go ashore : (PHRV) ; ขึ้นฝั่ง (จากเรือ) ; Related:ขึ้นจากเรือ, ออกจากเรือ ; Syn:come aboard, go aboard, take aboard, take ashore

ascend : (VI) ; ขึ้น ; Related:ขึ้นสูง ; Syn:upward, go up

ascendant : (ADJ) ; ขึ้น ; Syn:ascending, rising

ascending : (ADJ) ; ขึ้น ; Syn:ascendant, rising

land at : (PHRV) ; (เครื่องบิน) ลงจอด ; Related:ขึ้นฝั่ง, ขึ้นบก, (เรือ) เข้าเทียบท่า ; Syn:land in, land on

land in : (PHRV) ; (เครื่องบิน) ลงจอด ; Related:ขึ้นฝั่ง, ขึ้นบก, (เรือ) เข้าเทียบท่า ; Syn:land at, land on

land on : (PHRV) ; (เครื่องบิน) ลงจอด ; Related:ขึ้นฝั่ง, ขึ้นบก, (เรือ) เข้าเทียบท่า ; Syn:land at, land in

ขึ้นฝั่ง : (V) ; land ; Related:go ashore from a ship ; Syn:ขึ้นบก ; Def:เคลื่อนที่จากทะเลหรือแหล่งน้ำ เป็นต้น ไปอยู่บนส่วนที่เป็นพื้นดิน ; Samp:กองทัพเรืออเมริกันยกพลขึ้นฝั่งเพื่อมาพักผ่อนที่พัทยา

ฝั่งคลอง : (N) ; canal bank ; Syn:ฝั่ง ; Def:ที่ดินริมน้ำเป็นขอบเขตลำคลอง ; Samp:เขานั่งยองสูบยาอยู่บนฝั่งคลอง ตรงร่มเงาของต้นมะพร้าว ; Unit:ฝั่ง

ขึ้นไป : (V) ; go upward ; Related:up ; Syn:ขึ้น ; Ant:ลงมา ; Def:เคลื่อนออกจากที่ไปสู่ทิศทางข้างบน ; Samp:คุณยายขึ้นไปนอนพักอยู่ข้างบน หลังจากที่ไปหาหมอมาแล้ว

ฝั่งทะเล : (N) ; seashore ; Related:coast, coastline, seaside, shore ; Syn:ชายฝั่ง, หาด, ฝั่ง ; Def:ที่ดินริมทะเล ; Samp:ตำรวจปราบปรามโจรสลัดที่ฉวยโอกาสมาปล้นสะดมชาวบ้านตามริมฝั่งทะเล ; Unit:ฝั่ง

ขึ้น 1 : (V) ; depend on ; Related:subject to ; Syn:ขึ้นอยู่กับ, ขึ้นกับ ; Def:อยู่ในสังกัดหรืออยู่ในอำนาจของสิ่งนั้น ; Samp:นฤมลต้องการลางานไปศึกษาต่อยังต่างประเทศ แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับหัวหน้าว่าจะอนุมัติหรือไม่

ขึ้น 1 : (V) ; come into being ; Related:grow up, come out, be up, happen ; Syn:เกิด, เกิดขึ้น ; Ant:หาย ; Def:มีขึ้น, เกิดหรือปรากฏต่อสายตา ; Samp:สนิมขึ้นที่ฐานของเครื่องซักผ้าเพราะโดนน้ำบ่อย

ขึ้น 2 : (ADV) ; more ; Syn:เพิ่มขึ้น ; Ant:ลง, ลด ; Def:เป็นคำประกอบท้าย หมายความว่า อย่างมากกว่าเดิม ; Samp:เธอพิมพ์ดีดได้คล่องขึ้นกว่าเดิมเยอะ

ฝั่ง : น. ที่ดินริมนํ้าเป็นขอบเขตทะเล แม่นํ้า ลําคลอง เป็นต้น.

ขึ้น ๑ : ก. ไปสู่เบื้องบน เบื้องสูง หรือ เบื้องหน้า, ไปสู่เบื้องที่ถือว่าตรงข้าม กับลง; เพิ่มหรือทําให้เพิ่ม เช่น ขึ้นราคา ขึ้นภาษี ราคาขึ้น ภาษีขึ้น; เริ่ม เช่น ขึ้นหนุ่ม ขึ้นบรรทัดใหม่; เอาเข้าไว้เป็นหลักฐาน เช่น ขึ้นทะเบียน ขึ้นทําเนียบ; เอ่ยคําหยาบออกมาด้วยความโกรธ เช่น ขึ้นมึง ขึ้นกู; เกิด, มี, เช่น ฝีขึ้น สนิมขึ้น; นิยมนับถือ,เลื่อมใส, เช่น อาจารย์คนนี้มีคนขึ้นมาก; อยู่ในสังกัด เช่น กรมศิลปากรขึ้นกับ กระทรวงศึกษาธิการ; อืดพอง เช่น ศพขึ้น ท้องขึ้น; ฟู เช่น ขนมขึ้น; แรกปรากฏจากขอบฟ้า เช่น ตะวันขึ้น; งอก เช่น ต้นไม้ขึ้น; มีโชค จะทําอะไรก็ประสบผล เช่น มือขึ้น ชะตาขึ้น; ก่ง เช่น ขึ้นธนู; ขึง เช่น ขึ้นกลอง ขึ้นฆ้อง; เริ่มเดินเป็นครั้งแรก เช่น ขึ้นขุน ขึ้นโคน; ทําให้เป็น รูปร่าง เช่น ขึ้นรูป ขึ้นกระบุง; เอาเช็คเป็นต้นไปขอรับเป็นตัวเงินจาก ธนาคาร เรียกว่า ขึ้นเงิน; เอาเข้าเก็บไว้ เช่น ขึ้นคลัง; (ปาก) แล่นไปตาม ทางจากใต้ไปเหนือ เช่น รถขึ้น ขาขึ้น. น. ข้างขึ้น เช่น ขึ้นคํ่าหนึ่ง ขึ้น ๒ คํ่า.

ขึ้น ๒ : ว. ใช้ประกอบคําอื่นเพื่อเน้นความให้เด่นหรือให้ชัดแจ้งกว่าเดิม เช่น เกิดขึ้น เป็นขึ้น สวยขึ้น สูงขึ้น; เป็นคําประกอบท้าย หมายความว่า มากกว่าเดิม เช่น ดีขึ้น เร็วขึ้น อ้วนขึ้น; เป็นไปตามคําที่ยอหรือยุเป็นต้น เช่น ยกขึ้น ยุขึ้น หนุนขึ้น; ดูสวยกว่าตัวจริง เช่น แต่งตัวขึ้น ถ่ายรูปขึ้น; มีเหตุผลสมควร เช่น ฟังขึ้น, ถ้าใช้ในความปฏิเสธ เช่น เถียงไม่ขึ้น หมายความว่า เถียงไม่ชนะ.

ขึ้นชื่อ : ก. ลือชื่อ, เอ่ยถึงบ่อย ๆ; ยกขึ้นมาอ้าง เช่น อย่ามาขึ้นชื่อฉัน.

ขึ้นชื่อว่า : ใช้เป็นคําประกอบหน้านามที่เป็นประธานหรือใช้ขึ้นต้น ข้อความ เช่น ขึ้นชื่อว่าคนพาลละก็ต้องหลีกให้ห่างไกล.

ขึ้นวัตร : โวหารเรียกวินัยกรรมเกี่ยวกับวุฏฐานวิธีอย่างหนึ่ง คือเมื่อภิกษุต้องครุกาบัติชั้นสังฆาทิเสสแล้วอยู่ปริวาส ยังไม่ครบเวลาที่ปกปิดอาบัติไว้หรือประพฤติมานัตอยู่ยังไม่ครบ ๖ ราตรี พักปริวาสหรือมานัตเสียเนื่องจากมีเหตุอันสมควร เมื่อจะสมาทานวัตรใหม่เพื่อประพฤติปริวาสหรือมานัตที่เหลือนั้น เรียกว่าขึ้นวัตรคือการสมาทานวัตรนั่นเอง ถ้าขึ้นปริวาสพึ่งกล่าวคำในสำนักภิกษุรูปหนึ่งว่า ปริวาสํ สมาทิยามิ ข้าพเจ้าขึ้นปริวาส วตฺตํ สมาทิยามิ ข้าพเจ้าขึ้นวัตร

ขึ้นปาก : เจนปาก, คล่องปาก, ว่าปากเปล่าได้อย่างว่องไว

มคธ : 1.ชื่อแคว้นหนึ่งในบรรดา ๑๖ แคว้นใหญ่แห่งชมพูทวีปครั้งพุทธกาล ตั้งอยู่ฝั่งใต้ของแม่น้ำคงคาตอนกลาง เป็นแคว้นที่มีอำนาจมากแข่งกับแคว้นโกศล และเป็นที่พระพุทธเจ้าทรงประดิษฐานพระพุทธศาสนา ในสมัยพุทธกาล มคธมีนครหลวงชื่อ ราชคฤห์ ราชาผู้ปกครองพระนามว่าพิมพิสาร ตอนปลายพุทธกาล พระเจ้าพิมพิสาร ถูกโอรสชื่ออชาตศัตรูปลงพระชนม์และขึ้นครองราชย์สืบแทน ต่อมาในสมัยพระเจ้ากาลาโศก หรือก่อนนั้น เมืองหลวงของมคธ ย้ายไปตั้งที่เมืองปาฏลีบุตร บนฝั่งแม่น้ำคงคา เหนือเมืองราชคฤห์ขึ้นไป มคธรุ่งเรืองถึงที่สุดในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ซึ่งแคว้นใหญ่อื่นทั้งหมดได้รวมเข้าอยู่ภายในมหาอาณาจักรของพระองค์ทั้งหมดแล้ว บัดนี้ บริเวณที่เคยเป็นแคว้นมคธในสมัยพุทธกาล เรียกว่า แคว้นพิหาร 2.เรียกภาษาที่ใช้พูดในแคว้นมคธ หรือภาษาของชาวแคว้นมคธว่า ภาษามคธ และถือกันว่า ภาษาบาลีที่ใช้รักษาพระพุทธพจน์สืบมา จนบัดนี้ คือ ภาษามคธ

โอกกันติกาปีติ : ปีติเป็นระลอก, ความอิ่มใจเป็นพักๆ เมื่อเกิดขึ้นทำให้รู้สึกซู่ซ่าเหมือนคลื่นกระทบฝั่ง (ข้อ ๓ ใน ปีติ ๕)

เทโวโรหณะ : “การลงจากเทวโลก” หมายถึงการที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลก ตำนานเล่าว่าในพรรษาที่ ๗ แห่งการบำเพ็ญพุทธกิจ พระพุทธเจ้าเสด็จไปประทับจำพรรษาในดาวดึงสเทวโลก ทรงแสดงพระอภิธรรมโปรดพระพุทธมารดาพร้อมทั้งหมู่เทพ ณ ที่นั้น เมื่อถึงเวลาออกพรรษาในวันมหาปวารณา (วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑) ได้เสด็จลงมาจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ กลับคืนสู่โลกมนุษย์ ณ ประตูเมืองสังกัสสะ โดยมีเทวดาและมหาพรหมทั้งหลายแวดล้อม ลงมาส่งเสด็จ ฝูงชนจำนวนมากมายก็ได้ไปคอยรับเสด็จ กระทำมหาบูชาเป็นการเอิกเกริกมโหฬารและพระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรม มีผู้บรรลุคุณวิเศษจำนวนมาก ชาวพุทธในภายหลังได้ปรารภเหตุการณ์พิเศษครั้งนี้ ถือเป็นกาลกำหนดสำหรับบำเพ็ญการกุศล ทำบุญตักบาตรคราวใหญ่แด่พระสงฆ์ เป็นประเพณีนิยมสืบมา ดังปรากฏในประเทศไทย เรียกกันว่า ตักบาตรเทโวโรหณะ หรือนิยมเรียกสั้นๆ ว่า ตักบาตรเทโว บางวัดก็จัดพิธีในวันออกพรรษา คือวันมหาปวารณา ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ บางวัดจัดถัดจากนั้น ๑ วัน คือในวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑

ตีร : (นปุ.) ท่าน้ำ,ฝั่ง,ตลิ่ง,เตียร,เดียร,วิ. ชลํ ตายตีติ ตีรํ. ตา ปาลเน, โร, อาสฺสี. ตีรฺ กมฺมสามตฺถิเย, อ. เป็น ติร บ้าง . ส ตีร.

โรธ : ป., โรธน นป. การป้องกัน, การกั้น, การล้อม, การกักขัง; ฝั่ง

สมารูหติ : ก.ไต่, ปีน, ขึ้น

อุสฺเสติ : ก. ลุกขึ้น, ขึ้น

อฏฺฐมี : อิต. อัฏฐมี, ดิถีที่ ๘, ขึ้น – แรม ๘ ค่ำ

ฝั่ง : ตีรํ

กระจายไป, เหาะขึ้น : อพฺภุคฺคจฺฉติ [ก.]

กระโดดขึ้น, ลอย, โผล่ : อุปฺปิลวติ [ก.]; อุลฺลงฺฆติ [ก.]

กวัดแกว่ง, ยกขึ้น : อพฺภุคฺคิรติ [ก.]

ก่อ, ตั้งขึ้น, ขยัน : อุฏฺฐหติ [ก.]