อุปพัทธ์ : [อุปะ, อุบปะ] ก. เนื่อง, เนื่องกัน. ว. ที่เนื่องกัน. (ป., ส.).
อุปพันธ์ : [อุปะ, อุบปะ] น. การติดต่อ, การร่วม; เยื่อใย, เครื่องผูกพัน. (ป., ส.).
อุปโภค : [อุปะโพก, อุบปะโพก] ก. เอามาใช้ให้เกิดประโยชน์, คู่กับ บริโภค. ว. ที่เอามาใช้ให้เกิดประโยชน์ ในคำว่า เครื่องอุปโภค. (ป., ส.).
อุปมา : [อุปะ, อุบปะ] น. สิ่งหรือข้อความที่ยกมาเปรียบ, มักใช้เข้าคู่กับ อุปไมย ในประโยคเช่น เรื่องนี้มีอุปมาฉันใด อุปไมยก็ฉันนั้น. ก. เปรียบเทียบ. (ป., ส.).
อุปไมย : [อุปะไม, อุบปะไม] น. สิ่งหรือข้อความที่พึงเปรียบเทียบกับสิ่งอื่น เพื่อให้เข้าใจแจ่มแจ้ง, คู่กับ อุปมา. (ป. อุปเมยฺย).
อุปยุวราช : [อุปะยุวะราด, อุบปะยุวะราด] น. ตําแหน่งเจ้าในนครล้านช้างรอง พระเจ้าแผ่นดิน แต่อยู่เหนืออุปราช. (ป.).
อุปโยค : [อุปะโยก, อุบปะโยก] น. การใช้สอย, การทําให้เกิดประโยชน์. (ป., ส.).
อุปริ : [อุปะริ, อุบปะริ] คําประกอบหน้าศัพท์ภาษาบาลีและสันสกฤต แปลว่า เบื้องบน ข้างบน. (ป., ส.).
อุปริจร : [จอน] ว. เคลื่อนไปในอากาศ. (ป., ส.).
อุปริภาค : น. ส่วนบน, ข้างบน. (ป., ส.).
อุปริภาพ : น. ฐานะหรือความเป็นอยู่อย่างสูง. (ป., ส. อุปริภาว).
อุปริม : [อุปะริมะ, อุบปะริมะ] ว. อยู่สูงสุด, เบื้องบนที่สุด. (ป.).
อุปริวัสน์ : น. เครื่องแต่งกายตอนบน, เสื้อ. (ป. อุปริวสน).
อุปริสัจ : น. ธรรมอันสูง. (ป. อุปริสจฺจ).
อุปโลกน์ : [อุปะโหฺลก, อุบปะโหฺลก] ก. ยกกันขึ้นเป็น เช่น อุปโลกน์ให้เป็น หัวหน้า, อปโลกน์ ก็ว่า. (ป. อปโลกน).
อุปสมบท : [อุปะสมบด, อุบปะสมบด] ก. บวชเป็นภิกษุ. (ป. อุปสมฺปทา).
อุปสมบัน, อุปสัมบัน : [อุปะ, อุบปะ] น. ผู้อุปสมบทแล้ว, ภิกษุ, คู่กับ อนุปสัมบัน ได้แก่ ผู้ที่ไม่ได้อุปสมบท คือ สามเณรและคฤหัสถ์. (ป. อุปสมฺปนฺน).
อุปสรรค : [อุปะสัก, อุบปะสัก] น. เครื่องขัดข้อง, ความขัดข้อง, เครื่อง ขัดขวาง. (ส. อุปสรฺค; ป. อุปสคฺค); คำสำหรับใช้เติมข้างหน้า คำนามหรือคำกริยาที่เป็นรูปคำบาลีหรือสันสกฤตให้มีความหมาย แผกเพี้ยนไปจากเดิม หรือมีความหมายตรงข้ามกับความหมายเดิม เป็นต้น และถือเป็นคำเดียวกับคำนามหรือคำกริยานั้น เพราะตาม ปรกติจะไม่ใช้ตามลำพัง เช่น วัฒน์ = เจริญ อภิวัฒน์ = เจริญยิ่ง ปักษ์ = ฝ่ายปฏิปักษ์ = ฝ่ายตรงข้าม, ข้าศึก, ศัตรู.
อุปสัมปทา : [อุปะสำปะทา, อุบปะสำปะทา] น. การบวชเป็นภิกษุ. (ป., ส.).
อุปสัมปทาเปกข์, อุปสัมปทาเปกษ์ : [อุปะสำปะทาเปก, อุบปะสำปะทาเปก] น. ''ผู้เพ่งอุปสมบท'' คือ นาคที่บรรพชาเป็นสามเณรแล้วและจะ ขอบวชเป็นภิกษุต่อไป. (ป. อุปสมฺปทาเปกฺข; ส. อุปสมฺปทาเปกฺษ).
อุปะ : [อุปะ, อุบปะ] คําประกอบหน้าศัพท์ที่มาจากภาษาบาลีและ สันสกฤต แปลว่า เข้าไป, ใกล้, รอง, เช่น อุปราช อุปนายก. (ป., ส.).
อุปัชฌายวัตร : [อุปัดชายะวัด, อุบปัดชายะวัด] น. กิจที่สัทธิงวิหาริก จะต้องปฏิบัติต่ออุปัชฌาย์ของตน. (ป. อุปชฺฌายวตฺต).
อุปัชฌาย, อุปัชฌาย์, อุปัชฌายะ : [อุปัดชายะ, อุบปัดชายะ, อุปัดชา, อุบปัดชา] น. พระเถระผู้เป็น ประธานการบวชกุลบุตรในพระพุทธศาสนา. (ป.; ส. อุปาธฺยาย).
อุปัฏฐาก : [อุปัดถาก, อุบปัดถาก] น. ผู้อุปถัมภ์บํารุงพระภิกษุสามเณร, ถ้าเป็น หญิงใช้ อุปัฏฐายิกา. (ป.).
อุปัฏฐานะ : [อุปัด, อุบปัด] น. การบํารุง, การรับใช้. (ป.).
อุปัทรพ : [อุปัดทะรบ, อุบปัดทะรบ] ว. อุปัทวะ. (ส. อุปทฺรว; ป. อุปทฺทว).
อุปัทว, อุปัทวะ : [อุปัดทะวะ, อุบปัดทะวะ] ว. อุบาทว์, อัปรีย์, จัญไร, ไม่เป็น มงคล, นิยมใช้คู่กับคำ อันตราย เป็น อุปัทวันตราย. (ป. อุปทฺทว; ส. อุปทฺรว).
อุปัทวันตราย : [อุปัดทะวันตะราย, อุบปัดทะวันตะราย] น. สิ่ง อุบาทว์และอันตราย. (ป. อุปทฺทว + อนฺตราย).
อุปาทาน : [อุปาทาน, อุบปาทาน] น. การยึดมั่นถือมั่น, การนึกเอาเองแล้ว ยึดมั่นถือมั่นว่าจะต้องเป็นอย่างนั้น ๆ. (ป.).
อุปาธยาย : [อุปาดทะยาย, อุบปาดทะยาย] น. อุปัชฌาย์. (ส.; ป. อุปชฺฌาย).
อุปาหนา : [อุปาหะนา, อุบปาหะนา] น. รองเท้า. (ป.; ส. อุปานหฺ).
อุภัย : ว. ทั้งสอง, ทั้งคู่. (ป., ส.).
อุมงค์, อุโมงค์ : น. ทางใต้ดิน, ช่องหรือทางที่ขุดลงไปใต้ดินหรือในภูเขา. (ป. อุมฺมงฺค).
อุยยาน : น. อุทยาน, สวนเป็นที่รื่นรมย์. (ป.; ส. อุทฺยาน).
อุยยาม : น. ความหมั่น, ความบากบั่น, ความขยันขันแข็ง. (ป.; ส. อุทฺยาม).
อุยโยค : น. การจากไป, ความเสื่อมสิ้น; ความตาย. (ป.).
อุรคะ : น. ''ผู้ที่ไปด้วยอก'' คือ งู, นาค. (ป. อุรค ว่า ไปด้วยอก).
อุรเคนทร์ : น. พญานาค. (ป. อุรค + ส. อินฺทร)
อุรณะ : [อุระนะ] น. แกะตัวผู้. (ป., ส.).
อุร, อุระ, อุรา ๑ : น. อก. (ป.; ส. อุรสฺ).
อุรัจฉทะ, อุรัจฉัท : [อุรัดฉะทะ, อุรัดฉัด] น. เครื่องกําบังอก, เกราะ; เครื่องประดับอก. (ป.; ส. อุรศฺฉท).
อุรุ : ว. ใหญ่, ยิ่งใหญ่, เลิศ, ประเสริฐ. น. ทราย. (ป., ส.).
อุลปนะ : [อุนละปะ] น. การกล่าวอ้าง, การเรียกร้อง. (ป. อุลฺลปน).
อุลโลจ : [อุนโลด] น. เครื่องกั้นข้างบน, เพดาน. (ป., ส.).
อุลโลละ : [อุน] น. คลื่น; ความปั่นป่วน, ความไม่ราบคาบ. (ป., ส.).
อุลูกะ : น. นกเค้าแมว. (ป., ส.).
อุษณ : [อุดสะนะ] น. ความร้อน; ฤดูร้อน; ของร้อน. ว. ร้อน, อบอุ่น. (ส., ป. อุณฺห).
อุษณาการ : [อุดสะนา] น. อาการเร่าร้อน. (ส. อุษฺณาการ; ป. อุณฺหาการ).
อุษณีษ์ : น. มงกุฎ; กรอบหน้า. (ส.; ป. อุณฺหีส).
อุษมะ, อุษมัน : [อุดสะมะ, อุดสะมัน] น. ไอ, ไออุ่น. (ส.; ป. อุสุม, อุสุมา).