ผี : น. สิ่งที่มนุษย์เชื่อว่าเป็นสภาพลึกลับ มองไม่เห็นตัว แต่อาจจะ ปรากฏเหมือนมีตัวตนได้อาจให้คุณหรือโทษได้ มีทั้งดีและร้าย เช่น ผีปู่ย่าตายาย ผีเรือน ผีห่า, เรียกคนที่ตายไปแล้ว; (โบ) เทวดา; (ปาก) โดยปริยายหมายความว่า เลว เช่น คนผี; เรียกบุคคลที่ หมกมุ่นในการพนันว่า ผีการพนันเข้าสิง.
ผีกระสือ :
น. ผีชนิดหนึ่งที่ถือว่าเข้าสิงในตัวผู้หญิง ชอบกินของ โสโครก, คู่กับ ผีกระหังซึ่งเป็นผีผู้ชาย. (ดู กระสือ๑).
ผีกระหัง : น. ผีชนิดหนึ่งที่ถือว่าเข้าสิงในตัวผู้ชาย เชื่อกันว่าเดิม เป็นผู้ชายที่เรียนวิชาอาคมแก่กล้าเข้าก็มีปีกมีหาง จะไปไหนก็ใช้ กระด้งต่างปีก สากตำข้าวต่างขา สากกะเบือต่างหาง ชอบกินของ โสโครก, คู่กับ ผีกระสือ ซึ่งเป็นผีผู้หญิง.
ผีกองกอย : น. ผีชนิดหนึ่ง เชื่อกันว่ามีตีนเดียว ไม่มีสะบ้าหัวเข่า จึงต้องเดินเขย่งเกงกอยชอบออกมาดูดเลือดที่หัวแม่เท้าของคน ที่นอนหลับพักแรมในป่า.
ผีโขมด :
น. ผีชนิดหนึ่งในพวกผีกระสือหรือผีโพง เห็นเป็นแสง เรืองวาวในเวลากลางคืนทำให้หลงผิดนึกว่ามีคนถือไฟหรือจุดไฟ อยู่ข้างหน้า พอเข้าไปใกล้ก็หายไป. (ดู โขมด๑).
ผีทะเล : (ปาก) ว. เลวมาก เช่น คนผีทะเล.
ผีปอบ : น. ผีชนิดหนึ่งเชื่อกันว่าสิงอยู่ในตัวคน กินตับไตไส้พุง จนหมดแล้วออกไป คนนั้นก็ตาย.
ผีโป่ง : น. ผีที่อยู่ในป่าโป่ง.
ผีโพง : น. ผีชนิดหนึ่งกล่าวกันว่าชอบกินของสดคาว.
ผีเรือน : น. ผีที่อยู่ประจําเรือน.
ผีสัง, ผีสาง : น. ผี, บางทีใช้นำหน้าชื่อคนที่ตายแล้ว เช่น ผีสาง ยายเขียว ผีสางตาขำ.
ผีห่า : (ปาก) น. ผีจำพวกหนึ่งถือกันว่าทำให้เกิดโรคระบาดอย่าง ร้ายแรงเช่น อหิวาตกโรค กาฬโรค, เรียกโรคเช่นนั้นว่า โรคห่า.
ผีเข้าผีออก : (สํา) ว. เดี๋ยวดีเดี๋ยวร้าย, ไม่คงที่.
ผีซ้ำด้ำพลอย : (สํา) ว. ถูกซํ้าเติมเมื่อพลาดพลั้งลงหรือเมื่อคราว เคราะห์ร้าย.
ผีตะ : ว. มั่งคั่ง, ผึ่งผาย, กว้างขวาง. (ป.).
ผีตากผ้าอ้อม : น. แสงแดดที่สะท้อนกลับมาสว่างในเวลาจวน พลบในบางคราว.
ผีตายทั้งกลม : น. หญิงที่ตายในขณะที่ลูกยังอยู่ในท้อง.
ผีตายโหง : น. คนที่ตายผิดธรรมดาโดยอาการร้ายเช่นถูกฆ่าตาย ตกน้ำตาย.
ผีถ้วยแก้ว : น. เรียกการเล่นทรงเจ้าเข้าผีวิธีหนึ่ง โดยผู้เล่นเอานิ้ว แตะที่ถ้วยแก้วแล้วถ้วยแก้วจะเคลื่อนไปตามตัวอักษรต่าง ๆ ให้ ผู้เล่นอ่านเอาความได้.
ผีถึงป่าช้า : (สํา) ต้องยอมทําด้วยความจําใจหรือไม่มีทางเลือก.
ผีแถน : น. ผีฟ้า.
ผีบ้านไม่ดี ผีป่าก็พลอย, ผีเรือนไม่ดี ผีป่าก็พลอย : (สํา) น. คนในบ้านเป็นใจช่วยให้คนนอกบ้านเข้ามาทําความเสียหายได้.
ผีโป่งค่าง : ดู โป่งค่าง.
ผีพุ่งไต้ : น. เทหวัตถุแข็งจากอวกาศ มี ๒ ชนิด ชนิดหนึ่งประกอบ ด้วยหินเป็นส่วนใหญ่อีกชนิดหนึ่งประกอบด้วยเหล็กเป็นส่วนใหญ่ เมื่อเคลื่อนที่ผ่านบรรยากาศสู่ผิวโลก จะลุกไหม้ให้แสงสว่างจ้า เนื่องจากเสียดสีกับอากาศ ถ้ามีขนาดเล็กก็จะไหม้หมดก่อนถึง ผิวโลก ถ้ามีขนาดใหญ่ก็จะตกถึงผิวโลกและเรียกว่า อุกกาบาต, ดาวตก ก็เรียก.
ผีเพลีย : น. ดิถีวันห้ามไม่ให้แรกนา.
ผีไม่มีศาล : (สํา) ว. ไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง.
ผิตะ ผีตะ : ว. มั่งคั่ง, ผึ่งผาย, กว้างขวาง. (ป.).
คนดีผีคุ้ม : (สํา) น. คนทําดีเทวดาย่อมคุ้มครอง, มักใช้เข้าคู่กับ คนร้ายตายขุม ว่า คนดีผีคุ้ม คนร้ายตายขุม.
บนข้าวผี ตีข้าวพระ : (สํา) ก. ขอร้องให้ผีสางเทวดาหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ช่วยเหลือโดยจะแก้บนเมื่อสําเร็จประสงค์แล้ว.
ลูกผีลูกคน : (สํา) ว. หวังเป็นที่แน่นอนยังไม่ได้, มักใช้ในกรณีสำคัญ ๆ เช่น เด็กที่เกิดใหม่จะรอดหรือไม่ ยังเป็นลูกผีลูกคนอยู่ การสอบไล่ ครั้งนี้ ยังเป็นลูกผีลูกคนอยู่.
ไล่ผี : ก. ทำพิธีร่ายมนตร์ขับผีที่เชื่อว่าสิงอยู่ในคนหรือสถานที่.
สะกดผี : ก. ใช้เวทมนตร์สะกดไม่ให้ผีอาละวาดหรือให้อยู่ในอำนาจ เป็นต้น.
ไหว้ผี : ก. ทําพิธีเซ่นผี.
กระเช้าผีมด : น. (๑) ชื่อไม้เถาชนิด Aristolochia tagala Cham. ในวงศ์ Aristolochiaceae ผลเมื่อแก่ตอนโคนแยกออกเป็น ๖ สาย คล้ายสาแหรก รากใช้ทํายาได้. (๒) ชื่อไม้พุ่มอิงอาศัยชนิด Hydnophytum formicarium Jack ในวงศ์ Rubiaceae ชอบเกาะไม้ต้นในป่าดิบชื้นใกล้ฝั่งทะเล ลําต้นทรงกลมอวบน้ำ มีรูพรุนภายในเป็นที่อาศัยของมด ส่วนที่เป็นรูพรุนใช้ทํายาได้, หัวร้อยรู ก็เรียก.
กำไลคู่ผี :
น. กําไลขื่อผี. (ดู ขื่อผี).
กุญแจผี : น. ลูกกุญแจหรือเส้นลวดเป็นต้นที่ทําขึ้นสําหรับไขกุญแจ มักใช้เพื่อการทุจริต.
เงินปากผี : น. เงินที่ใส่ไว้ในปากคนตายตามประเพณี.
ชู้เหนือผี : (กฎ; เลิก) น. ชายที่ลอบได้เสียกับหญิงที่สามีตาย ขณะที่ศพสามียังอยู่บนเรือน.
ประตูผี : (โบ) น. ประตูที่เป็นทางนําศพออกจากภายในเขตกําแพงเมือง.
ปล้ำผีลุกปลุกผีนั่ง : (สํา) ก. พยายามทําให้มีเรื่องมีราวขึ้นมา.
ผิ : สัน. ถ้า, หาก, แม้น.
เมืองผี : น. โลกของคนตาย, แดนของคนที่ตายแล้ว.
ล้างหน้าผี, ล้างหน้าศพ : ก. ผ่ามะพร้าวห้าวให้น้ำรดลงไปบนหน้า ศพก่อนเผา.
ลูกประคำผี : ดู กระดูกอึ่ง.
เลี้ยงผี : ก. เลี้ยงวิญญาณของคนที่ตายแล้วเพื่อเอามาใช้ประโยชน์ เช่นการเสี่ยงทายเป็นต้น.
หน้าผี : น. หน้าตาอัปลักษณ์น่าเกลียดน่ากลัว.
หูผีจมูกมด : (สํา) ว. รู้เรื่องอะไรได้เร็วทันท่วงที.
กุ๊ย : น. คนเลว, คนโซ. (จ. กุ๊ย ว่า ผี).
ขวง ๔ : น. ผี เช่น เสียขวง ว่า เสียผี.