มร : (ปุ.) การตาย, ความตาย. มรฺ ธาตุ อ, ยุ ปัจ. มรณะที่ใช้ในภาษาไทยใช้เป็นกิริยาว่า ตาย ศัพท์มคธที่เป็นนามเมื่อนำมาใช้ในภาษาไทยแล้วใช้เป็นกิริยามีมากมาย.
อวิญฺญาต : ค. ไม่รู้
อมต : (วิ.) ไม่มีความตาย, ไม่ตาย.น+มรฺ+ตปัจ.ไม่รู้แล้ว, ไม่รู้.น+มนุ+ตปัจ.ลบที่สุดธาตุ.อมต(ไตรลิงค์)มะขามป้อม.
อโยนิ : (วิ.) ไม่รู้, ไม่แยบคาย, ไม่ถูกทาง, ไม่ถ่องแท้.
อวิชาน : ก. วิ. ไม่รู้, ไม่เข้าใจ
โกปีนนิทฺทสนี : ค. เป็นเหตุไม่รู้จักละอาย
คคเนจร : (ปุ.) ดาว, ผีฟ้า, แกงได คือรอยกากบาทหรือขีดเขียนซึ่งคนไม่รู้หนังสือ ขีดเขียนไว้เป็นสำคัญ.
จิหณ จิหน : (นปุ.) ลักษณะ, เครื่องหมาย, เบ้า, ร้อย, ตรา, แกงได (รอยกากบาท หรือรอย ขีดเขียน ซึ่งคนไม่รู้หนังสือเขียนไว้เป็น สำคัญ). จิหฺ ลกฺขเณ, ยุ. คัมภีร์สีหฬ เป็น จิณฺห.
ตณฺฑุลีก : (ปุ.) บานไม่รู้โรย.
ตณฺฑุลีก, - ลีย : ป. บานไม่รู้โรย
ทุตปฺปย : ค. อันบุคคลให้อิ่มได้ยาก, ซึ่งเลี้ยงไม่รู้จักอิ่ม, ซึ่งไม่รู้จักพอ
ปหูตภกฺข : ค. กินมาก, กินไม่รู้จักอิ่ม (หมายถึงไฟ)
ภวงฺคจิตตฺ : (นปุ.) จิตเป็นองค์แห่งภพ, จิตตกลงสู่กระแสภวังค์, จิตเป็นภวังค์, ภวังคจิต คือ จิตตกลงสู่กระแสภวังค์ เป็นอยู่โดยไม่รู้สึกตัว สืบต่อไว้ซึ่งภพ บังเกิดติดต่อกันดุจกระแสน้ำไหล ทำหน้าที่รักษาภพชาติให้ดำรงอยู่ อีกบรรยายหนึ่งจิตที่เกิดต่อจากปฏิสนธิ จิตทำหน้าที่รักษาภพชาติให้ดำรงอยู่เท่าที่อายุของสังขารจะอยู่ได้ในภพที่ปฏิสนธิ (เกิด) นั้น เกิดดับโดยไม่ขาดสายจนกว่าจะถึงจุติจิต (ตาย) จิตนั้นจะขาดจากภวังค์เมื่อขึ้นสู่วิถีรับอารมณ์ทางทวารทั้ง ๖ ก็ขาดจากภวังค์ เมื่อรับอารมณ์แล้ว จิตก็ตกกระแสภวังค์ต่อไป วนอยู่อย่างนี้.
มหาสหา : (อิต.) บานไม่รู้โรย วิ. มหนฺตมฺปิ กาลํ สหตีติ มหาสหา. บัว, สลัดได, หางจระเข้, หางช้าง ชื่อว่าน.
วิมติ : อิต. ความไม่รู้, ความสงสัย
อกฺขร : (ปุ. นปุ.) คำ, เสียง, ตัวหนังสือ, อักขระ, อักษร (เสียงและตัวหนึ่ง สระและพยัญชนะ). อักขระแปลว่า ไม่รู้จักสิ้นอย่าง ๑ ไม่เป็นของแข็งอย่าง ๑ คือใช้แทนคำพูดเท่าไร ๆ ก็ไม่รู้จักสิ้น และไม่เป็นของแข็งใช้แทนเสียคำพูดนั้น ๆได้เป็นอักขระของชาติใด ภาษาใด ก็ใช้ได้เหมาะสมแก่ชาตินั้นภาษานั้น.วิ. นขรติ น ขียตีติ อกฺขโร. นกฺขรนฺติ นกฺขียนฺตีติ วา อกขรานิ. นปุพฺโพ, ขรฺ วินาเส, อ.ขี ขเย วา อโร. อิโลโป, กฺสํโยโค.ใช้เป็นอิต. โดยความเป็นลิงควิปลาสบ้าง. ส.อกฺษร.
อชานตฺวา, อชานีย : กิต. ไม่รู้แล้ว, ไม่เข้าใจแล้ว
อชานน : ป., นป. ความไม่รู้, อวิชชา
อชานนฺต, อชานมาน : กิต. ไม่รู้อยู่, เมื่อไม่รู้
อญฺญาต : ค. ๑. อันเขารู้แล้ว (อา + ญาต) ;
๒. อันเขาไม่รู้แล้ว (น + ญาต)
อญฺญาตกเวส : (ปุ.) เพศอันบุคคลไม่รู้แล้ว, การปลอมเพศ.
อญฺาตกเวส : (ปุ.) เพศอันบุคคลไม่รู้แล้ว, การปลอมเพศ.
อติโธนจารี : ค. ผู้ไม่รู้จักประมาณ, ผู้เป็นอยู่อย่างฟุ่มเฟือย
อนภิชานน : (นปุ.) ความไม่รู้ยิ่ง.
อนมตคฺค : (วิ.) มีที่สุดและเบื้องต้นอันบุคคลไปตามอยู่รู้ไม่ได้แล้ว, มีวิ.ตามลำดับ ดังนี้ปเรกเสสทวัน. อคฺโค จ ปุพฺโพ จ อคฺคา.วิเสสนบุพ.กัม.อนุคจฺฉิยมานา จ เตอคฺคาจาติอนุคจฺฉิมานคฺคา.นบุพ.กัม. น มตา อนมตา (อนุคจฺฉิยมานคฺคา)วิเสสน บุพ.กัม.อนมตาจเตอนุคจฺ-ฉิยมานคฺคาจาติอนมตคฺคา.ตทัสสิตัท.อนมตคฺคาอสฺสอตฺถีติอนมตคฺโค (สํสาโร วฎฺฎสํสาโร).มีสำนวนแปลอีกคือมีที่สุดอันบุคคลไปตามไม่รู้แล้ว, มีที่สุดอันบุคคลไม่รู้แล้ว, มีที่สุดและเบื้องต้นอันใครๆ ไปตามไม่รู้แล้ว, มี่ที่สุดและเบื้องต้นอันบุคคลไปตามไม่รู้แล้ว.
อปกตญฺญู : ค. อกตัญญู, ผู้ไม่รู้จักบุญคุณที่คนอื่นทำแก่ตน
อมตฺตญฺญุตา : อิต. ความไม่รู้จักประมาณ
อมตฺตญฺญู : ค. ผู้ไม่รู้จักประมาณ
อมิลาต : (ปุ.) บัว, สลัดได, ว่านหางจระเข้, ว่านหางช้าง, บานไม่รู้โรย.วิ. นปุปฺผมาสุมิลาตมสฺสภวตีติอมิลาโต.
อมุต : กิต. ไม่รู้แล้ว, ไม่รู้สึกแล้ว
อวทญฺญุต, อวทญฺญู : ค. ผู้ไม่เผื่อแผ่, ผู้ทำเป็นไม่รู้ความประสงค์ของผู้ขอ
อวิชฺชา : (อิต.) ความไม่รู้, ความไม่รู้จริง, ความหลงคือไม่รู้จริง, ความเขลา, อวิชชา(ความไม่รู้อริยสัจ ๔).นปุพฺโพ, วิทฺ ญาเณ, โณย, ทฺยสฺสชโช.
อวิญฺญาตวาที : ป. ผู้มักกล่าวว่าไม่รู้
อวิญฺญู : (วิ.) มิใช่ผู้รู้แจ้ง, มิใช่ผู้รู้แจ้งโดยปกติ, เขลา, โง่, ไม่รู้เดียงสา.วิ.วิเสสํชานาติ.สีเลนาติอวิญฺญู.วิญฺญูปฏิปกฺโขอวิญฺญู.
อวิทฺทสุ, อวินฺทสุ : ค. ผู้ไม่รู้, ผู้ไม่ได้ประสบ
อวิทิต : ค. อันไม่รู้, ซึ่งไม่ประสบ
อวิทู : ป. ผู้ไม่รู้, ผู้เขลา
อวิทูอวิทสุ : (ปุ.) คนไม่รู้แจ้ง, คนเขลา, คนโง่, คนพาล.น+วิทฺ+รูปัจ.ศัพท์หลังสุปัจ.
อวินิจฺฉยญฺญู : ค. ไม่รู้จักวิธีวินิจฉัย, ไม่รู้จักวิธีตัดสิน
อสญฺญอสญฺญ : (วิ.) ไม่มีสัญญา, ไม่รู้สึกตัว.สิ้นสติ.ไทยใช้ อสัญ อาสัญ เป็นกิริยาในความว่าตาย, อสัญญีในความว่าหมดความรู้สึกสลบ.
อสวินฺท : ค. ไม่ประสบอยู่, ไม่รู้อยู่
มรติ : ก. ตาย
ตามร : (นปุ.) น้ำ, ทองแดง, ตามร. ส. ตามฺร.
มรุ : (ปุ.) เทวดา วิ. ทีฆายุกาปิ สมานา มรนฺติ สีเลนาติ มรุ. มรฺ ปาณจาเค, อุ. ภูเขา, ที่กันดารน้ำ, ทะเลทราย.
มุร : (ปุ.) นกยูง. มุรฺ สํเวทเน, อ.
โมร : (ปุ.) นกยูง. มุรฺ สํเวทเน, โณ. แปลง อุ เป็น โอ. มิ หึสายํ วา, อโร. แปลง อิ เป็น โอ หรือ ลง โอร ปัจ. มา รวเน วา, โอโร. มหิยํ รวตีติ วา โมโร. มหิปุพฺโพ, รุ สทฺเท, อ, หิโลโป. แปลง อ ที่ ม เป็น โอ.
กรมร : (ปุ.) ชนผู้จะพึงตายด้วยมือแห่งศัตรู วิ. สตฺตูนํ กเรน มริตพฺโพติ กรมโร. ชน ประหนึ่งว่าตายในมือ, เชลย, คนคุก. ส. กรมรินฺ.
ฆสฺมร : (ปุ.) คนโลภอาหาร, คนตะกละ. ฆสฺ อทเน, มโร.
จมร, - มรี : ป. จามรี, ชื่อเนื้อทรายมีขนอ่อนละเอียด หางยาวเป็นพู่สัตว์บดเอื้องอยู่ในจำพวกโค
ชมฺมร : (ปุ.) ต้นมะกรูด, ต้นมะนาว.