ปุปฺผ : นป. ดอกไม้; เลือด, ระดูของหญิง
มิญฺช : (นปุ.) เยื่อ, เยื่อในกระดูก, เม็ด, เม็ดใน, เมล็ด.
โลหิต : ๑. นป. โลหิต, เลือด;
๒. ค. แดง
ปุปฺผก : นป. เลือด
โสณิต : (นปุ.) โลหิต, เลือด. โสณฺ วณฺเณ, โต, อิอาคโม. ส. โศณิต.
อุตฺตตฺต : (นปุ.) เลือด. วิ. อุทฺธํ ตตฺตํ อุตฺตตฺตํ. อุทฺธํปุพฺโพ, ตปฺ สนฺตาเป, โต, ปสฺส โต.
กาฬกูฏ : (ปุ.) กาฬกูฏ ชื่อยอดแห่งทิวเขา หิมาลัย และเป็นชื่อของพิษงู, เม็ดดำ ๆ.
กุนฏิ : อิต. หินแก้วสีแดง; เม็ดผักชี
คุลา : อิต. ฝี, เม็ดผื่น
คุลี : (ปุ.) ยาเม็ด, โรคฝีเม็ดเล็ก.
โคฐผล : นป. เม็ดยา
ฆโนปล : (นปุ.) ลูกเห็บ คือเม็ดน้ำแข็งที่ตกลง มาจากอากาศเมื่อฝนตก วิ. ฆนโต ฆนกาเล วา สญฺชาติ อุปสํ สิลา ฆโนปล.
ญาติสาโลหิต : (ปุ.) พี่น้องผู้เกี่ยวเนื่องกันด้วย เลือด, พี่น้องผู้เกี่ยวเนื่องกันด้วยสายเลือด, พี่น้องผู้ร่วมสายเลือด, ญาติสาโลหิต, ญาติสายโลหิต ( ญาติที่ลืมสกุลมาโดยตรง ญาติสายโลหิตเดียวกัน ). คำ ญาติ ทาง ศาสนาหมายถึงคนที่ไม่ใช่สายเลือดเดียว กัน ก็ได้ ดังบาลีว่า วิสฺสาสาปรมา ญาติ ความคุ้นเคยชื่อว่าเป็นญาติอย่างยิ่ง. (ญาติ สนิท).
ติลกาฬก : (ปุ.) กระ, ไฝ ( เม็ดที่มีสีดำหรือ แดง ขึ้นอยู่ตามตัว), ขี้แมลงวัน ( จุดดำ เล็กๆขึ้นตามตัว). วิ. ติลานิ อิว กาฬโก ติลกาฬโก.
ถุลฺลผุสิตก : ค. ซึ่งมีหยดใหญ่, (ฝน) มีเม็ดโต
ทุทฺธิน : (นปุ.) ลูกเห็บ (เม็ดน้ำแข้งที่ตกมา จากอากาศ.
นารีปุปฺผ : (นปุ.) ดอกไม่ของหญิง, ระดูของ หญิง, ประจำเดือน (โรคประจำเดือนของ หญิง เลือดที่ออกจากมดลูกเป็นประจำ เดือน).
นิริงฺคินี : (อิต.) เส้นเลือด, สายเลือด. นิ+ ริงฺคินี. ส. นิริงฺคินี ผ้าคลุม.
ผุสิตก : (วิ.) มีเม็ด, มีเมล็ด.
พทรฏฺฐิ : นป. เม็ดพุทรา
พุพฺพุฬ พุพฺพุฬก : (นปุ.) ฟองน้ำ, เม็ดนูนแดงซึ่งขึ้นตามผิวหนัง.
มงฺกุณ : (ปุ.) เรือด, ชื่อสัตว์เล็กชนิดหนึ่งอยู่ตามร่องและที่นอนกัดกินเลือดคน.
มธุมุตฺต : (นปุ.) เบาหวาน ชื่อโรคชนิดหนึ่งมีระดับน้ำตาลในเลือดมากกว่าปกติ.
โมจ : (ปุ.) กล้วย, กล้วยไม่มีเม็ด. วิ. มุจฺจติ รุกฺขสฺมา วลฺลริยา วาติ โมโจ. มุจฺ โมจเน, โณ.
รุธิร : นป. เลือด, โลหิต
รุหิร : นป. เลือด, โลหิต
โลหิตภกฺข : ค. ซึ่งกินเลือด, สัตว์ที่เลี้ยงด้วยเลือด
สาโลหิต : (ปุ.) คนผู้ร่วมสายเลือด, คนผู้ร่วมสายเลือดเดียวกัน, คนผู้นับเนืองในวงศ์ญาติ, ญาติสืบสาย, สาโลหิต, สายโลหิต. วิ. โลหิเตน สมฺพนฺโธ สาโลหิตโต. สมฺพนฺธสฺส สาเทโส, ปุพฺพนิปาโต จ. แปลง สมฺพนฺธ เป็น สา และตกไป (ยกไปไว้) ข้างหน้า.
สิตปณฺณาส : (ปุ.) แมงลัก ชื่อผัก ใบคล้ายโหระพา กินได้ทั้งใบและเม็ด เม็ดนั้นแช่น้ำกินกับน้ำกะทิหวาน, อ้อยช้าง ชื่อพรรณไม้ใช้ทำยาไทย, ผักบุ้งรวม ชื่อผักบุ้งชนิดหนึ่ง ต้นเปนขนใบเล็กรสชมใช้ทำยาไทย. วิ. สิดต สุกฺโก ปณฺราโส สิตฺปณฺณาโส.
กุนฺถ : (ปุ.) กุนถะ ชื่อมดชนิดหนึ่ง, มด, มดดำ. เด็กชาย, กุถิ หึสายํ, อ.
คนฺธรส : (ปุ.) รสแห่งของหอม, รสหอม, มด ยอบ ชื่อยางไม่ชนิดหนึ่งมีกลิ่นหอม ใช้ เป็นเครื่องยาและอบกลิ่น.
กิปิลฺลก, - ลิกา : อิต. มด
กิปิลฺลิก : (ปุ.) มดแดง, ปลวก, มด.
กจฺฉพนฺธน : (นปุ.) ายกระเบน, หางกระเบน. โจงกระเบน เป็นชื่อชายผ้าที่ม้วนลอดขา แล้วเหน็บไว้ข้างหลัง การนุ่งผ้าแบบนี้เป็น ผืนผ้าธรรมดา กว้าง ๑ หลา ยาว ๒.๕๐ เมตร สำหรับคนเล็กเตี้ยถ้าเป็นคนสูงใหญ่ กว้าง ๑ x ๓ เมตร เอาผืนผ้าโอบรอบตัว จับชายผ้าให้เสมอกัน แล้วห้อยลง เอาหัว เข่าหนีบไว้มิให้ผ้าเลื่อน มือรีดผ้ามาถึงเอว รวบริมผ้าทำเป็นจุกไขว้กันแล้วเหน็บไว้ที่ สะดือ เรียกว่าพกแล้วจับชายผ้าที่หนีบไว้ ขึ้นมาม้วนขวา ค่อย ๆ ม้วน ม้วนไปรีดไป ให้แน่น พอผืนผ้ากระชัยตัวดีแล้ว ดึงลอด ขา โดยยกขาขวา หรือขาซ้ายขึ้นเล็กน้อย ดึงชายสุดที่ม้วนไว้ขึ้นเหน็บไว้ที่กลางหลัง เรียกผ้าที่ม้วนไปเหน็บไว้ อย่างนี้ว่า ชาย กระเบน หรือหางกระเบน.
กิปิลฺลิกา : (อิต.) มด, ปลวก.
ฉตฺต ฉตฺร : (นปุ.) กาย, ร่างกาย, ร่ม (เครื่องสำหรับกางป้องกันแดดเป็นต้น). วิ. อาตปาทึ ฉาเทตีติ ฉตฺตํ ฉตฺรํ วา. ฉทฺ สํวรเณ อปวารเณ จ, โต, ตฺรโณ. ฉัต ฉัตร ชื่อของเครื่องกกุธภัณฑ์ อย่าง ๑ ใน ๕ อย่าง อีกอย่างหนึ่งเป็นชื่อของเครื่องสูง ทำเป็นชั้นๆ มีเสาเป็นแกน ชั้นใหญ่อยู่ ข้างล่าง ชั้นถัดขึ้นไปเล็กลงตามลำดับ ทำ ชั้นบ้าง ๕ ชั้นบ้างทำเป็น ๗ ชั้น สำหรับท่านผู้มีเกียรติอย่างสูง สำหรับพระ ราชาทำเป็น ๙ ชั้น ผู้อื่นจะทำเป็น ๙ ชั้น ไม่ได้ ส. ฉตฺร.
ปาป : ๑. นป. ความชั่ว, ความเลวทราม, ความไม่ดี;
๒. ค. ชั่ว, ร้าย, ไม่ดี, เป็นบาป
พิฬารนิสฺสกฺกน (มตฺต) : ค. (ที่มีประมาณ) พอแมวลอดได้
อพฺยยสทฺท : (ปุ.) ศัพท์คงที่, ฯลฯ, อัพยยศัพท์ชื่อศัพท์จำพวกหนึ่งจะแจกด้วยวิภัตทั้ง๗แปลงรูปไปต่าง ๆเหมือนนามทั้ง๓ ไม่ได้ (จากบาลีไวยากรณ์).ส่วนคัมภีร์อื่นเช่น รูปฯแจกด้วยวิภัติทั้ง ๗ ได้บางศัพท์แต่รูปไม่เปลี่ยนแปลง.
อวิจิอวีจิ : (ปุ. อิต.) อเวจีชื่อนรกขุมใหญ่ขุมที่๘.วิ.อคฺคิชาเลหิจทุกฺเขหิจสตฺเตหิจนฺตถิเอตฺถวีจิอนฺตรนฺติอวีจิ(ไม่ว่างเว้นจากเปลวไฟทุกข์และสัตว์คือมีเปลวไฟทุกข์และสัตว์ลอดกาล).นตฺถิวีจิเอตฺถาติวาอวีจิ.อคฺคิชาลานิวาทุกฺขเวทนานํวาสตฺตานํวานตฺถิวีจิอนฺตรเมตฺถาติวาอวีจิ.
อสุภ : (วิ.) ไม่ดี, ไม่งาม, ไม่สวย, ไม่ผุดผ่อง.
อิกฺขณิก : (ปุ.) พ่อมด, หมอดู.
อุทฺเทหิกา : อิต. มดขาว