อีสาน :
(N) ;
northeast ;
Syn:ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ, ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ;
Samp:ในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน และอีสานเกือบจะไม่มีป่าหลงเหลือให้เห็นอยู่เลย ตะวันออกเฉียงเหนือ :
(N) ;
northeast ;
Related:northeastern ;
Syn:อีสาน ;
Ant:ตะวันตกเฉียงใต้ ;
Def:ทิศที่อยู่ระหว่างทิศเหนือและทิศตะวันออก ;
Samp:ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีประชากรมากเป็นอันดันที่หนึ่งของประเทศไทย ภาคอีสาน : (N) ; the north-eastern part ; Related:the Northeast ; Syn:ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ; Def:บริเวณที่อยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ ; Samp:ภาคอีสานของไทยมีจรรยาปฏิบัติทางสังคมอย่างเคร่งครัดเรียกว่า ฮีตสิบสอง
ทิศตะวันตกเฉียงใต้ :
(N) ;
southwest ;
Syn:ทิศหรดี ;
Ant:ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ, ทิศอีสาน ;
Def:ทิศซึ่งอยู่กึ่งกลางระหว่างทิศตะวันตกกับทิศใต้ ;
Samp:ลมที่พัดจากทิศตะวันออกเฉียงเหนือสู่ทิศตะวันตกเฉียงใต้ เรียกว่า ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ แคน : (N) ; a kind of reed mouth organ in northeastern Thailand ; Related:Lao reed mouth-organ ; Def:เครื่องดนตรีทางถิ่นอีสาน ทำด้วยไม้ซางผูกเรียงต่อกับเต้าแคนสำหรับเป่าเป็นเพลง ; Samp:หมอแคนประจำหมู่บ้านเป่าแคนเป็นเพลงที่ถนัดสร้างความครื้นเครงให้แก่ชาวบ้าน
ตีผึ้ง : (V) ; kind of game in the northeast of Thailand ; Syn:เล่นตีผึ้ง ; Def:การเล่นชนิดหนึ่งทางภาคอีสานเล่นต่อจากตอนหมอลำ
มุกดาหาร : (N) ; Mukdahan ; Related:name of a province in north-eastern Thailand ; Syn:จังหวัดมุกดาหาร ; Def:ชื่อจังหวัดหนึ่งในภาคอีสานของไทย ; Samp:มุกดาหารเป็นเมืองเล็กๆ ริมฝั่งแม่น้ำโขง ผู้คนยิ้มแย้มแจ่มใส มีไมตรี มีวิถีชีวิตแบบชนบท
เลย : (N) ; Loei ; Syn:จังหวัดเลย ; Def:ชื่อจังหวัดหนึ่งของประเทศไทยอยู่ทางภาคอีสานตอนบน ; Samp:หนาวนี้ไปขึ้นภูขึ้นดอยที่เลยกันดีกว่า
หนองคาย : (N) ; Nong Khai ; Syn:จังหวัดหนองคาย ; Def:จังหวัดหนึ่งทางภาคอีสานของไทย ; Samp:กำลังของข้าพเจ้าได้รับคำสั่งให้มาประจำที่หนองคาย เพื่อรักษาอธิปไตย ; Unit:จังหวัด
กันดาร :
(V) ;
lack of ;
Related:be arid, dry, be barren ;
Syn:แห้งแล้ง ;
Ant:อุดมสมบูรณ์ ;
Samp:ภาคอีสานกันดารน้ำในฤดูแล้ง การชลประทาน :
(N) ;
irrigation ;
Def:การทดน้ำและระบายน้ำเพื่อการเพาะปลูกเป็นต้น ;
Samp:รัฐบาลกำลังวางแผนเรื่องการชลประทานเพื่อจะช่วยเหลือราษฎรที่ประสบภัยแล้งในอีสาน การสาน :
(N) ;
weaving ;
Related:plaiting ;
Syn:การถัก ;
Def:อาการที่ใช้เส้นตอกทำด้วยไม้ไผ่ หวาย กก ใบลาน เป็นต้น ขัดกันให้เป็นผืน เช่น เสื่อ หรือทำขึ้นเป็นวัตถุมีรูปร่างต่างๆ เช่น กระบุง กระจาด ;
Samp:แถวภาคอีสานมีการสานตะกร้ารูปแบบต่างๆ มากมาย กินดอง :
(V) ;
wedding ;
Related:matrimonial ceremony, nuptials ;
Syn:การแต่งงาน, การสมรส ;
Def:พิธีอย่างหนึ่งทำเมื่อผัวเมียมีบุตรด้วยกันคนหนึ่ง หรือไม่มีบุตร แต่ได้ทำพิธีแปลงออกครบ 3 ปี ;
Samp:กินดอง เป็นประเพณีกินเลี้ยงในงานแต่งงานของชาวอีสาน เกลือสินเธาว์ :
(N) ;
rock salt ;
Related:medicinal salt, salt found in salt-licks ;
Syn:เกลือบก ;
Ant:เกลือสมุทร, เกลือทะเล ;
Def:เกลือที่ได้จากดินเค็ม ;
Samp:ชาวอีสานรังเกียจเกลือทะเลและชอบเกลือสินเธาว์อย่างหลงใหล ;
Unit:เม็ด, ถุง, กิโลกรัม ขอด 2 :
(V) ;
scrape the bottom ;
Syn:ขูด ;
Def:เหลืออยู่น้อยจนถึงกับต้องขูดเอา ;
Samp:คนในภาคอีสานแทบจะต้องขอดน้ำจากอ่างเก็บน้ำมาใช้ ขอม :
(N) ;
Khmer ;
Related:Cambodia ;
Syn:เขมร ;
Def:ชนชาติหนึ่งอยู่ระหว่างไทยกับญวณ ;
Samp:รูปปั้นที่ขุดพบแถบอีสานทางใต้ ส่วนใหญ่เป็นศิลปะแบบขอม ขัดตาทัพ : (V) ; oppose for a time ; Def:แก้ไขไปพลางๆ ก่อน ; Samp:รัฐบาลส่งกำลังย่อยไปยังภาคอีสาน เพื่อขัดตาทัพไว้ก่อน
ขาดแคลน :
(V) ;
lack of ;
Related:be short of, be deficient ;
Syn:ขัดสน, อัตคัด, ขาด ;
Ant:สมบูรณ์ ;
Def:ไม่มีเพียงพอ, มีไม่เต็มที่เพราะขัดสน ;
Samp:ในฤดูแล้งภาคอีสานจะขาดแคลนน้ำมาก ข้ามฟาก :
(V) ;
cross ;
Syn:ข้ามฝั่ง ;
Def:ผ่านจากฟากหนึ่งไปยังอีกฟากหนึ่ง ;
Samp:หลวงพ่อออกธุดงค์บำเพ็ญเพียรภาวนาไปทั่วอีสาน ทั้งข้ามฟากไปเขมรและลาว เพื่อแลกเปลี่ยนวิชาความรู้กับยอดพระเกจิอาจารย์หลายรูป ข้าวเหนียว :
(N) ;
sticky rice ;
Related:glutinous rice ;
Ant:ข้าวเจ้า ;
Def:ชื่อข้าวชนิดหนึ่งมีเนื้อเมล็ดขุ่นกว่าข้าวเจ้า รสมันกว่าและย่อยยากกว่าข้าวเจ้า ;
Samp:คนเหนือกับคนอีสานกินข้าวเหนียวแทนข้าวเจ้า ความเรียบง่าย :
(N) ;
simplicity ;
Related:easiness, no luxury ;
Ant:ความหรูหรา, ความฉูดฉาด ;
Def:ไม่ฉูดฉาด, ไม่หรูหรา ;
Samp:พิพิธภัณฑ์ในภาคอีสานเน้นความเรียบง่ายแต่มีความหมายต่อชุมชนโดยพิพิธภัณฑ์ประเภทนี้จะมีลักษณะไม่หรูหรา โอ่โถง และไม่จำเป็นต้องมีพื้นที่กว้างขวางใหญ่โต จำเป็น :
(AUX) ;
have to ;
Related:must, need to ;
Syn:ต้อง, จำต้อง, จำเป็นต้อง, จำเป็นจะต้อง ;
Def:ต้องเป็นอย่างนั้น, ต้องทำ, ขาดไม่ได้ ;
Samp:คนหนุ่มคนสาวจากภาคอีสานจำเป็นต้องมาหางานทำในกรุงเทพเพราะนาแล้ง ซ่องโสเภณี :
(N) ;
brothel ;
Related:whorehouse, bawdy house, bordello ;
Syn:ซ่อง ;
Def:สถานให้บริการทางเพศ ;
Samp:ภาคอีสานดารดาษไปด้วยซ่องโสเภณี ;
Unit:ซ่อง ดินเค็ม :
(N) ;
alkaline soil ;
Related:basic soil ;
Ant:ดินเปรี้ยว ;
Def:ดินที่มีปฏิกิริยาเป็นด่าง ;
Samp:พื้นดินภาคอีสานส่วนใหญ่เป็นดินเค็ม โดยมาก :
(ADV) ;
mostly ;
Related:for the most part, mainly ;
Syn:ส่วนมาก ;
Samp:คนภาคอีสานโดยมากเป็นพยาธิในตับ ตาบอด :
(V) ;
blind ;
Syn:ตามืด, ตาเสีย ;
Def:อาการที่ตามองไม่เห็น ;
Samp:บางครอบครัวในภาคอีสานลูกบางคนต้องตาบอด เพราะขาดวิตามินเอ ตี๋ : (N) ; Chinese boy ; Syn:อาตี๋ ; Def:คำเรียกผู้ชายลูกจีน ; Samp:นักการเมืองภาคอีสานรายหนึ่งมีใบหน้าละม้ายคล้ายคลึงไปทางตี๋ ; Unit:คน
เต็มแกน :
(ADV) ;
barely ;
Related:hardly, scarcely ;
Def:ฝืดเคืองมาก, ขัดสนมาก ;
Samp:ชาวอีสานหากินเต็มแกนในหน้าแล้ง ทั้งพวก :
(PRON) ;
whole ;
Related:all ;
Syn:ทั้งหมด ;
Samp:ภาคอีสานของไทยเคยเป็นที่อยู่อาศัยของไดโนเสาร์ ทั้งพวกกินพืช และกินเนื้อสัตว์สดๆ ทารุณกรรม :
(N) ;
ill treatment ;
Related:maltreatment, cruelness, cruelty, brutality, heartlessness, savageness ;
Syn:การทารุณ, การทำร้าย, การข่มเหง, การกระทำทารุณ, การทรมาน ;
Def:การกระทำด้วยความโหดร้าย ;
Samp:นายจ้างกักขัง และทำทารุณกรรมต่อคนงานที่มาจากภาคอีสาน ทิศอุดร :
(N) ;
north ;
Syn:ทิศเหนือ ;
Ant:ทิศใต้, ทิศทักษิณ ;
Def:ทิศที่อยู่ทางเหนือ ;
Samp:ห้องนอนไม่ควรจัดให้หันหน้าไปทางทิศอุดรหรือทิศอีสาน เพราะถึงฤดูหนาวจะหนาวมาก นาปรัง :
(N) ;
double-crop field ;
Related:off-season paddy field ;
Ant:นาปี ;
Def:การทำนาในฤดูแล้งนอกฤดู ;
Samp:ชาวนาในภาคอีสานมักจะทำนาปรังมากกว่าภาคอื่นๆ น้ำทรง : (N) ; stagnant water ; Def:น้ำในลำน้ำธรรมชาติ ที่มีปริมาณคงที่อยู่ ไม่ขึ้นไม่ลง ; Samp:ภาคอีสานไม่ค่อยมีน้ำทรง
น้ำพริก :
(N) ;
chili sauce ;
Related:chili paste, pepper sauce ;
Def:อาหารชนิดหนึ่งปรุงด้วย กะปิ กระเทียม พริกขี้หนู มะนาวเป็นต้น ใช้เป็นเครื่องจิ้มหรือคลุกข้าวกิน ใช้น้ำปลาหรือน้ำปลาร้าแทนกะปิก็มี ใช้ของเปรี้ยวอื่นๆ เช่น มะขาม มะดัน มะม่วง แทนมะนาวก็มี เรียกชื่อต่างกันไปตามเครื่องปรุง ;
Samp:ไปอยู่ที่อีสานผมกินน้ำพริกกับผักต้มแทบทุกมื้อเลย ;
Unit:ถ้วย ปริมาณน้ำฝน :
(N) ;
rainfall ;
Def:ความมากน้อยของจำนวนน้ำฝน ;
Samp:ภาคอีสานมีปริมาณน้ำฝนมาก แต่ดินเป็นดินทรายจึงเก็บน้ำไม่อยู่ ;
Unit:ลูกบาศก์เมตร ปลาร้า : (N) ; pickled fish ; Syn:ปลาแดก ; Def:ปลาหมักเกลือใส่ข้าวคั่วใช้เป็นเครื่องจิ้ม ; Samp:การกินส้มตำแบบอีสานแท้ๆ ก็ต้องใส่น้ำปลาร้าไปด้วยเพื่อเพิ่มความเค็ม และความหอม
ปอ :
(N) ;
jute ;
Related:kenaf, fibre crops ;
Def:ชื่อไม้ล้มลุกหลายชนิดที่เปลือกใช้ทำปอ ;
Samp:ชาวนาที่อยู่ทั้งภาคกลางและภาคอีสานเริ่มปลูกปอและมันสำปะหลัง เนื่องจากได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนจากทั้งรัฐบาลและเอกชน ผู้ดำเนินงาน :
(N) ;
manager ;
Related:operator, supervisor, office foreman ;
Def:คนที่ทำให้งานรุดหน้าไป ;
Samp:นิทรรศการภาพถ่ายจิตรกรรมฝาผนังอีสานจัดขึ้น โดยมีคณะทำงานจากมหาวิทยาลัยขอนแก่นเป็นผู้ดำเนินงาน ;
Unit:คน พระบรมรูป :
(N) ;
statue of a king ;
Syn:พระรูป ;
Def:รูปปั้นของราชา ;
Samp:กลุ่มเกษตรกรภาคอีสานชุมนุมกันที่ลานพระบรมรูปทรงม้า ;
Unit:แห่ง, ที่ พระราชปณิธาน : (N) ; royal wish ; Def:การตั้งความปรารถนา ; Samp:โครงการป่ารักษ์น้ำเป็นพระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ที่จะสร้างความชุ่มชื้นแก่ผืนแผ่นดินอีสาน
พอดีพอร้าย 3 :
(CONJ) ;
probably ;
Related:maybe, perhaps ;
Syn:ดีไม่ดี ;
Samp:หากเขาเอาอาหารจากต่างประเทศไปขายได้ พอดีพอร้ายชาวอีสานอาจหันไปชอบฟาสต์ฟูดแทนปลาทูเค็มก็ได้ พื้นเดิม :
(N) ;
background ;
Related:hometown ;
Syn:รกรากเดิม, พื้นเพเดิม ;
Def:ความเป็นมาเดิมหรือบ้านเกิดที่อยู่อาศัยเดิมก่อนหน้านี้ ;
Samp:จริงๆ แล้วเขามีพื้นเดิมเป็นชาวนาอยู่ทางอีสาน จึงอดทนต่องานหนักๆ ได้ดี ภูมิอากาศ :
(N) ;
climate ;
Related:weather conditions, atmospheric conditions ;
Syn:สภาพอากาศ, ดินฟ้าอากาศ, ลมฟ้าอากาศ ;
Def:สภาพดินฟ้าอากาศโดยทั่วๆ ไป ;
Samp:ปรากฏการณ์เอลนิโนทำให้ภูมิอากาศในภาคอีสานเลวร้ายหนักเข้าไปอีก ย่อย :
(ADJ) ;
minor ;
Related:small, subordinate ;
Syn:เล็ก ;
Def:เรียกส่วนน้อยแยกจากส่วนใหญ่ ;
Samp:กลุ่มสมัชชาเกษตรกรรายย่อยภาคอีสานพากันชุมนุมประท้วงรัฐบาลที่หน้าทำเนียบรัฐบาล ยุ้งข้าว :
(N) ;
barn ;
Related:granary ;
Syn:ยุ้ง ;
Def:สิ่งปลูกสร้างสำหรับเก็บข้าวเปลือก ;
Samp:เรือนไทยในภาคอีสานแต่ละหลังจะมียุ้งข้าวของตนเองห่างจากตัวเรือนประมาณ 1-4 เมตร ;
Unit:หลัง