ผะ ๒ : ใช้นําหน้าคําที่ตั้งต้นด้วยตัว ผ มีความแปลอย่างเดียวกับคําเดิมนั้น เช่น ผะผก ผะผ่อง ผะผ้าย ผะผ่าว ผะผํ้า.
ผะ ๑ : ใช้แทน ประ เช่น ผะเด ผะเด็น ผะแดง ผะเทศ.
ผา : น. หินที่เขา เช่น หน้าผา เนินผา ผาลาด, ภูเขา เช่น เชิงผา, เรียก ภูเขาด้านที่มีแผ่นหินตั้งชันว่า หน้าผา.
ช้างผะชด : น. ช้างต่อ.
ชีผะขาว, ชีผ้าขาว :
ดู ชีปะขาว๒(๑). ผ : พยัญชนะตัวที่ ๒๘ เป็นพวกอักษรสูง.
ผลานิสงส์ : [ผะ] น. ความไหลออกแห่งผล (ความดี), ผลแห่ง บุญกุศล. (ป.).
ผสาน : [ผะ] ก. ประสาน. (ข. ผฺสาร = บัดกรี).
ผสาย : [ผะ] ก. กระจาย, เรียงราย, เช่น ตรีมุขสิงหาสน์แก้ว กรองผสาย. (เฉลิมพระเกียรติพระนารายณ์). (ข. ผฺสายร).
ผอบ : [ผะ] น. ภาชนะสำหรับใส่ของ มีเชิง ฝาครอบมียอด มักทำด้วย โลหะหรือไม้กลึงเป็นต้น.
ตรีผลา : [-ผะลา] น. ชื่อผลไม้ ๓ อย่างประกอบขึ้นใช้ในตํารายาไทย หมายเอา สมอไทย สมอพิเภก มะขามป้อม. (ส. ตฺริผลา).
บานแผนก : [-ผะแหฺนก] น. บัญชีเรื่อง, สารบาญ.
ผคม : [ผะคม] ก. ไหว้, แผลงเป็น บังคม ก็ได้. (ข. บงฺคํ).
ผจง : [ผะจง] น. ความตั้งใจ. ก. ตั้งใจทําให้ดี, บรรจง, เช่น ผจงแต่ง ผจงจัด. (ข. ผฺจง่).
ผจญ, ผจัญ : [ผะจน, ผะจัน] ก. พยายามต่อสู้, พยายามเอาชนะ, เช่น มารผจญ, ต่อสู้ดิ้นรนเพื่อเอาชนะ เช่น ผจญความทุกข์ยาก ผจญอุปสรรค, ประจญ หรือ ประจัญ ก็ว่า. (ข. ผฺจาญ่ ว่า ทําให้แพ้).
ผณินทรสมพัตสร : [ผะนินทฺระสมพัดสอน] น. ปีงูใหญ่, ปีมะโรง. (ป. ผณิ + ส. อินฺทฺร + ส. สํวตฺสร).
ผดุง : [ผะดุง] ก. ประดุง, คํ้า, คํ้าจุน, ระวัง, อุดหนุน.
ผดุงครรภ์ : [ผะดุงคัน] น. ผู้ทําการคลอดบุตรแผนปัจจุบัน.
ผทม : [ผะทม] ก. นอน (ใช้แก่เจ้านาย), ประทม หรือ บรรทม ก็ใช้. (ข. ผฺทํ).
ผรณ : [ผะระนะ] น. การแผ่ไป, การซ่านไป. (ป.).
ผรณาปีติ : [ผะระ] น. ปีติที่เกิดแล้วทําให้รู้สึกซาบซ่านไปทั่ว ร่างกาย. (ป.).
ผรสุ : [ผะระสุ] น. ขวาน. (ป.; ส. ปรศุ).
ผรุพก : [ผะรุ] น. กระโถน. (ส.).
ผรุส : [ผะรุสะ, ผะรุดสะ] ว. หยาบ, หยาบคาย. (ป.). ผรุสวาจา, ผรุสวาท [ ผะรุสะวาด, ผะรุดสะวาด] น. คําหยาบ. (ป.).
ผลาผล : [ผะลาผน] น. ลูกไม้ใหญ่น้อย. (ป.).
ผลาหาร : [ผะลาหาน] น. อาหารคือลูกไม้.
ผลิก, ผลิกะ : [ผะลิกะ] น. ผลึก. (ป.).
ผลิน, ผลี : [ผะลิน, ผะลี] ว. มีผล. (ส.).
ผสม : [ผะ] ก. รวมกันเข้า. (ข. ผฺสํ).
ผสาร : [ผะสาน] (โบ) ก. ผสาน.
ผอวด : [ผะ] ก. อวด.
ผอูน : [ผะอูน] น. น้องหญิง, โผอน ก็ว่า. (ข. บฺอูน).
เผชิญ : [ผะเชิน] ก. ประเชิญ, ชนกัน, ปะทะกัน, ต่อกัน.
เผด็จ : [ผะเด็ด] ก. ตัด, ขจัด, ขาด. (ข. ผฺฎาจ่).
เผดิม : [ผะเดิม] ก. ประเดิม, เริ่มแรก, ตั้งต้น, ลงมือก่อน.
เผดียง : [ผะเดียง] ก. บอกให้รู้, บอกนิมนต์, ใช้ว่า ประเดียง ก็มี.
เผนิก : [ผะเหฺนิก] ก. เบิก.
เผยอ : [ผะเหฺยอ] ก. เปิดน้อย ๆ เช่น เผยอปาก เผยอฝาหม้อไว้ ฝากาเผยอ. ว. อวดดี, ทำไปโดยไม่รู้จักประมาณตน, เช่น เผยอทํา เผยอพูด.
เผยิบ, เผยิบ ๆ : [ผะเหฺยิบ] ว. อาการที่ของแบนบางกระพือขึ้นกระพือลงช้า ๆ เช่น นกกระพือปีกเผยิบ ๆ, พะเยิบ หรือ พะเยิบ ๆ ก็ว่า.
เผอิญ : [ผะเอิน] ว. ที่เกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัวหรือไม่คาดหมาย, บังเอิญ, หาก ให้เป็น, จําเพาะเป็น, ใช้ว่า เพอิญ หรือ พรรเอิญ ก็มี.
เผอิล : [ผะเอิน] ก. ตกใจ, แตกตื่น. (ข. เผฺอีล).
แผด ๒ : [ผะแด] น. บท (ใช้ในกลอน) เช่น จบสิบสองกำนัน ครูไม้หนึ่ง ๑๔ แผด. (กาพย์ขับไม้). (ข.).
แผนก : [ผะแหฺนก] น. ส่วนย่อย; พวก, หมู่; ส่วนราชการที่รองมาจากกอง เช่น แผนกสารบรรณแผนกคลัง.
โผอน ๑ : [ผะโอน] น. ผอูน, น้องหญิง.
ไผท : [ผะไท] น. แผ่นดิน. (ข. ไผฺท).
ผย่ำเผยอ : [ผะหฺยํ่าผะเหฺยอ] ก. ปํ้า ๆ เป๋อ ๆ เช่น ทําหาวเรอพูดผยํ่าเผยอ. (พงศ. เลขา).
โคปผกะ : [โคบผะกะ] (แบบ) น. ตาตุ่ม, ข้อเท้า, ราชาศัพท์ว่า พระโคปผกะ. (ป.).
ชีปะขาว ๒ : น. (๑) ชื่อแมลงที่เป็นผีเสื้อของหนอนกอข้าว อันได้แก่ชนิด Scirpophaga incertulas, Chilo suppressalis, Chilotraea polychrysa ในวงศ์ Pyralidae เป็นผีเสื้อกลางคืน เมื่อเกาะ จะหุบปีกเป็นรูปหลังคาหุ้มตัวยาว ๒-๒.๕ เซนติเมตร ปีกและลําตัวสีเหลืองอ่อนคล้ายสีฟางข้าว มีเกล็ดละเอียด เหมือนฝุ่นปกคลุมตัว ที่หัวมีส่วนของปากยื่นยาวออกไป เป็นกลีบ ตาโตเห็นได้ชัด มักมาเล่นไฟ เกาะฝาเป็นกลุ่ม ตัวหนอนเป็นหนอนกอทําลายข้าว, ชีผ้าขาว ชีผะขาว หรือ สับปะขาว ก็เรียก. (ดู หนอนกอ ที่ หนอน๑). (๒) ชื่อ แมลงในอันดับ Ephemeroptera มีลําตัวอ่อนมาก หนวดสั้น มองแทบไม่เห็น ปีกบางรูปสามเหลี่ยมมีเส้นปีกมากมาย เมื่อเกาะจะตั้งปีกตรงบนสันหลัง ที่ปลายท้องมีหางยาว คล้ายเส้นด้าย ๒-๓ เส้น ลําตัวและปีกสีขาว เช่น ชนิด Ephemera spp.ในวงศ์ Ephemeridae, ชี ก็เรียก.
บุปผ- : [บุบผะ-] น. ดอกไม้. (ป. ปุปฺผ; ส. ปุษฺป).
ปิปผลี : [ปิบผะลี] น. ดีปลี. (ป.; ส. ปิปฺปลี).