ช ๑ : พยัญชนะตัวที่ ๑๐ เป็นพวกอักษรตํ่า ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กด ในคําที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเป็นต้น เช่น ราช คช กริช แซนด์วิช.
ช ๒ : ในภาษาบาลีและสันสกฤต ถ้าใช้ประกอบท้ายคำบางคำ แปลว่า เกิด เช่น บงกช ว่า เกิดในเปลือกตม หมายถึง บัว, วาริช ว่า เกิด ในน้ำ หมายถึง ปลา, ทวิช ว่า เกิด ๒ ครั้งหมายถึงพราหมณ์, นก.
ชี่ : น. ยาสีฟันโบราณ ใช้สีเพื่อให้ฟันดํา, สี้ ก็เรียก.
แช่ : ก. จุ้มหรือใส่ลงไปในนํ้าหรือของเหลวอย่างอื่นชั่ว ระยะเวลาหนึ่ง เช่น แช่นํ้า แช่ข้าว แช่แป้ง, โดยปริยาย ใช้หมายถึงอาการที่ชักช้าอยู่กับที่เกินสมควรโดย ไม่จําเป็น เช่น ไปนั่งแช่อยู่ได้.
ใช่ : ว. คํารับรองแสดงว่า เป็นเช่นนั้น, เป็นอย่างนั้น, ถูก, แน่; บางทีก็ใช้เป็นคําปฏิเสธหมายความว่า ไม่ใช่ เช่น ใช่คน ใช่สัตว์ ใช่ว่า.
กด ๑ : น. เรียกคำหรือพยางค์ที่มีตัว จ ฉ ช ซ ฌ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ด ต ถ ท ธ ศ ษ ส สะกด ว่า แม่กด หรือ มาตรากด.
กรรมชวาต : [กำมะชะวาด] น. ลมเกิดแต่กรรม คือ ลมเกิดในครรภ์ เวลาคลอดบุตร ได้แก่ ลมเบ่ง เช่น พอถึงพระหัตถ์พระราชเทวีก็ทรง จับเอากิ่งรัง พอเกิดลมกรรมชวาตหวั่นไหวประชวรพระครรภ์. (ปฐมสมโพธิกถา). (สฺ กรฺม + ช = เกิด + วาต = ลม).
กระจับปี่ : น. พิณ ๔ สาย. (ช. จาก ส. กจฺฉปี, อธิบายว่า มีรูปคล้ายเต่า).
กระชัง ๑ : น. บังสาดที่ปิดและเปิดได้. (เทียบ ช. กระรันชัง = กระจาด). กระชังหน้าใหญ่ (สํา) ว. จัดจ้าน, ออกหน้ารับเสียเอง, เช่น แม่กระชังหน้าใหญ่.
กรัชกาย : [กะรัดชะ-, กะหฺรัดชะ-, กฺรัดชะ-] (แบบ) น. ร่างกาย เช่น เจ้างามยามประจงจัดกรัชกาย. (กลบทบัวบานกลีบขยาย). [ป. ก (น้ำ) + รช (ธุลี) + กาย = กายที่เกิดจากธุลีในน้ำ (น้ำ หมายถึง น้ำกาม น้ำอสุจิ, ธุลีในน้ำ คือ ตัวสเปิร์มที่อยู่ ในน้ำอสุจิ), ก (สรีระ) + รช (ธุลี) + กาย = กายที่เกิดจากธุลีในสรีระ, กายอันบังเกิดด้วยดีด้วยธุลีเป็นไปในสรีระ (บาฬีลิปิกรม), ก (กุจฺฉิต = น่ารังเกียจ) + รช (ธุลี) + กาย = กายที่เกิดจากธุลีที่ น่ารังเกียจ, กร (การกระทำ) + ช (เกิด) + กาย = กายที่เกิดด้วยสันถวะ (ความเชยชิด) อันมารดาบิดากระทำแล้ว].
กะกัง : น. พี่ชาย. (ช. kakang).
กะระตะ : (กลอน) ก. ขับม้าให้วิ่ง เช่น กะระตะอาชาชิงชัย. (อิเหนา). (ช. g้rtak).
การะบุหนิง : น. ดอกแก้ว. (ช.).
กาลัด : น. แก้วหุง; สายหยุด. (ช.).
กาหลา ๑ : [-หฺลา] ว. เหมือนดอกไม้. (ช.).
กำบัง ๒ : น. ช่อดอกไม้. (ช.).
กำมังละการ : น. ตําหนัก. (ช.).
กำมังวิลิต : น. ตําหนักในสระ. (ช.).
กิดาหยัน : [-หฺยัน] น. มหาดเล็ก. (ช.).
กุมารลฬิตา : [กุมาระละลิตา] น. ชื่อฉันท์วรรณพฤติแบบหนึ่ง กําหนดด้วย ๒ คณะ คือ ช คณะ และ ส คณะ และเติมครุข้างท้ายอีก ๑ คำ หรือ ๑ พยางค์ จึงมีบาทละ ๗ คำ หรือ ๗ พยางค์ (ตามแบบว่า กุมารลฬิตาชฺสฺคา) ตัวอย่างว่า อนึ่งนุชมีจิต สนิทกรุณะเปรมปรี ดิสวามิมะนะภักดี ภิบาลบมิอนาทร. (ชุมนุมตำรากลอน).
กุหนุง : [-หฺนุง] น. เขาสูง. (ช.).
เกน ๑ : น. นาง. (ช.).
คณ-, คณะ : [คะนะ-] น. หมู่, พวก, (ซึ่งแยกมาจากส่วนใหญ่); กลุ่มคนผู้ร่วมกันเพื่อ การอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น คณะกรรมการ คณะสงฆ์ คณะนักท่องเที่ยว; หน่วยงานในมหาวิทยาลัยหรือสถาบันที่เทียบเท่า ซึ่งรวมภาควิชาต่าง ๆ ที่จัดการเรียนการสอนวิชาในสายเดียวกัน เช่น คณะนิติศาสตร์ คณะ อักษรศาสตร์; กลุ่มคำที่จัดให้มีลักษณะเป็นไปตามแบบรูปของร้อยกรอง แต่ละประเภท ประกอบด้วยบท บาท วรรค และคำ ตามจำนวนที่กำหนด, หลักเกณฑ์ที่ใช้ในการแต่งฉันท์วรรณพฤติ มี ๘ คณะ คือ ช คณะ ต คณะ น คณะ ภ คณะ ม คณะ ย คณะ ร คณะ ส คณะแต่ละคณะมี ๓ คำ หรือ ๓ พยางค์ โดยถือครุและลหุเป็นหลัก. (ป., ส.).
จินดาหนา : [-หฺนา] น. ต้นจันทน์. (ช.).
จินดาหรา : [-หฺรา] ว. ฉลาด. (ช.).
ชร ๓ : [ชฺระ] เป็นพยางค์หน้าของคําที่ตั้งต้นด้วยตัว ช ในบทกลอน เช่น ชทึง เป็น ชรทึง.
ซ่าโบะ : น. ผ้าห่ม. (ช.).
ดะหมัง : [-หฺมัง] น. เสนา. (ช.).
ดาลัด : น. แก้ว. (ช.).
ดาหงัน : [-หฺงัน] (กลอน) ก. ทําสงคราม, รบศึก. (ช.).
ตลึง : [ตะลึง] น. ต้นอัญชัน. (ช.).
ตะหนึ่งรัด : ว. เป็นใหญ่. (ช.).
ธนิต : ว. หนัก, เสียงพยัญชนะบางประเภทที่เปล่งเสียงพร้อมกับมีกลุ่มลมออกมา ในภาษาไทยได้แก่เสียง พ ท ค ช ฮ, (ไว) เรียกพยัญชนะในภาษาบาลีและ สันสกฤตที่มีเสียงหนักว่า พยัญชนะธนิต ได้แก่ พยัญชนะตัวที่ ๒ และ ๔ ของวรรค. (ป.).
นนตรา : [นนตฺรา] น. ต้นกระถิน. (ช.).
นวาระ : [นะวาระ] น. กุหลาบ. (ช.).
นากาสาหรี : [หฺรี] น. ดอกสารภี. (ช.).
บันทึง : ก. บ่นถึง, คอย. (ช.).
บายสุหรี : [บายสุหฺรี] น. สระนํ้า. (ช.).
บิกู, บีกู : น. ภิกขุ เช่น พราหมณ์ชีบีกูน้อยใหญ่. (อิเหนา). (ช.).
บิกูปะระมาหนา, บิกูปะระหมั่นหนา : น. ภิกษุกับพราหมณ์. (ช.).
บุตรีตระสุม : [บุดตฺรีตฺระสุม] น. ต้นนางแย้ม. (ช.).
บุษบามินตรา : [บุดสะบามินตฺรา] น. พุทธรักษา. (ช.).
บุหงัน : [-หฺงัน] น. ดอกไม้. ว. แข็งแรง. (ช.).
บุหงาประหงัน : น. ดอกพุทธชาด. (ช.).
บุหงามลาซอ : [-มะลา-] น. ดอกมะลิลา. (ช.).
บุหงารำไป : น. ดอกไม้ที่ปรุงด้วยเครื่องหอมแล้วบรรจุในถุงผ้า โปร่งเล็ก ๆ ทําเป็นรูปร่างต่าง ๆ, มักเรียกย่อว่า บุหงา. (ช.).
บุหรง : [-หฺรง] น. นก, นกยูง. (ช.).
บุหลัน : [-หฺลัน] น. เดือน, ดวงเดือน, พระจันทร์. (ช.); ชื่อเพลงไทยมี ๒ เพลง คือ บุหลันชกมวย และ บุหลันเลื่อนลอย.
ประตง : น. โจร. (ช.).
ประเสบัน, ประเสบันอากง ๑ : น. ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง. (ช.)