เคี้ยวเอื้อง :
(V) ;
ruminate ;
Related:chew the cud ;
Syn:บดเอื้อง ;
Def:อาการที่ควายสำรอกอาหารออกมาเคี้ยวให้ละเอียด ;
Samp:ควายสองตัวกำลังยืนเคี้ยวเอื้องอยู่ในนาอย่างมีความสุข
จอบ :
(N) ;
hoe ;
Related:weeding tool ;
Def:เครื่องมือสำหรับขุดดินและถางหญ้าเป็นต้น ทำด้วยเหล็ก หน้าแบนกว้าง มีด้ามยาว ;
Samp:เมื่อถึงหน้านาทุกคนต่างแบกจอบแบกไถลงสู่ท้องทุ่ง ;
Unit:เล่ม
จักจั่น : (N) ; cicada ; Def:แมลงชนิดหนึ่งมีปีก 2 คู่ ส่วนใหญ่มีสีเขียวอ่อน เกาะอยู่ตามต้นไม้ ตัวผู้มีอวัยวะทำให้เกิดเสียง ; Samp:ทุ่งนาคืนนี้มืดสนิท ไม่มีแม้แต่เสียงจักจั่น ; Unit:ตัว
จำเป็น :
(AUX) ;
have to ;
Related:must, need to ;
Syn:ต้อง, จำต้อง, จำเป็นต้อง, จำเป็นจะต้อง ;
Def:ต้องเป็นอย่างนั้น, ต้องทำ, ขาดไม่ได้ ;
Samp:คนหนุ่มคนสาวจากภาคอีสานจำเป็นต้องมาหางานทำในกรุงเทพเพราะนาแล้ง
จำเป็นต้อง :
(AUX) ;
must ;
Related:have to, need ;
Syn:ต้อง, จำต้อง, จำเป็นจะต้อง ;
Samp:พ่อจำเป็นต้องขายที่นาเพื่อนำเงินมาส่งลูกๆ เรียน
เจ้าประคู้น :
(INT) ;
my god ;
Related:exclamation of solicitation, prayer, to make a wish or curse ;
Def:เพี้ยนมาจาก เจ้าประคุณ เป็นคำอุทาน ในการอ้อนวอน อธิษฐาน บนบาน สาปแช่ง เป็นต้น ;
Samp:เจ้าประคู้น เกิดชาติหน้าฉันใดขอให้ข้าพเจ้ามั่งมีศรีสุขด้วยเทอญ
ฉีด :
(V) ;
inject ;
Related:spray, squirt ;
Syn:ฉีดพ่น, พ่น ;
Def:ใช้กำลังอัดหรือดันให้ของเหลวอย่างน้ำพุ่งออกจากช่องเล็กๆ ;
Samp:ปัจจุบันมีการใช้สารเคมีจำพวกยาฆ่าแมลงฉีดพ่นในเรือกสวนไร่นากันมาก
ซุก :
(V) ;
hide ;
Related:conceal ;
Syn:ซุกซ่อน, ปกปิด, หมก, ซ่อน ;
Def:หมกซ่อนหรือยัดแทรกไว้ในที่มิดชิด ;
Samp:ไก่นาตัวลายๆ สีเหลือง ชอบซุกอยู่ตามกอหญ้าริมท้องนา
ด้วง 2 :
(N) ;
kind of animal trap ;
Related:animal snare made from a joint of bamboo ;
Syn:กับดัก, เครื่องดักสัตว์ ;
Def:ชื่อเครื่องดักสัตว์ชนิดหนึ่ง ทำด้วยกระบอกไม้ยาวประมาณ 5-6 เซนติเมตร มีคันยาวประมาณ 1 เมตร มีสายห่วงติดกับกระบอกไม้ไผ่ส่วนล่าง โยงไปผูกติดกับปลายคัน มีไม้ค้ำอันหนึ่งเพื่อให้คันโก่ง กับไม้ลิ้นพาดปากกระบอกอีกอันหนึ่งทำหน้าที่เสมือนไก สำหรับดักแย้ ;
Samp:เขาเอาด้วงไปดักหนูนา ;
Unit:อัน
ดำนา :
(V) ;
transplant rice seedlings ;
Related:transplant paddy sprouts in the field, do transplanting in the paddy field ;
Syn:ดำ, ปลูกข้าว ;
Samp:ถึงหน้านาผู้ชายต้องไถนาผู้หญิงถอนกล้าดำนา
ดินทราย :
(N) ;
sandy soil ;
Syn:ดินปนทราย ;
Samp:ดินนาในภาคเหนือเป็นดินเหนียวหรือดินทรายปนดินเหนียว
ต้นกล้า 1 : (N) ; rice sprouts ; Related:rice seedlings ; Samp:แปลงนานี้มีแต่ต้นกล้าเต็มไปหมด
ตั้งคำถาม :
(V) ;
pose a question ;
Related:ask a question ;
Syn:เสนอคำถาม, ถาม, ซักถาม ;
Samp:นักศึกษาได้ตั้งคำถามที่น่าสนใจไว้หลายประเด็นในการสัมนา
ตากแดด :
(V) ;
sun ;
Related:expose to the sun, dry in the sun, bask in the sunshine, take a sunbath, put out in the sun ;
Syn:ผึ่งแดด, อาบแดด ;
Def:อยู่กลางแดดหรือกลางแจ้งให้แสงอาทิตย์โดน ;
Samp:ข้าวที่เกี่ยวด้วยเคียวชาวนาจะทิ้งไว้บนตอซังในนาเพื่อตากแดดให้แห้งเป็นเวลานาน 3-5 วัน หรือตากบนราวไม้ไผ่ก็ได้
ตายฝอย : (V) ; die from drought (as seeding rice) ; Def:แห้งตายไปเพราะแล้ง (ใช้แก่ข้าวกล้า) ; Samp:ต้นกล้าในนาตายฝอยกันหมด เพราะหน้าแล้งนี้แล้งกว่าทุกปี
แตกระแหง :
(ADJ) ;
cracked ;
Related:broken, split ;
Def:แตกเป็นร่องๆ ;
Samp:ลุงคำเดิมดุ่มๆ ด้วยตีนเปล่าออกจากศาล ลัดทุ่งนาแตกระแหง ไต่สะพานข้ามลำธารแห้งขอดตัดแนวป่าไป
ถอดหัวโขน : (V) ; remove one's mask ; Related:unveil one's face ; Def:พ้นจากตำแหน่งหน้าที่หรือยศถาบรรดาศักดิ์ ; Samp:นายโนโบรุทาเกชิตะต้องถอดหัวโขนนายกฯ ทิ้งในกลางปีนั้น
ไถดะ : (V) ; plough roughly for the first time ; Def:ไถตะลุยไปเป็นทางยาวตามแนวคันนา ; Samp:บ้านข้างๆ จูงควายออกนากันไปหมด ป่านนี้คงไถดะ ไถแปร ดำนากันไปบ้างแล้ว
ทดน้ำ :
(V) ;
irrigate ;
Related:draw water, lead water, divert water, put up a weir ;
Syn:กั้นน้ำ ;
Def:ทำให้น้ำท่วมท้นขึ้นมาด้วยทำนบ ;
Samp:ชาวนาทดน้ำใส่นาเพื่อเลี้ยงให้ต้นข้าวเจริญเติบโต
ทอผ้า :
(V) ;
weave ;
Syn:ทอ ;
Def:พุ่งเส้นด้ายหรือเส้นไหมให้เป็นผืน, ถักทำให้เป็นผืน ;
Samp:หลังจากว่างจากการทำนา แม่บ้านก็จะทอผ้าเพื่อเพิ่มรายได้ในครอบครัว
ท่อมๆ : (ADV) ; walk for no special reason ; Syn:ดุ่มๆ ; Def:อาการที่เดินก้มๆ เงยๆ ไปเรื่อยๆ โดยไม่มีจุดหมายที่แน่นอน ; Samp:นกเอี้ยงเดินท่อมๆ อยู่กลางทุ่งนา
ทั้งหลายแหล่ :
(DET) ;
all ;
Samp:ทิดมาประกาศขายที่นาของเมียจนสร้างความงุนงงสงสัย ให้คนในหมู่บ้านทั้งหลายแหล่
ทิ้งช่วง :
(V) ;
delay ;
Related:be late ;
Syn:ขาดช่วง, ทิ้งระยะ ;
Samp:ต้นกล้ากำลังจะแห้งตายคานาเนื่องจากฝนทิ้งช่วง
ทิ้งช่วง :
(V) ;
delay ;
Related:be late ;
Syn:ขาดช่วง, ทิ้งระยะ ;
Samp:ต้นกล้ากำลังจะแห้งตายคานาเนื่องจากฝนทิ้งช่วง
ทิ้งช่วง :
(V) ;
delay ;
Related:be late ;
Syn:ขาดช่วง, ทิ้งระยะ ;
Samp:ต้นกล้ากำลังจะแห้งตายคานาเนื่องจากฝนทิ้งช่วง
ที่ทำกิน :
(N) ;
workplace ;
Related:land ;
Syn:ที่ทำมาหากิน ;
Def:สถานที่ที่ใช้ประกอบอาชีพ ;
Samp:สุชาติหมดที่ทำกินเพราะพ่อของเขาขายที่นาไปแล้ว ;
Unit:ที่, แห่ง
นาบข้าว : (V) ; press rice plant down with stick ; Def:เอาไม้ยาวกดต้นข้าวให้ราบลงเพื่อเกี่ยว ; Samp:ชาวนาช่วยกันนาบข้าวในนาอย่างขะมักเขม้น
น้ำตาลปึก :
(N) ;
palm sugar ;
Def:น้ำตาลเป็นรูปปึก ;
Samp:น้ำตาลปึกที่ตำบลนาป่า อำเภอเมืองชลบุรี มีชื่อเสียงจนได้เป็นสินค้าหนึ่งผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล ;
Unit:ปึก, ฝา
บิดพลิ้ว :
(V) ;
evade ;
Related:refuse to admit, shirk ;
Syn:หลีกเลี่ยง ;
Def:หลีกเลี่ยงไม่ปฏิบัติตามสัญญาหรือปฏิบัติไม่ตรงตามข้อตกลง ;
Samp:ฝ่ายทหารเคลื่อนไหวให้นายกฯ ปลดรัฐมนตรีบางคนออก แต่นายกฯ ก็บิดพลิ้วไม่ยอมทำตามคำเรียกร้อง
ใบตาล : (N) ; sugar palm leaf ; Def:ใบของต้นตาล ; Samp:เถียงนาปูพื้นด้วยฟาก มีใบตาลเป็นฝาและคลุมเป็นหลังคา ; Unit:ใบ
ปฐมฤกษ์ :
(N) ;
auspicious inauguration ;
Related:auspicious time, initial period, beginning ;
Syn:การเริ่มต้น, ครั้งแรก ;
Def:ช่วงเวลาแรกของฤกษ์ ;
Samp:โบราณกาลมีพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเพื่อเป็นปฐมฤกษ์ในการทำนาปลูกข้าวของแต่ละปี
ประจันหน้า :
(V) ;
confront ;
Related:face ;
Syn:เผชิญหน้ากัน, อยู่ต่อหน้ากัน ;
Samp:สถานการณ์ทางการเมืองทำให้นักการเมืองทั้งสองคนต้องมาประจันหน้ากันโดยมีเก้าอี้ นายกฯ เดิมพัน
ประเดิม :
(V) ;
begin ;
Related:start, initiate, inaugurate, commence, lead, be a shop's first customer of the day ;
Syn:เริ่มต้น, เริ่มแรก ;
Def:เริ่มต้นหรือเริ่มแรกในการซื้อหรือขายเป็นต้น (มักใช้ในลักษณะที่เกี่ยวกับพิธีการหรือโชคลาง) ;
Samp:สถานที่นี้ได้เริ่มประเดิมด้วยการแสดงผลงานศิลปะของบรรดาศิลปินที่พำนักอยู่ในล้านนา
ป้า :
(N) ;
aunt ;
Def:พี่สาวของพ่อหรือแม่ หรือหญิงที่มีวัยไล่เลี่ยแต่แก่กว่าพ่อหรือแม่ ;
Samp:เมื่อถึงคราวที่แม่ต้องไปต่างจังหวัดนานๆ แม่จะให้ป้ามาคอยดูแลหนูนาเสมอ ;
Unit:คน
ป่าแคระ : (N) ; scrub forest ; Def:ป่าที่มีต้นไม้เตี้ยๆ เป็นส่วนใหญ่ มักมีในบริเวณที่มีอากาศแห้งแล้ง ; Samp:บริเวณบนยอดเขาหลวงจะมีพื้นที่น้อยมาก มีสภาพป่าดงดิบ ป่าแคระ พร้อมด้วยพืชพรรณนานาชนิด ; Unit:แห่ง, ที่, ป่า
ป่าชายเลน : (N) ; mangrove forest ; Related:forest at the estuary of a river ; Def:ป่าที่อยู่ตามชายทะเลที่มีเลนและน้ำทะเลขึ้นถึง ต้นไม้ในป่าประเภทนี้มักมีรากงอกอยู่เหนือพื้นดินเพื่อค้ำยันลำต้น โดยมากเป็นไม้โกงกาง แสม และลำพู ; Samp:ในภาคใต้มีขบวนการคัดค้านการทำลายป่าชายเลนเพื่อทำนากุ้ง ; Unit:แห่ง, ที่, ป่า
ป่าละเมาะ :
(N) ;
grove wood ;
Related:brake, grove ;
Def:ที่โล่งซึ่งประกอบด้วยไม้พุ่มเล็กๆ เป็นหย่อมๆ ;
Samp:ทางแคบๆ นั้นคดเคี้ยวเป็นวงไปตามละแวกบ้านและตามทุ่งนาป่าละเมาะ ;
Unit:แห่ง, ที่
เป็นแถวเป็นแนว : (ADV) ; in a row ; Related:in a line ; Samp:แมลงดานาจะวางไข่ซึ่งเป็นเมล็ดเล็กๆ ติดกันเป็นแถวเป็นแนว
เป็นแถวเป็นแนว : (ADV) ; in a row ; Related:in a line ; Samp:แมลงดานาจะวางไข่ซึ่งเป็นเมล็ดเล็กๆ ติดกันเป็นแถวเป็นแนว
ไปรเวต :
(ADJ) ;
private ;
Related:casual ;
Syn:เป็นส่วนตัว, ลำลอง ;
Ant:ทางการ ;
Def:ไม่เป็นทางการ ;
Samp:ผู้เข้าสัมนาสามารถแต่งกายในชุดไปรเวตเพื่อเข้าฟังการสัมนาได้
ผลึก :
(N) ;
crystal ;
Related:quartz ;
Syn:หินผลึก ;
Def:ชื่อแก้วอย่างหนึ่งมีสีใสขาว, สิ่งมีลักษณะขาวใสดั่งแก้ว ;
Samp:การทำนาเกลือต้องใช้เวลาให้เกิดผลึกเกลือขึ้น ;
Unit:ก้อน, เม็ด