demoralization : (N) ; การทำให้เสื่อมเสียศีลธรรม ; Related:การทำให้หมดศีลธรรม

demoralizing : (ADJ) ; ซึ่งเสื่อมเสียศีลธรรม ; Related:ชวนให้เสื่อมเสียศีลธรรม

immoral : (ADJ) ; ซึ่งผิดทำนองคลองธรรม ; Related:ผิดศีลธรรม, ผิดศีล, ซึ่งไม่เหมาะสม, ซึ่งไม่ซื่อสัตย์, ซึ่งขัดกับหลักคำสอน ; Syn:sinful, unethical, wicked ; Ant:moral, pious, pure

immorality : (N) ; การผิดศีลธรรม ; Related:การผิดทำนองคลองธรรม ; Syn:sin, vice, wickedness ; Ant:morality

libertine : (ADJ) ; ที่ประพฤติผิดศีลธรรม ; Related:ที่ไม่อยู่ในศีลธรรม, ที่หลงระเริง, ที่ทำอะไรตามใจชอบ ; Syn:amoral, sensual, lascivious, lewd

licentious : (ADJ) ; ไร้ศีลธรรม ; Related:ปราศจากศีลธรรม

moral : (ADJ) ; ทางศีลธรรม ; Related:เกี่ยวกับศีลธรรม, เกี่ยวกับความรู้สึกผิดชอบชั่วดี ; Syn:ethical, high-mined, upright ; Ant:unethical, unscrupulous

ธรรมะ : (N) ; dharma ; Related:virtue codes of moral, scruples, rectitude ; Syn:คุณความดี, ธรรม, ความถูกต้อง ; Samp:พระสงฆ์เป็นผู้มีธรรมะในใจ

ธรรม : (N) ; doctrine ; Related:Teaching of Buddha, dharma ; Syn:คำสั่งสอน, คุณความดี, หลักธรรมะ ; Def:หลักคำสั่งสอนในศาสนา

อาธรรม : (ADJ) ; unfair ; Syn:อธรรม ; Ant:ธรรมะ, ความเป็นธรรม ; Def:ไม่เป็นธรรม, ไม่เที่ยงธรรม, ไม่ยุติธรรม

ธรรมจริยา : (N) ; observance of righteousness ; Related:religious life ; Syn:ธรรมจรณะ, ธรรมจรรยา, ธัมมจริยา ; Ant:อธรรมจริยา ; Def:การประพฤติเป็นธรรม, การประพฤติถูกธรรม ; Samp:พระภิกษุรูปนี้ท่านมีธรรมจริยาน่าเลื่อมใส

ธรรมปฏิรูป : (N) ; counterfeit of moral rectitude ; Related:synthetic dharma ; Syn:ธรรมประติรูป, ธรรมปลอม ; Def:สิ่งที่ไม่แท้, ธรรมปลอมที่ไม่ใช่พุทธศาสนา

ธรรมยุต : (N) ; Dhammyuttika ; Related:sect of Buddhist monks, sub-sect of the Thai theravada school of Buddhism ; Syn:ธรรมยุติกนิกาย ; Def:ชื่อนิกายหนึ่งของพุทธศาสนา

ธรรมคุณ : (N) ; virtue of dharma ; Syn:ธัมคุณ, คุณของพระธรรม ; Def:บทแสดงคุณของพระธรรม ; Unit:เรื่อง

ธรรม ๑, ธรรม, ธรรมะ : [ทํา, ทํามะ] น. คุณความดี เช่น เป็นคนมีธรรมะ เป็นคนมีศีลมีธรรม; คําสั่งสอนในศาสนา เช่น แสดงธรรม ฟังธรรม ธรรมะของพระพุทธเจ้า; หลักประพฤติปฏิบัติในศาสนา เช่น ปฏิบัติธรรม ประพฤติธรรม; ความจริง เช่น ได้ดวงตาเห็นธรรม; ความยุติธรรม, ความถูกต้อง, เช่น ความเป็นธรรมในสังคม; กฎ, กฎเกณฑ์, เช่น ธรรมะแห่งหมู่คณะ; กฎหมาย เช่น ธรรมะระหว่างประเทศ; สิ่งทั้งหลาย, สิ่งของ, เช่น เครื่องไทยธรรม. (ส. ธรฺม; ป. ธมฺม).

ธรรมานุธรรมปฏิบัติ : ดู ธรรม๑ธรรม, ธรรมะ.

ธรรมันเตวาสิก : ดู ธรรม๑ธรรม, ธรรมะ.

ธรรมาทิตย์ : ดู ธรรม๑ธรรม, ธรรมะ.

ธรรมาธรรม : ดู ธรรม๑ธรรม, ธรรมะ.

ธรรม : สภาพที่ทรงไว้, ธรรมดา, ธรรมชาติ, สภาวธรรม, สัจจธรรม, ความจริง; เหตุ, ต้นเหตุ; สิ่ง, ปรากฏการณ์, ธรรมารมณ์, สิ่งที่ใจคิด; คุณธรรม, ความดี, ความถูกต้อง, ความประพฤติชอบ; หลักการ, แบบแผน, ธรรมเนียม, หน้าที่; ความชอบ, ความยุติธรรม; พระธรรม, คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งแสดงธรรมให้เปิดเผยปรากฏขึ้น

ธรรม ๒ หมวดหนึ่ง : คือ ๑.รูปธรรม ได้แก่รูปขันธ์ทั้งหมด ๒.อรูปธรรม ได้แก่ นามขันธ์ ๔ และนิพพาน; อีกหมวดหนึ่ง คือ ๑.โลกียธรรม ธรรมเป็นเป็นวิสัยของโลก ๒.โลกุตตรธรรม ธรรมอันมิใช่วิสัยของโลก ได้แก่ มรรค ๔ ผล ๔ นิพพาน ๑ ; อีกหมวดหนึ่ง คือ ๑.สังขตธรรม ธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งได้แก่ขันธ์ ๕ ทั้งหมด ๒.อสังขตธรรม ธรรมที่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง ได้แก่ นิพพาน

สามัญญลักษณะ : ลักษณะที่เสมอกันแก่สังขารทั้งปวง ได้แก่ ๑.อนิจจตา ความเป็นของไม่เที่ยง ๒.ทุกขตา ความเป็นทุกข์หรือความเป็นของคงทนอยู่มิได้ ๓.อนัตตตา ความเป็นของไม่ใช่ตัวตนแสดงความตามบาลีดังนี้ ๑.สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจา สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง ๒.สพฺเพ สงฺขารา ทุกฺขา สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ ๓.สพฺเพ ธมฺมา อนตฺตา ธรรมทั้งปวงมิใช่ตัวตน; ลักษณะเหล่านี้มี ๓ อย่าง จึงเรียกว่า ไตรลักษณ์, ลักษณะเหล่านี้เป็นของแน่นอน เป็นกฎธรรมดา จึงเรียกว่า ธรรมนิยาม

ธรรมวินัย : ธรรมและวินัย, คำสั่งสอนทั้งหมดของพระพุทธเจ้า ซึ่งประกอบด้วย ธรรม= คำสอนแสดงหลักความจริงและแนะนำความประพฤติ, วินัย = บทบัญญัติกำหนดระเบียบความเป็นอยู่และกำกับความประพฤติ ; ธรรม= เครื่องควบคุมใจ, วินัย= เครื่องควบคุมกายและวาจา

ธรรมปฏิรูป : ธรรมปลอม, ธรรมที่ไม่แท้, ธรรมเทียม

ธมฺมายตน : (นปุ.) ที่เป็นที่ต่อแห่งอารมณ์, ที่เป็นที่ต่อแห่งอารมณ์ที่เกิดกับใจ, แดนแห่งธรรมารมณ์, แดนคือธรรมารมณ์, อายตนะคืออารมณ์ที่เกิดกับใจ, ธรรมา-ยตนะ คือเรื่องที่ใจรู้ อารมณ์ที่ใจรู้.

มโนปุพฺพงฺคม : (วิ.) มีใจเป็นสภาพถึงก่อน, มีใจเป็นธรรมถึงก่อน, มีใจเป็นหัวหน้า, มีใจเป็นประธาน. วิ. อุปฺปาทปฺปจฺจยตฺเถนมโน ปุพฺพงฺคโม เอเตสนฺติ มโนปุพฺพงฺคมา (ธมฺมา). คำว่า ธรรม ท. ได้แก่ เวทนขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์.

ธมฺมโสณฺฑ : ค. ผู้ชอบธรรม, นักธรรมะ

โพชฺฌงฺค : (ปุ.) ธรรมเป็นองค์แห่งธรรมเครื่องตรัสรู้, ธรรมเป็นองค์แห่งญาณเครื่องตรัสรู้, โพชฌงค์ ชื่อ พระปริตรที่พระสงฆ์สวดให้คนเจ็บไข้ฟัง มีธรรมะ ๗ ข้อ.

ตป : (ปุ.) ความเพียร เครื่องเผากิเลส, คุณ ธรรมอันยังกิเลสให้ร้อน, คุณธรรมอันยัง กิเลสให้เร่าร้อน (แห้ง), ความร้อน, ความสำรวม, ความเพียร, ธรรม, วัตร, พรต (ธรรมมีศีลเป็นต้น ความบำเพ็ญพรตเผา กิเลส), ศีล, ตบะ. วิ. กิเลเส ตาเปตีติ ตโป. ตปฺ ทาเห สนฺตาเป วา, อ. ส. ตปสฺ.

ธรรมมาสน์ : ธมฺมาสนํ, ธมฺมปลฺลงฺโก

ค้นคว้าธรรม : ธมฺมวิจโย

ปฏิบัติธรรม : ธมฺมานุธมฺมปสุโต

ผู้รู้ธรรม : ธมฺมญฺญู

ผู้แสวงหาแต่ธรรม : ธมฺมปฺปมาณิกา