ethics : (N) ; จริยศาสตร์ ; Related:จริยธรรม, ธรรมจริยา, หลักศีลธรรม

ethic : (N) ; หลักจรรยา ; Related:หลักจริยธรรม ; Syn:morals, principle

ethical : (ADJ) ; ตามหลักจรรยา ; Related:ตามหลักจริยธรรม ; Syn:moral, principled

จริยธรรม : (N) ; morality ; Related:ethical behaviour, ethical behavior, goodness ; Syn:ศีลธรรม, กฎศีลธรรม ; Def:ธรรมที่เป็นข้อประพฤตปฏิบัติ ; Samp:ประชาชนให้ความสำคัญต่อจริยธรรมของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง

ศีลธรรม : (N) ; morals ; Related:moral standard, morality ; Syn:คุณธรรม, จริยธรรม ; Def:ความประพฤติที่ดีที่ชอบ, ธรรมในระดับศีล ; Samp:ชาวพุทธจะต้องปฏิบัติตนเป็นคนดี มีศีลธรรมประจำใจ

ศีลธรรมจรรยา : (N) ; morality ; Syn:ศีลธรรม, จริยธรรม

สติปัญญา : (N) ; intellect ; Related:intelligence, brains, cleverness, perception ; Def:ความฉลาดเกิดแต่เรียนและคิด ; Samp:จริยธรรมของเด็กจะเจริญขึ้นตามความเจริญทางสติปัญญาของเขา

สติปัญญา : (N) ; intellect ; Related:intelligence, brains, cleverness, perception ; Def:ความฉลาดเกิดแต่เรียนและคิด ; Samp:จริยธรรมของเด็กจะเจริญขึ้นตามความเจริญทางสติปัญญาของเขา

การก่อรูป : (N) ; formation ; Related:organizing ; Samp:พุทธศาสนานิกายเถรวาทซึ่งเข้ามาใหม่ก็สามารถแสดงบทบาทสำคัญในการก่อรูปคุณค่าทางจริยธรรมและทางสังคม

คำนิยาม : (N) ; definition ; Related:explanation, meaning, exposition ; Syn:คำจำกัดความ, คำอธิบายศัพท์ ; Def:ข้อความอธิบายความหมายอย่างเป็นทางการของคำหรือวลี ; Samp:พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพ.ศ.2525 ให้คำนิยามว่าจริยธรรมคือธรรมที่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติ

พื้นบ้าน : (ADJ) ; local ; Related:folk, homegrown, native, regional ; Syn:ท้องถิ่น, ประจำถิ่น, พื้นเมือง ; Def:เฉพาะถิ่น, แห่งท้องถิ่น, ที่มีอยู่ในเมืองนั้นๆ ; Samp:การชนไก่ถือเป็นกีฬาพื้นบ้าน ถ้าหากไม่คิดว่าเป็นการทรมานสัตว์หรือขัดกับจริยธรรม

เพียงไร : (ADV) ; how much/many ; Related:how ; Syn:แค่ไหน, เท่าใด ; Samp:บุคคลจะพัฒนาจริยธรรมได้มากน้อยเพียงไร ขึ้นอยู่กับว่าเขามีความเข้าใจมากน้อยเพียงไร

เสียผี : (V) ; make an offering to a spirit ; Syn:เซ่นผี, ไหว้ผี ; Def:เสียให้แก่ผี ; Samp:เมื่อทำเรื่องผิดจริยธรรมหรือผิดผีผิดจารีตประเพณีจึงต้องเซ่นพลีเสียผีตามความผิดที่หนักเบาเพื่อให้ผียกโทษ

หล่อหลอม : (V) ; preach ; Related:teach, instruct, enlighten ; Syn:ขัดเกลา ; Def:อบรมและพร่ำสอน ; Samp:สถาบันศาสนาเป็นที่พึ่งทางจิตใจและหล่อหลอมจริยธรรมและคุณธรรมให้แก่ประชาชน

จริยธรรม : น. ธรรมที่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติ, ศีลธรรม, กฎศีลธรรม.

จริยธรรม : “ธรรมคือความประพฤติ”, “ธรรมคือการดำเนินชีวิต”, หลักความประพฤติ, หลักการดำเนินชีวิต; คำ “จริยธรรม” นี้ นักปราชญ์ในประเทศไทยได้บัญญัติให้ใช้สำหรับคำภาษาอังกฤษว่า ethics หมายถึง ธรรมที่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติ ศีลธรรม หรือกฎศีลธรรม; จริยะ หรือพรหมจริยะ (พรหมจริยธรรม หรือ พรหมจรรย์) แปลว่า ความประพฤติอันประเสริฐ หมายถึง มรรคมีองค์ ๘ หรือ ศีล สมาธิ ปัญญา เทียบ ศีลธรรม

จักกวัตติสูตร : ชื่อสูตรที่ ๓ แห่งทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค พระสุตตันตปิฎก พระพุทธเจ้าตรัสสอนภิกษุทั้งหลายให้พึ่งตน คือพึ่งธรรม ด้วยการเจริญสติปัฏฐาน ๔ ซึ่งจะทำให้ได้ชื่อว่าเป็นผู้ดำเนินอยู่ในแดนของตนเองที่สืบมาแต่บิดา จะมีแต่ความดีงามเจริญขึ้นไม่เปิดช่องให้แก่มาร เช่นเดียวกับพระเจ้าจักรพรรดิที่ทรงประพฤติตามหลักจักรวรรดิวัตร อันสืบกันมาแต่บรรพชนของพระองค์ ย่อมทำให้จักรรัตนะบังเกิดขึ้นมาเอง, จักรวรรดิวัตร นั้นมี ๔ ข้อใหญ่ ใจความว่า ๑.พระเจ้าจักรพรรดิเป็นธรรมาธิปไตย และจัดการคุ้มครองป้องกันโดยชอบธรรม แก่ชนทุกหมู่เหล่าในแผ่นดิน ตลอดไปถึงสัตว์ที่ควรสงวนพันธุ์ทั้งหลาย ๒.มิให้มีการอันอธรรมเกิดขึ้นในแผ่นดิน ๓.ปันทรัพย์เฉลี่ยให้แก่ผู้ไร้ทรัพย์ ๔.ปรึกษาสอบถามการดีชั่ว ข้อควรและไม่ควรประพฤติ กะสมณพราหมณ์ ผู้ประพฤติดี ปฏิบัติชอบ อยู่เสมอ; จักรวรรดิวัตร ๔ ข้อนี้ บางทีจัดเป็น ๕ โดยแยกข้อ ๑.เป็น ๒ ข้อ คือ เป็นธรรมาธิปไตย ถือธรรมเป็นใหญ่อย่างหนึ่ง กับจัดการคุ้มครองป้องกันอันชอบธรรม อย่างหนึ่ง, นอกจากนั้น สมัยต่อมา อรรถกถาจัดแบ่งซอยออกไป และเพิ่มเข้ามาอีก รวมเป็น ๑๒ ข้อ เรียกว่า จักรวรรดิวัตร ๑๒ ; พระสูตรนี้ถือว่าเป็นคำสอนแสดงหลักวิวัฒนาการของสังคมตามแนวจริยธรรม กล่าวถึงหลักการปกครอง และหลักความสัมพันธ์ระหว่างเศรษฐกิจกับจริยธรรม; เรื่องพระศรีอารยเมตไตรย ก็มีต้นเค้ามาจากพระสูตรนี้