินแดนติดต่อกัน
สนฺนิกฏฺฐ : ป. เพื่อนบ้านใกล้เรือนเคียง
สนฺนิธาน : (นปุ.) การนับเนื่อง, การใกล้เคียง, การสะสม, การสั่งสม, ความนับเนื่อง, ฯลฯ. สํ นิ ปุพฺโพ, ธา ธารเณ, ยุ. ส. สนฺนิธาน.
สนฺนิธิ : (ปุ.) การรวบรวม, การใก้ลเคียง, การปรากฏเฉพาะหน้า, การสะสม, การสั่งสม, การนับเนื่อง, ความรวบรวม, ฯลฯ. อิ ปัจ. ที่ใกล้ ความประจักษ์ ก็แปล. ส. สนฺนิธิ.
สมานฺต : ค. รอบ ๆ , ใกล้เคียง
สมีป : (วิ.) ใกล้, ใกล้เคียง. วิ. สํคโต อาโป ยสฺมึ ตํ สมีปํ, ลบ คน แปลงนิคคหิต เป็น ม อา เป็น อี.
สสนฺทติ : ก. เปรียบเทียบ, ไหลไป
สามนฺต : (นปุ.) ที่ใกล้, ที่ใกล้เคียง.
หตฺถิก : (ปุ.) ตุ๊กตาช้าง. หตฺถี+ก ปัจ. ลงในอรรถเปรียบเทียบ รัสสะ อี เป็น อิ. สัตว์นี้เพียงดังช้าง วิ. หตฺถี อิว อยํ สตฺโต หตฺถิโก.
อติตุล : ค. ซึ่งเทียบไม่ได้, ซึ่งชั่งไม่ได้
อตุลอตุลฺย : (วิ.) มีความเสมอกันหามิได้, มีความเท่ากันหามิได้, ไม่มีความเสมอกัน, ไม่มีความเท่ากัน, ไม่มีเปรียบ, ไม่มีเทียบ, ชั่งไม่ได้, เลิศ, ประเสริฐ. ส. อตุลฺย.