กะแอ :
(ADJ) ;
young ;
Related:small ;
Def:อ่อน, เล็ก (ใช้กับลูกวัวควาย) ;
Samp:กะแอควายอยู่กลางทุ่งนา
กังหัน :
(N) ;
windmill ;
Related:wind-wheel, waterwheel, turbine ;
Syn:จังหัน ;
Def:สิ่งที่ประกอบด้วยใบพัดหมุนได้ด้วยกำลังลม ;
Samp:พอลมพัดกังหันกลางทุ่งนาก็หมุน ;
Unit:ตัว
การนำ :
(N) ;
lead ;
Related:guide, conduction, persuasion ;
Syn:การชักนำ, การชี้นำ, การชักจูง ;
Samp:เศรษฐกิจบ้านเมืองดีขึ้นเพราะการนำของนายกฯ คนนี้
เก็บเกี่ยว :
(V) ;
harvest ;
Related:reap, gather ;
Def:เก็บรวบรวมพืชผล ;
Samp:ในฤดูทำนา ชาวนาจะมีงานทำตลอด แต่หลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว ชาวนาก็ไม่มีงานทำเป็นหลักแหล่งแน่นอน
เกี่ยว :
(V) ;
reap ;
Related:harvest, mow, cut down ;
Syn:เก็บเกี่ยว ;
Def:ตัดด้วยเคียวหรือของมีคม ;
Samp:ชาวชนบทที่เข้ามาทำงานในกรุงเทพ จะต้องกลับบ้านไปช่วงระยะเวลาหนึ่งเพื่อไปเกี่ยวข้าวในหน้านา
เขน็ด :
(N) ;
a rope made from rice-straw for binding sheaves of rice-stalks ;
Syn:ขะเน็ด ;
Def:ฟางที่ทำเป็นเชือกมัดฟ่อนข้าว ;
Samp:อย่าลืมเอาเขน็ดไปนาด้วยนะ ;
Unit:เส้น
เขียด : (N) ; species of a small green frog ; Def:ชื่อสัตว์สี่เท้าสะเทินน้ำสะเทินบกในวงศ์ Ranidae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับกบแต่มักมีขนาดเล็กกว่า ในประเทศไทยมีหลายชนิด ; Samp:ปลา กบ และเขียดตามท้องนาเป็นอาหารอันอุดมสมบูรณ์สำหรับชาวนา ; Unit:ตัว
โขมด :
(N) ;
ghost ;
Related:jack-o'-lantern, will-o'-the-wisp, phantom ;
Syn:ผีโขมด ;
Def:ชื่อผีชนิดหนึ่งเป็นผีป่า จะเห็นเป็นแสงเรืองวาวในเวลากลางคืน ;
Samp:เวลาเดินอยู่กลางทุ่งนาห้ามพูดถึงผีโขมดเชียวนะ
ไขน้ำ : (V) ; turn on the water ; Related:turn on a tap, open a sluice-gate or faucet ; Def:ปล่อยน้ำที่ขังอยู่ให้ไหลออกไป ; Samp:ชาวนาต้องไขน้ำในนาออกเพื่อไม่ให้ต้นข้าวตาย
คนหาปลา :
(N) ;
fisherman ;
Syn:ชาวประมง ;
Samp:ตำบลเล็กๆ แห่งนี้ผู้คนส่วนใหญ่เป็นคนหาปลาหรือไม่ก็ทำนา ;
Unit:คน
คลุม :
(V) ;
cover ;
Related:spread over ;
Syn:ครอบคลุม, กินพื้นที่ ;
Def:ครอบคลุมไปถึง, กินไปถึง ;
Samp:ความมืดคลุมป่าทั้งป่าให้วังเวงนากลัวยิ่งขึ้น
เครื่องทุ่นแรง : (N) ; labour-saving device ; Related:labour-saving machine, labour-saving equipment ; Samp:ชาวนาในปัจจุบันใช้เครื่องทุ่นแรงและเทคนิคใหม่ๆ ที่ทันสมัยในการทำนา
เคี้ยวเอื้อง :
(V) ;
ruminate ;
Related:chew the cud ;
Syn:บดเอื้อง ;
Def:อาการที่ควายสำรอกอาหารออกมาเคี้ยวให้ละเอียด ;
Samp:ควายสองตัวกำลังยืนเคี้ยวเอื้องอยู่ในนาอย่างมีความสุข
จอบ :
(N) ;
hoe ;
Related:weeding tool ;
Def:เครื่องมือสำหรับขุดดินและถางหญ้าเป็นต้น ทำด้วยเหล็ก หน้าแบนกว้าง มีด้ามยาว ;
Samp:เมื่อถึงหน้านาทุกคนต่างแบกจอบแบกไถลงสู่ท้องทุ่ง ;
Unit:เล่ม
จักจั่น : (N) ; cicada ; Def:แมลงชนิดหนึ่งมีปีก 2 คู่ ส่วนใหญ่มีสีเขียวอ่อน เกาะอยู่ตามต้นไม้ ตัวผู้มีอวัยวะทำให้เกิดเสียง ; Samp:ทุ่งนาคืนนี้มืดสนิท ไม่มีแม้แต่เสียงจักจั่น ; Unit:ตัว
จำเป็น :
(AUX) ;
have to ;
Related:must, need to ;
Syn:ต้อง, จำต้อง, จำเป็นต้อง, จำเป็นจะต้อง ;
Def:ต้องเป็นอย่างนั้น, ต้องทำ, ขาดไม่ได้ ;
Samp:คนหนุ่มคนสาวจากภาคอีสานจำเป็นต้องมาหางานทำในกรุงเทพเพราะนาแล้ง
จำเป็นต้อง :
(AUX) ;
must ;
Related:have to, need ;
Syn:ต้อง, จำต้อง, จำเป็นจะต้อง ;
Samp:พ่อจำเป็นต้องขายที่นาเพื่อนำเงินมาส่งลูกๆ เรียน
ฉีด :
(V) ;
inject ;
Related:spray, squirt ;
Syn:ฉีดพ่น, พ่น ;
Def:ใช้กำลังอัดหรือดันให้ของเหลวอย่างน้ำพุ่งออกจากช่องเล็กๆ ;
Samp:ปัจจุบันมีการใช้สารเคมีจำพวกยาฆ่าแมลงฉีดพ่นในเรือกสวนไร่นากันมาก
ซุก :
(V) ;
hide ;
Related:conceal ;
Syn:ซุกซ่อน, ปกปิด, หมก, ซ่อน ;
Def:หมกซ่อนหรือยัดแทรกไว้ในที่มิดชิด ;
Samp:ไก่นาตัวลายๆ สีเหลือง ชอบซุกอยู่ตามกอหญ้าริมท้องนา
ด้วง 2 :
(N) ;
kind of animal trap ;
Related:animal snare made from a joint of bamboo ;
Syn:กับดัก, เครื่องดักสัตว์ ;
Def:ชื่อเครื่องดักสัตว์ชนิดหนึ่ง ทำด้วยกระบอกไม้ยาวประมาณ 5-6 เซนติเมตร มีคันยาวประมาณ 1 เมตร มีสายห่วงติดกับกระบอกไม้ไผ่ส่วนล่าง โยงไปผูกติดกับปลายคัน มีไม้ค้ำอันหนึ่งเพื่อให้คันโก่ง กับไม้ลิ้นพาดปากกระบอกอีกอันหนึ่งทำหน้าที่เสมือนไก สำหรับดักแย้ ;
Samp:เขาเอาด้วงไปดักหนูนา ;
Unit:อัน
ดำนา :
(V) ;
transplant rice seedlings ;
Related:transplant paddy sprouts in the field, do transplanting in the paddy field ;
Syn:ดำ, ปลูกข้าว ;
Samp:ถึงหน้านาผู้ชายต้องไถนาผู้หญิงถอนกล้าดำนา
ดินทราย :
(N) ;
sandy soil ;
Syn:ดินปนทราย ;
Samp:ดินนาในภาคเหนือเป็นดินเหนียวหรือดินทรายปนดินเหนียว
ต้นกล้า 1 : (N) ; rice sprouts ; Related:rice seedlings ; Samp:แปลงนานี้มีแต่ต้นกล้าเต็มไปหมด
ตั้งคำถาม :
(V) ;
pose a question ;
Related:ask a question ;
Syn:เสนอคำถาม, ถาม, ซักถาม ;
Samp:นักศึกษาได้ตั้งคำถามที่น่าสนใจไว้หลายประเด็นในการสัมนา
ตากแดด :
(V) ;
sun ;
Related:expose to the sun, dry in the sun, bask in the sunshine, take a sunbath, put out in the sun ;
Syn:ผึ่งแดด, อาบแดด ;
Def:อยู่กลางแดดหรือกลางแจ้งให้แสงอาทิตย์โดน ;
Samp:ข้าวที่เกี่ยวด้วยเคียวชาวนาจะทิ้งไว้บนตอซังในนาเพื่อตากแดดให้แห้งเป็นเวลานาน 3-5 วัน หรือตากบนราวไม้ไผ่ก็ได้
ตายฝอย : (V) ; die from drought (as seeding rice) ; Def:แห้งตายไปเพราะแล้ง (ใช้แก่ข้าวกล้า) ; Samp:ต้นกล้าในนาตายฝอยกันหมด เพราะหน้าแล้งนี้แล้งกว่าทุกปี
แตกระแหง :
(ADJ) ;
cracked ;
Related:broken, split ;
Def:แตกเป็นร่องๆ ;
Samp:ลุงคำเดิมดุ่มๆ ด้วยตีนเปล่าออกจากศาล ลัดทุ่งนาแตกระแหง ไต่สะพานข้ามลำธารแห้งขอดตัดแนวป่าไป
ถอดหัวโขน : (V) ; remove one's mask ; Related:unveil one's face ; Def:พ้นจากตำแหน่งหน้าที่หรือยศถาบรรดาศักดิ์ ; Samp:นายโนโบรุทาเกชิตะต้องถอดหัวโขนนายกฯ ทิ้งในกลางปีนั้น
ไถดะ : (V) ; plough roughly for the first time ; Def:ไถตะลุยไปเป็นทางยาวตามแนวคันนา ; Samp:บ้านข้างๆ จูงควายออกนากันไปหมด ป่านนี้คงไถดะ ไถแปร ดำนากันไปบ้างแล้ว
ทดน้ำ :
(V) ;
irrigate ;
Related:draw water, lead water, divert water, put up a weir ;
Syn:กั้นน้ำ ;
Def:ทำให้น้ำท่วมท้นขึ้นมาด้วยทำนบ ;
Samp:ชาวนาทดน้ำใส่นาเพื่อเลี้ยงให้ต้นข้าวเจริญเติบโต
ทอผ้า :
(V) ;
weave ;
Syn:ทอ ;
Def:พุ่งเส้นด้ายหรือเส้นไหมให้เป็นผืน, ถักทำให้เป็นผืน ;
Samp:หลังจากว่างจากการทำนา แม่บ้านก็จะทอผ้าเพื่อเพิ่มรายได้ในครอบครัว
ท่อมๆ : (ADV) ; walk for no special reason ; Syn:ดุ่มๆ ; Def:อาการที่เดินก้มๆ เงยๆ ไปเรื่อยๆ โดยไม่มีจุดหมายที่แน่นอน ; Samp:นกเอี้ยงเดินท่อมๆ อยู่กลางทุ่งนา
ทั้งหลายแหล่ :
(DET) ;
all ;
Samp:ทิดมาประกาศขายที่นาของเมียจนสร้างความงุนงงสงสัย ให้คนในหมู่บ้านทั้งหลายแหล่
ทิ้งช่วง :
(V) ;
delay ;
Related:be late ;
Syn:ขาดช่วง, ทิ้งระยะ ;
Samp:ต้นกล้ากำลังจะแห้งตายคานาเนื่องจากฝนทิ้งช่วง
ทิ้งช่วง :
(V) ;
delay ;
Related:be late ;
Syn:ขาดช่วง, ทิ้งระยะ ;
Samp:ต้นกล้ากำลังจะแห้งตายคานาเนื่องจากฝนทิ้งช่วง
ทิ้งช่วง :
(V) ;
delay ;
Related:be late ;
Syn:ขาดช่วง, ทิ้งระยะ ;
Samp:ต้นกล้ากำลังจะแห้งตายคานาเนื่องจากฝนทิ้งช่วง
ที่ทำกิน :
(N) ;
workplace ;
Related:land ;
Syn:ที่ทำมาหากิน ;
Def:สถานที่ที่ใช้ประกอบอาชีพ ;
Samp:สุชาติหมดที่ทำกินเพราะพ่อของเขาขายที่นาไปแล้ว ;
Unit:ที่, แห่ง
นาบข้าว : (V) ; press rice plant down with stick ; Def:เอาไม้ยาวกดต้นข้าวให้ราบลงเพื่อเกี่ยว ; Samp:ชาวนาช่วยกันนาบข้าวในนาอย่างขะมักเขม้น
น้ำตาลปึก :
(N) ;
palm sugar ;
Def:น้ำตาลเป็นรูปปึก ;
Samp:น้ำตาลปึกที่ตำบลนาป่า อำเภอเมืองชลบุรี มีชื่อเสียงจนได้เป็นสินค้าหนึ่งผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล ;
Unit:ปึก, ฝา
บิดพลิ้ว :
(V) ;
evade ;
Related:refuse to admit, shirk ;
Syn:หลีกเลี่ยง ;
Def:หลีกเลี่ยงไม่ปฏิบัติตามสัญญาหรือปฏิบัติไม่ตรงตามข้อตกลง ;
Samp:ฝ่ายทหารเคลื่อนไหวให้นายกฯ ปลดรัฐมนตรีบางคนออก แต่นายกฯ ก็บิดพลิ้วไม่ยอมทำตามคำเรียกร้อง
ใบตาล : (N) ; sugar palm leaf ; Def:ใบของต้นตาล ; Samp:เถียงนาปูพื้นด้วยฟาก มีใบตาลเป็นฝาและคลุมเป็นหลังคา ; Unit:ใบ