กำชำ :
(ถิ่น-ปักษ์ใต้) น. ต้นมะหวด. (ดู มะหวด). กำซำ :
(ถิ่น-ปักษ์ใต้) น. ต้นมะหวด. (ดู มะหวด). ก่ำต้น :
(ถิ่น-พายัพ) น. ต้นมะกล่าตาช้าง. (ดู มะกล่า). กำนล : [-นน] น. เงินค่าคำนับครู, เงินคํานับบูชาครูปี่พาทย์ คือ พระประคนธรรพ หรือ พระนารท ซึ่งถือว่าเป็นครูเดิมของตน มีเทียนสําหรับจุดที่ตะโพนด้วย. (ข. กํณล่ ว่า เครื่องคํานับ, ค่ากำนล; ไม้สำหรับหนุนอย่างไม้หมอน).
กำเนิด : [กําเหฺนิด] น. การเกิด เช่น บิดามารดาเป็นผู้ให้กําเนิดแก่บุตร, มูลเหตุดั้งเดิม เช่น ตัวหนังสือไทยมีกําเนิดมาอย่างไร. ก. เกิด, มีขึ้น, เป็นขึ้น, เช่น โลกกําเนิดมาจากดวงอาทิตย์.
กำบิด : (โบ) น. กรรบิด, มีด. (ข. กําบิต).
กำเบ้อ ๑ : (ถิ่น-พายัพ) น. ชื่อไม้พุ่มหลายชนิดในสกุล Mussaenda วงศ์ Rubiaceae ดอกสีเหลืองหรือแสด กลีบหนึ่งของวงกลีบนอกใหญ่ แผ่ออกเป็นใบขาว ดูไกล ๆ คล้ายผีเสื้อเกาะดอกไม้.
กำเบ้อ ๒, ก่ำเบ้อ :
(ถิ่น-พายัพ) น. ผีเสื้อกลางวัน. (ดู ผีเสื้อ๑). กำโบล ๑ : (แบบ) น. กโบล, กระพุ้งแก้ม, เช่น ปรางเปรียบกำโบลบง- กชรัตนรจนา. (สุธน). (ป., ส. กโปล).
กำผลา : [-ผฺลา] น. ง้าว.
กำพต : [-พด] น. ลูกศร เช่น พระเอาโอสถ ทาลูกกําพต พาดสายศิลปคือ พระอัคนี สมเด็จสี่มือ ดาลเดชระบือ ระเบิดบาดาล. (สุธน).
กำพร้า ๑ : [-พฺร้า] น. เรียกหนังที่เป็นผิวชั้นนอกของคนและสัตว์ว่า หนังกําพร้า.
กำพราก : [-พฺราก] น. ไม้รวกหรือไม้ไผ่ที่เสี้ยมปลายให้แหลม ใช้สําหรับขุด เรียกว่า ไม้กําพราก.
กำพู ๒ : (โบ) น. กัมพู.
กำเพลิง : [-เพฺลิง] น. ปืนไฟ. (ข. กําเภฺลีง).
กำแพงเขย่ง : [-ขะเหฺย่ง] น. ชื่อพระพิมพ์ปางลีลา ยกพระบาทข้างหนึ่งคล้ายเขย่ง เพราะขุดพบที่จังหวัดกำแพงเพชร เป็นแห่งแรก จึงเรียกว่า พระกำแพงเขย่ง, ถ้ามีขนาดสูงประมาณ ๑ ศอก เรียกว่า พระกำแพงศอก.
กำภู : (โบ) น. กัมพู.
กำมพฤกษ์ : [-มะพฺรึก] (โบ) น. กัลปพฤกษ์ เช่น พวกประจํากํามพฤกษ์บังคมไหว้. (รามเกียรติ์ ร. ๒).
กำมลาศน์ : [-มะลาด] (โบ) น. กมลาสน์.
กำมเลศ : [-มะเลด] (โบ) น. กมเลศ.
กำมะหยี่ ๑ : [-หฺยี่] น. ผ้าชนิดหนึ่ง มีขนด้านเดียวอ่อนนุ่ม เป็นมัน.
กำมะหริด : [-หฺริด] น. ผ้าที่ทอด้วยขนสัตว์แกมไหม.
กำมัชพล : [-มัดชะพน] น. ชื่อเกณฑ์เลขในคัมภีร์สุริยยาตร ซึ่งคํานวณมาจากจุลศักราช.
กำราล : [-ราน] (แบบ) น. เครื่องลาด เช่น นั่งในกําราลไพโรจน์ ในนิโครธารามรังเรจน้นน. (ม. คําหลวง ทศพร). (ข. กํราล).
กำลังเทียน : (ฟิสิกส์) น. หน่วยวัดความเข้มของความสว่าง ของแหล่งกําเนิดแสง, แรงเทียน ก็ว่า, ปัจจุบันใช้หน่วยแคนเดลา.
กำลังม้า : (วิทยา) น. หน่วยวัดกำลังหรืออัตราของการทำงาน โดยกำหนดว่า ๑ กำลังม้า คืออัตราของการทำงานได้ ๕๕๐ ฟุต-ปอนด์ ต่อวินาที ๑ กำลังม้า มีค่าเท่ากับ ๗๔๕.๗ วัตต์, แรงม้า ก็ว่า. (อ. horse power).
กำลังวัวเถลิง : [-ถะเหฺลิง] น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Anaxagorea luzonensis A. Gray ในวงศ์ Annonaceae ใบเดี่ยว ออกสลับกัน ดอกสีขาวกลิ่นหอม, โคเถลิง ก็เรียก.
กำหนด : [-หฺนด] ก. หมายไว้, ตราไว้. น. การหมายไว้, การตราไว้; (เลิก) บทบริหารบัญญัติคล้ายพระราชกฤษฎีกา โดยมากเป็นบัญญัติที่เกี่ยวกับบุคคลหรือข้าราชการ บางจําพวก เช่น พระราชกําหนดเครื่องแบบแต่งกาย ข้าราชการฝ่ายทหารและพลเรือน.
กำหนัด : [-หฺนัด] น. ความใคร่ในกามคุณ. ก. ใคร่ในกามคุณ เช่น เทียรย่อมให้เกิดวัฒนาการกําหนัดใน. (ม. ร่ายยาว มหาพน).
กำเหน็จ : [-เหฺน็ด] น. ค่าจ้างทําเครื่องเงินหรือทองรูปพรรณ.
กิ่งก้อย : (สำ) ว. เล็ก เช่น หัวเท่ากิ่งก้อย คือ หัวเล็กนิดเดียว. น. นิ้วเล็ก เช่น จะชนะไม่เท่ากิ่งก้อย. (สังข์ทอง).
กิงบุรุษ : (แบบ) น. กินนร เช่น และเป็นที่เขานิยมว่ามีนกอย่างหนึ่ง ซึ่งเรียกว่ากิงบุรุษ. (ม. ร่ายยาว วนปเวสน์).
กิ่งอำเภอ : (กฎ) น. ท้องที่ที่มีความจำเป็นในการปกครอง แยกมาจากอำเภอที่มีเขตท้องที่กว้างขวางแต่จำนวนประชากรไม่มาก หรือที่ที่มีชุมชนมากแต่ท้องที่ไม่กว้างขวางพอที่จะตั้งขึ้นเป็นอำเภอ มีปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้าประจำกิ่งอำเภอเป็นหัวหน้าปกครอง.
กิจ, กิจ - : [กิด, กิดจะ-] น. ธุระ, งาน. (ป. กิจฺจ).
กิจจะ : (กลอน) น. กิจ เช่น กอบกิจจะคุ้มขัง. (ชุมนุมตํารากลอน). (ป.).
กิจจา : [กิด-] (กลอน) น. เรื่องราว, ข้อความ.
กิจจานุกิจ : [กิดจานุกิด] น. การงานน้อยใหญ่ หมายเอาการงานทั่วไป. (ป.).
กิดาหยัน : [-หฺยัน] น. มหาดเล็ก. (ช.).
กิตติ : [กิดติ] น. คําเล่าลือ, คําสรรเสริญ. (ป.).
กินเครา : [-เคฺรา] น. ชื่อนกในวรรณคดี เช่น นกพริกจิกจอกกินเครา. (สมุทรโฆษ).
กินดอง : ก. กินเลี้ยงในการแต่งงาน. (ถิ่น-อีสาน) น. พิธีอย่างหนึ่งทําเมื่อผัวเมียมีบุตรด้วยกันคนหนึ่ง หรือไม่มีบุตร แต่ได้ทําพิธีแปลงออกครบ ๓ ปี.
กินด่าง : (ถิ่น-อีสาน) น. พิธีอย่างหนึ่ง ทําเมื่อผัวเมีย มีบุตรด้วยกัน ๒ คน.
กินดิบ ๒ : (ถิ่น-ปักษ์ใต้) น. ชื่อกล้วยพันธุ์หนึ่ง.
กินนร : [-นอน] น. อมนุษย์ในนิยาย มี ๒ ชนิด ชนิดหนึ่งเป็นครึ่งคนครึ่งนก ท่อนบนเป็นคน ท่อนล่างเป็นนก อีกชนิดหนึ่งมีรูปร่างเหมือนคน เมื่อจะไปไหนมาไหน ก็ใส่ปีกใส่หางบินไป.
กินเปล่า : [-เปฺล่า] ก. ได้ประโยชน์เปล่า ๆ ไม่ต้องตอบแทน. น. เรียกเงิน ทรัพย์สิน หรือสิ่งอื่น ๆ ที่เสียไป เพื่อให้ได้สิทธิ ตามที่ตกลงกันว่า เงินกินเปล่า. ว. ได้ประโยชน์แต่ฝ่ายเดียว เช่น เตะกินเปล่า.
กินเพรา : [-เพฺรา] น. กินอาหารมื้อเย็น.
กิมิชาติ : (แบบ) น. หนอน, หมู่หนอน. (ป.).
กิรินท : [-ริน,] (แบบ) น. ช้างสําคัญ เช่น อ้าบัดนี้แม่มาเดอรดิน สีพิกากิรินทไกรอาศน กวยนแก้วราชรจนา. (ม. คําหลวง วนปเวสน์). (ป. กรินฺท; ส. กรินฺ ว่า ผู้มีมือคืองวง).
กิริเนศวร : [-เนสวน, -เนด] น. ช้างสําคัญ เช่น ทรงนั่งกิริเนศวรโจมทอง. (ม. คําหลวง ทานกัณฑ์).
กิเลส, กิเลส- : [-เหฺลด, -เหฺลดสะ-] น. เครื่องทําใจให้เศร้าหมอง ได้แก่ โลภ โกรธ หลง เช่น ยังตัดกิเลสไม่ได้ กิเลสหนา; กิริยามารยาท ในคําว่า กิเลสหยาบ.