โกสก : (ปุ.) คลัง, ฉาง, ปลอก, เปลือก, ลอง.
ตจปริโยนทฺธ : ค. ซึ่งหุ้มห่อด้วยหนังหรือเปลือกไม้
กุฏฐิลิกา : อิต. ฝัก, เปลือก
คุณฺเฐติ : ก. ห่อ, หุ้ม, คลุม, ซ่อน; ปกปิด
ฉลฺลิ : (นปุ.) หนัง, เปลือก, เปลือกไม้, สะเก็ด. ฉทฺ สํวรณอปวารเณสุ, ลิ, ทสฺส โล. ส. ฉลฺลิ. ฉลฺลี. ฉลฺลี (ปุ.?) ลูกหลาน, เครือเถา, เถาวัลย์.
ตจ : (ปุ.) หนัง, เปลือก, เปลือกไม้. วิ. ตจติ สรีรํ ปาเลตีติ ตโจ. ตจฺ ปาลเน, อ. อภิฯ และฎีกาฯ ลง ณ ปัจ.
ถุส : (ปุ.) แกลบ, เปลือก, เปลือกข้าว. ตุสฺ ตุฏฺฐมฺหิ, อ, ตสฺส โถ ถุ อภิตฺเว วา, โส.
นทฺธ : ค. ผูก, มัด, บิด, หุ้ม, ห่อ, สวม
นนฺธติ : ก. ผูก, มัด, รึงรัด, บิด, หุ้ม, ห่อ
ถุร : (ปุ.) แกลบ, เปลือก. ถุ คติอภิตฺถเวสุ, โร.
กรีร : (ปุ.) ดองดึง ชื่อไม้เถาชนิดหนึ่งใช้ทำยา, สวาท ไม้เถาชนิดหนึ่ง มีหนาม เมล็ดกลม เปลือกแข็งสีเทาเจือเขียว. กรฺ กรเณ, อีโร.
กิฏฺฐ : (นปุ.) ข้าวกล้า คือข้าวเปลือกที่เพาะ ไว้ล่วงหน้า สำหรับถอนย้ายไปดำที่ที่ทำ เลนไว้. กฏฺ คติยํ, โฐ, อสฺสิ (แปลง อ ที่ ก เป็น อิ).
กุฏุมฺพร : (นปุ.) ผ้าเปลือกไม้.
โกทุมฺพร : (นปุ.) ผ้าเปลือกไม้. กุช+ตจ+ชาต+ อมฺพร. ลบ ตจ ชาต พฤทธิ อุ เป็น โอ แปลง ช เป็น ท อ เป็น อุ.
โกปิน โกปีน : (นปุ.) ผ้าเปลือกไม้, ผ้าปิดของลับ, กรรมที่ไม่ควรทำ, ความลับ, ของลับ. มาตุคาโม ฉวสฺส มาสกรูปสฺส การณา โกปินํ ทสฺสติ. มาตุคาม แสดงของลับ เพราะเหตุปห่งทรัพย์ซึ่งเป็นดุจซากศพ. ไตร. ๓/๓๓.
โกปีน : นป. ของลับ, อวัยวะสืบพันธุ์; กรรมอันไม่สมควร, เปลือกไม้, ใย, ผ้าขาวม้า
โขม : (นปุ.) ผ้าทอด้วยเปลือกไม้, ผ้าเปลือก ไม้, ผ้าขาว?, ผ้าป่าน, ผ้าใยไหม (ผ้า ลินิน), ผ้าโขมะ, โขมพัตถ์ (ผ้าทำด้วย เยื่อไม้). วิ. ตนุรุหํ ขายติ (ขุยฺยติ) อุตฺตมภาเวนาติ โขมํ. ขุ สทฺเท, โม. ขุมาย วา วิกาโร โขมํ. ณ ปัจ. ราคาทิตัท.
โขมทุสฺส : นป. ผ้าลินิน, ผ้าเปลือกไม้; ชื่อหมู่บ้านตำบลหนึ่งในแคว้นสักกะ
โขมวตฺถ : (นปุ.) ผ้าทอด้วยเปลือกไม้, ผ้าทอ ด้วยเยื่อไม้, ผ้าป่าน, โขมพัตถ์.
คุญฺชา : (อิต.) มะกล่ำ, มะกล่ำตาหนู. คุชฺ สทฺเท, อ, พินฺทวาคโม. คุญฺชา ชื่อมาตรา เงิน หนักเท่ากับเมล็ดมะกล่ำตาหนู. ๔ เมล็ดข้าวเปลือก เป็น ๑ คุญชา. จตฺตาโร วีหโย สมฺปิณฺฑิตา เอกา ว คุญฺชา.
จมฺมาวุต : (ปุ.) รถที่หุ้มด้วยหนังสัตว์, รถที่หุ้ม ด้วยหนังเสือโคร่งหรือเสือลาย วิ. จมฺเมหิ อาวุโต ปริกขิตฺโต จมฺมาวุโต.
จมฺมิก : (วิ.) ประกอบด้วยหนัง, หุ้มด้วยหนัง, สรวมเกราะ, ณิกปัจ. ตรัต๎ยาทิตัท.
จีร : (นปุ.) การเขียน, การตกแต่ง, ผ้าเปลือก ไม้, ผ้าปิดของลับ, ตะเข็บผ้า, ขนสร้อย ( ขนที่คอสัตว์เป็นพวงงาม?) พวงมาลัย, ตะกั่ว.
จีรย : ค. ผ้าซึ่งทำด้วยเปลือกไม้กรอง
จีร, - รก : นป. เส้นใย, ใยไม้, เปลือกไม้, ผ้าเปลือกไม้; เส้น, ดิ้น (เงินหรือทอง)
จีรวาสิก : นป. ผ้าเปลือกไม้กรอง
โจจ : (ปุ.) เปลือก, เปลือกไม้, ผิว, หนัง. ตจฺ สํวรเณ, อ, ตสฺส โจ อสฺโส. ส. โจจ.
โจลก โจฬก : (นปุ.) ผ้า, ฯลฯ, เปลือกไม้.
ฉาทนีย : ค. ควรปกปิด, ควรกำบัง, ควรห่อหุ้ม
ฉาทาเปติ : ก. ให้ปกปิด, ให้กำบัง, ให้ห่อหุ้ม
ฉาทิต : ค. อันเขาปกปิดแล้ว, อันเขากำบังแล้ว, อันเขาห่อหุ้มแล้ว, อันเขามุงแล้ว
ฉาเทติ : ก. ปกปิด, กำบัง, ห่อหุ้ม; ให้ดีใจ, ให้ยินดี, ชอบ
ชมฺพุ (พู) เปสี : ป. เปลือกผลหว้า
ชาลิกา : (อิต.) เกราะ (เครื่องสวมใส่หรือหุ้ม สำหรับป้องกันอาวุธหรืออันตราย) ชลฺ ทิตฺติอปวารเณสุ, ณฺวุ, อิอาคโม. ส. ชาลปฺรายา.
ตจคนฺธ : ป. กลิ่นอันเกิดแต่เปลือกไม้, กลิ่นเปลือก
ตจรส : ป. รสอันเกิดแต่เปลือก, รสของเปลือก
ตจสาร : (ปุ.) ต้นไม้มีเปลือกเป็นแก่น, ต้นไม้ มีเปลือกแข็ง, ต้นไผ่, ไม้ไผ่. วิ. ตโจ ว ตจโต อุพฺภวา สญฺชาตา จตุพฺภวา.
ตจุพฺภว : ค. อันเกิดแต่เปลือกไม้, ทำจากเปลือกไม้
ตณฺฑุล : (นปุ.) ข้าวสาร ( กระเทาะเปลือกและ รำออกแล้ว. ตฑิ ตาฬเน, อุโล.
ตณฺฑุลตจ : (ปุ.) เปลือกแห่งข้าวสาร, แกลบ.
ตม (โม) นทฺธ, ตมนิวุต : ค. อันความมืดหุ้มห่อไว้, ถูกความมืดปกคลุมไว้, อันตกอยู่ในความมืด
ติรีฏก : (นปุ.) เปลือกไม้. ตรฺ ตรเณ, อีโต, สกตฺเถ โก ตสฺส โฏ, อสฺสิ.
ถมฺภกรี : (ปุ.) ข้าวเปลือก. วิ. ถมฺโภ คุมโภ, ตํ กโรตีติ ถมฺภกรี. กรฺ กรเณ, อี. ฏีกา อภิฯ ลง อิ ปัจ. เป็น ถมฺภกริ.
ทนฺตเวฐน : (นปุ.) เหงือก ( หุ้มฟันไว้). ส. ทนฺตเวษฺฏ.
ทารุ : (นปุ.) ไม้, เปลือกไม้, ท่อนไม้, ชิ้นไม้, ไม้แห้ง, ฟืน. วิ. ทรียตีติ ทารุ. ทรียนฺเต เอเตหีติ วา ทารุ. วิ. หลังนี้ จากโมคฯ. ทรฺ วิทารเณ, ณุ. ทารุ. ที่มาคู่กับไม้ไม่มีแก่น แปล ทารุ ว่าไม้จริง (ไม้มีแก่น). ส. ทารุ
ทารุจีริย : ค. (ผ้า) ซึ่งกรองด้วยเปลือกไม้, ผ้าเปลือกไม้กรอง
ทารุจีวร : (นปุ.) ผ้าอันบุคคลกรองแล้วด้วยเปลือกไม้. กรองคือ ร้อย ถัก ทอ.
ทุกูล : (นปุ.) ผ้าทำด้วยเปลือกไม้ล ผ้าเปลือกไม้. วิ. ทุกฺเขน กุลยเตติ ทุกูลํ. ทุปุพฺโพ, กุลฺ อาหรเณ, อ. ทุเมหิ ชาตํ กูลนฺติ วา ทุกูลํ. ณ ปัจ. ราคาทิตัท. ผ้าสาณะ ก็แปล เป็น ทุกุล ก็มี.
ทุคฺค : (นปุ.) ที่อัน...ไปได้โดยยาก, ความยาก, ช่องแคบ, กำแพง, ป้อม, คู, หอรบ, ห้วง น้ำ, หล่ม อุ. ปงฺคทุคฺค หล่มคือเปลือกตม. ทุกฺข+คมฺ+อ ปัจ. ลบ กฺข และ มฺ ซ้อน คฺ. ส. ทุรค.
เทวทารุ : (ปุ.) เทพทารู เทพทาโร ชื่อพรรณ ไม้ชนิดหนึ่ง มีกลิ่นหอมคล้ายการบูร เปลือกหอมใช้ปรุงอาหารรากใช้ทำยาไทย วิ. เทวานํ ตรุภูตตฺตา เทวทารุ.