พยชน์ : [พะยด] น. พัด. (ส. วฺยชน).
พยนต์ : [พะยน] น. สิ่งที่ผู้ทรงวิทยาคมปลุกเสกให้มีชีวิตขึ้น เช่น หุ่นพยนต์. (ป. วยนฺต; ส. วฺยนฺต).
พยัคฆ, พยัคฆ์ : [พะยักคะ] น. เสือโคร่ง. (ป. พฺยคฺฆ, วฺยคฺฆ; ส. วฺยาฆฺร).
พยัคฆา, พยัคฆิน, พยัคฆี : (กลอน) น. เสือโคร่ง.
พยัชน์ : [พะยัด] น. พัด. (ส. วฺยชน).
พยัต : [พะยัด] น. ผู้เรียน, ผู้รู้. ว. ฉลาด, เฉียบแหลม. (ป. พฺยตฺต, วฺยตฺต; ส. วฺยกฺต).
พยากรณ์ : [พะยากอน] ก. ทํานายหรือคาดการณ์โดยอาศัยหลักวิชา. น. ชื่อคัมภีร์ โหราศาสตร์ว่าด้วยการทํานาย. (ป., ส. วฺยากรณ).
พยาฆร์ : [พะยาก] น. พยัคฆ์. (ส. วฺยาฆฺร; ป. พฺยคฺฆ).
พยางค์ : [พะยาง] น. ส่วนของคำที่เปล่งออกมาครั้งหนึ่ง ๆ เช่น กะ มี ๑ พยางค์ กระเป๋า มี ๒ พยางค์ พยากรณ์ มี ๓ พยางค์.
พยาธิ ๑ : [พะยาทิ] น. ความเจ็บไข้ เช่น โรคาพยาธิ ชาติชราพยาธิ. (ป. พฺยาธิ, วฺยาธิ; ส. วฺยาธิ).
พยาธิ ๒ : [พะยาด] น. ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังซึ่งอย่างน้อยในระยะหนึ่งของ ชีวิตจะเป็นปรสิตอยู่ในมนุษย์และสัตว์ ชนิดตัวแบน เช่น พยาธิใบไม้ พยาธิตัวตืด ชนิดตัวกลมหรือหนอนพยาธิ เช่น พยาธิไส้เดือน พยาธิ เส้นด้าย พยาธิแส้ม้า.
พยาน : [พะยาน] น. หลักฐานเครื่องพิสูจน์ข้อเท็จจริง, ผู้ที่รู้เห็นเหตุการณ์ หรือข้อเท็จจริงที่ใช้เป็นหลักฐานเครื่องพิสูจน์ได้; (กฎ) บุคคลซึ่ง ให้การในเรื่องหรือสิ่งที่ตนได้เห็นได้ยิน หรือได้รับรู้มาโดยวิธีอื่น. (อ. witness).
พยานบอกเล่า : (กฎ) น. พยานบุคคลซึ่งให้การโดยตนมิได้เห็น ได้ยิน หรือรู้เรื่องมาด้วยตนเอง แต่ได้ยินหรือได้ฟังจากผู้อื่น. (อ. hearsay evidence).
พยานวัตถุ : (กฎ) น. วัตถุที่อ้างเป็นพยานหลักฐาน. (อ. material evidence).
พยานหลักฐาน : (กฎ) น. บุคคล เอกสารหรือวัตถุที่ใช้ในการยืนยัน หรือพิสูจน์ข้อเท็จจริง. (อ. evidence).
พยานเอกสาร : (กฎ) น. เอกสารที่อ้างเป็นพยานหลักฐาน. (อ. documentary evidence).
พยาบาท : [พะยาบาด] น. การผูกใจเจ็บคิดจะแก้แค้น, การคิดปองร้าย, ในคำว่า ผูกพยาบาท. ก. ผูกใจเจ็บและอยากแก้แค้น, ปองร้าย, เช่น อย่าไป พยาบาทเขาเลย. (ป. พฺยาปาท, วฺยาปาท; ส. วฺยาปาท).
พยาบาล : [พะยาบาน] ก. ดูแลคนไข้, ปรนนิบัติคนไข้; (โบ) เอื้อเฟื้อเลี้ยงดู. น. ผู้ดูแลคนไข้.
พยาม, พยามะ : [พะยาม, พะยามะ] น. วา คือ ระยะวาหนึ่ง. (ป. พฺยาม, วฺยาม; ส. วฺยาม).
พยาล, พยาล : [พะยาน, พะยาละ] น. สัตว์ที่กินเนื้อสัตว์. (ส. วฺยาล; ป. วาล, วาฬ).
พยาลมฤค : [พะยาละมะรึก] น. สัตว์ร้าย. (ส. วฺยาลมฺฤค; ป. วาฬมิค).
พยุ : [พะยุ] น. ลมแรง. (ข. พฺยุะ; ป., ส. วายุ).
พยุหบาตร : (โบ), พยุหบาตรา [บาด, บาดตฺรา] (กลอน) น. กระบวนทัพ.
พยุห, พยุหะ : [พะยุหะ] น. กระบวน, หมู่, กองทัพ, พยู่ห์ ก็ว่า; ชื่อวิธีนับใน ปักษคณนา. (ป. พฺยูห, วฺยูห; ส. วฺยูห).
พยุหยาตรา : [ยาดตฺรา] น. กระบวนทัพ, การเดินทัพ, เช่น ยก พยุหยาตรา. ก. ไปเป็นกระบวนทัพใหญ่.
พยุหร : [พะยุหอน] น. เกณฑ์เลขผลหารของวิธีฉวาง. (ศัพท์ใช้ในตํารา เลขโบราณ).
พยู่ห์ : [พะยู่] น. พยุหะ, กระบวน, หมู่, กองทัพ.
พเยีย : [พะเยีย] น. พวงดอกไม้. (ข. ภฺ??).
พร : [พอน] น. คําแสดงความปรารถนาให้ประสบสิ่งที่เป็นสิริมงคล เช่น ให้พร ถวายพระพร, สิ่งที่ขอเลือกเอาตามประสงค์ เช่น ขอพร. (ป. วร).
พรต : [พฺรด] น. กิจวัตร, การปฏิบัติ; มรรยาท, เขตแห่งความประพฤติ, ธรรมเนียม, ประเพณี, การสมาทานหรือประพฤติตามลัทธิศาสนา, การจําศีล (เช่น การเว้นบริโภค เว้นเมถุนธรรม); การสมาทานบริโภค อาหารอย่างเดียวเป็นนิตย์ (เช่น มธุพรต คือ การสมาทานกินแต่นํ้าผึ้ง); ข้อกําหนดการปฏิบัติทางศาสนาเพื่อข่มกายใจ มีศีลวินัยเป็นต้น เช่น บําเพ็ญพรต ทรงพรต ถือพรต, เรียกผู้บําเพ็ญพรตว่า นักพรต. (ส. วฺรต; ป. วตฺต).
พรม ๑ : [พฺรม] น. เครื่องลาดทําด้วยขนสัตว์, โดยปริยายใช้เรียกสิ่งอื่นบาง ชนิดที่ใช้ปูลาดว่า พรม เช่น พรมนํ้ามัน พรมกาบมะพร้าว; เรียก ด้ายที่ทําด้วยขนสัตว์หรือสิ่งอื่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้นว่า ไหมพรม; ตุ้มสําหรับหยั่งนํ้าตื้นลึกเมื่อเรือเดินใกล้ฝั่ง; ไม้สําหรับ ยึดกันครากมีกรอบถือเป็นต้น.
พรมคด :
[พฺรมมะ] น. (๑) ชื่อไม้ต้นชนิด Heliciopsis terminalis (Kurz) Sleumer ในวงศ์ Proteaceae ช่อดอกสีขาว กลิ่นหอม. (๒) ดู กระโดงแดง(๑).
พรมแดน : [พฺรม] น. ขีดขั้นเขตแดน, แดนต่อแดน. (ข. พฺรํแฎน).
พรมมิ : [พฺรม] น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Bacopa monniera (L.) Weltst. ในวงศ์ Scrophulariaceae ชอบขึ้นตามที่ชื้นแฉะ ดอกสีขาวหรือม่วงอ่อน ใช้ทํายาได้.
พรรคกลิน : [พักกะลิน] น. เหล่าทหารเรือที่เป็นช่างกลประจําท้องเรือ.
พรรคนาวิกโยธิน : [พักนาวิกกะ] น. เหล่าทหารเรือที่ประจําการ พลรบฝ่ายบก.
พรรคนาวิน : [พัก] น. เหล่าทหารเรือที่ประจําการพลรบ.
พรรค, พรรค, พรรค์ : [พัก, พักคะ, พัน] น. หมู่คนที่เข้ารวมกันเป็นพวกเป็นฝ่าย เช่น พรรคการเมือง, พวก เช่น คนพรรค์นั้น. (ส. วรฺค; ป. วคฺค).
พรรคานต์ : [พักคาน] น. ตัวอักษรที่สุดวรรค คือ ง ญ ณ น ม.
พรรณ : [พัน] น. สีของผิว; ชนิด เช่น พรรณพืช พรรณไม้ พรรณสัตว์. (ส. วรฺณ; ป. วณฺณ).
พรรดึก : [พันระ] น. อุจจาระที่เป็นก้อนแข็งกลม.
พรรษประเวศ : [พันสะปฺระเวด] น. การเข้าสู่ปีใหม่, เถลิงศก. (ส.).
พรรษ, พรรษ : [พัด, พันสะ] น. ฝน; ปี. (ส. วรฺษ; ป. วสฺส).
พรรษฤดู : [พันสะรึดู] น. หน้าฝน. (ส.).
พรรษวุฒิ : [พันสะวุดทิ] น. การเจริญแห่งปี; วันเกิด.
พรรษา : [พันสา] น. ช่วงระยะเวลา ๓ เดือนในฤดูฝน เช่น เข้าพรรษา จําพรรษา; ปี เช่น บวช ๓ พรรษา, (ราชา) มีพระชนมายุ ๒๕ พรรษา. (ส. วรฺษ; ป. วสฺส, วสฺสาน).
พรวด ๒ : [พฺรวด] (ถิ่นปักษ์ใต้, ตะวันออก) น. ชื่อผึ้งโพรง (Apis cerana) ในวงศ์ Apidae เป็นผึ้งขนาดกลาง ผึ้งงานลําตัวยาว ๐.๙๑ เซนติเมตร กว้างประมาณ ๓.๕ มิลลิเมตร เมื่อกางปีกวัดจากปลายปีกยาวประมาณ ๑.๗๕ เซนติเมตร รวมตัวอยู่เป็นกลุ่ม ทํารังอยู่ในโพรงหรือตามซอก หิน ซอกหลังคาบ้านที่ปิดมิดชิด, ผึ้งรวง ก็เรียก.
พรวน ๑ : [พฺรวน] น. โลหะทําเป็นรูปกลมกลวง มีลูกกลิ้งเล็ก ๆ อยู่ข้างใน เพื่อให้เกิดเสียง ใช้ผูกคอสัตว์หรือข้อเท้าเป็นต้น เรียกว่า ลูกพรวน, กระพรวน หรือ ลูกกระพรวน ก็ว่า, (ถิ่นพายัพ, อีสาน) มะหิ่ง หรือ หมากหิ่ง.
พรวน ๒ : [พฺรวน] น. กระจุก, กลุ่ม, พวง, เช่น วิ่งตามเป็นพรวน.
พรวน ๓ : [พฺรวน] น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Labeo pruol ในวงศ์ Cyprinidae รูปร่างคล้ายปลานวลจันทร์ ซึ่งอยู่ในวงศ์เดียวกัน. (ข.).