statute : (N) ; รัฐบัญญัติ ; Related:พระราชบัญญัติ ; Syn:enactment, law

regulate : (VT) ; วางระเบียบ (ทางกฎหมาย) ; Related:กำหนด, บัญญัติ

coinage : (N) ; การบัญญัติศัพท์ ; Related:การคิดคำขึ้นใหม่, การสร้างคำ ; Syn:neologism

creed : (N) ; ข้อบัญญัติทางศาสนา

lawgiver : (N) ; ผู้บัญญัติกฎหมาย ; Syn:lawmaker

lawmaker : (N) ; ผู้บัญญัติกฎหมาย ; Syn:lawgiver

legislate against : (PHRV) ; ออกกฎหมายต่อต้าน ; Related:บัญญัติกฎหมายคัดค้าน

บัญญัติ : (N) ; regulation ; Related:act, law, decree ; Syn:ข้อกำหนด, ข้อบังคับ ; Def:ข้อความที่ตราหรือกำหนดขึ้นไว้เป็นข้อบังคับ เป็นหลักเกณฑ์ หรือเป็นกฎหมาย ; Samp:เขาผิดบัญญัติของพระผู้เป็นเจ้า สมควรได้รับการลงโทษ

บัญญัติ : (V) ; legislate ; Related:enact, decree, lay down, formulate ; Syn:กำหนด, ออกกฎ ; Def:ตราหรือกำหนดขึ้นไว้เป็นข้อบังคับเป็นหลักเกณฑ์ หรือเป็นกฎหมาย ; Samp:รัฐบาลบัญญัติกฎหมายห้ามสูบฝิ่นเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

การบัญญัติ : (N) ; enactment ; Related:legislation, constitution, establishment ; Syn:การกำหนด, การตรา ; Def:การตราหรือการกำหนดขึ้นไว้เป็นข้อบังคับเป็นหลักเกณฑ์ หรือเป็นกฎหมาย เช่น การบัญญัติศัพท์ การบัญญัติกฎหมาย ; Samp:พระธรรมศาสตร์ใช้เป็นหลักในการบัญญัติกฎหมายในสมัยกรุงสุโขทัย

ข้อบัญญัติ : (N) ; code of law ; Related:legal code ; Syn:กฎหมาย ; Def:กฎหมายที่องค์การบริหารส่วนท้องถิ่นตราขึ้นเพื่อใช้บังคับในเขตขององค์การบริหารส่วนท้องถิ่นนั้นๆ เช่น ข้อบัญญัติจังหวัด ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร ข้อบัญญัติเมืองพัทยา ; Samp:กรุงเทพมหานครจะมอบหมายให้เอกชนเป็นผู้ดำเนินการกำจัดมูลฝอยด้วยวิธีการจ้างตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครเรื่องการพัสดุพ.ศ.2538 ; Unit:ข้อ

การบัญญัติศัพท์ : (N) ; coining (new terms) ; Syn:การกำหนดศัพท์ ; Samp:วงการเศรษฐกิจ วงการศิลปะ วงการกฎหมาย วงการเมือง ฯลฯ ต่างก็มีการบัญญัติศัพท์ใหม่ๆ ขึ้นใช้ให้เหมาะกับความจำเป็นของวิทยาการสมัยใหม่

พระราชบัญญัติ : (N) ; act ; Syn:พ.ร.บ. ; Def:บทบัญญัติแห่งกฎหมายที่พระมหากษัตริย์ทรงตราขึ้นโดยคำแนะนำและยินยอมของรัฐสภา ; Samp:พระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ออกในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2544 ; Unit:ฉบับ, มาตรา

ร่างพระราชบัญญัติ : (N) ; (proposed) bill ; Related:proposed Act/legislation ; Def:ร่างกฎหมายที่เขียนขึ้นเสนอต่อสภาเพื่ออภิปราย ; Samp:เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติฉบับต่างๆ ไม่จำเป็นต้องแต่งตั้งกรรมาธิการกันใหม่เป็นคราวๆ ไป ; Unit:ฉบับ

บัญญัติ : [ปันหฺยัด] (แบบ) ก. บัญญัติ. (ป.).

บัญญัติ : [บันหฺยัด] น. ข้อความที่ตราหรือกําหนดขึ้นไว้เป็นข้อบังคับ เป็น หลักเกณฑ์ หรือเป็นกฎหมาย เช่น พระราชบัญญัติ พุทธบัญญัติ

บัญญัติ ๑๐ ประการ. : ก. ตราหรือกําหนดขึ้นไว้เป็นข้อบังคับ เป็น หลักเกณฑ์ หรือเป็นกฎหมาย เช่น บัญญัติศัพท์ บัญญัติ กฎหมาย. (ป. ปญฺ?ตฺติ).

ข้อบัญญัติ : (กฎ) น. กฎหมายที่องค์การบริหารส่วนท้องถิ่นตราขึ้น เพื่อใช้บังคับในเขตขององค์การบริหารส่วนท้องถิ่นนั้น ๆ เช่น ข้อ บัญญัติจังหวัด ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร ข้อบัญญัติเมืองพัทยา.

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ : (กฎ) น. บทบัญญัติแห่ง กฎหมายที่ตราขึ้นเพื่อกำหนดสาระสำคัญในรายละเอียดในเรื่องที่ รัฐธรรมนูญกำหนดหลักการไว้ เพื่อขยายบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญ ให้มีความสมบูรณ์ครบถ้วนยิ่งขึ้น เช่น พระราชบัญญัติประกอบ รัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. ๒๕๔๑ พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญจะตราขึ้นได้ต่อเมื่อมีบท บัญญัติของรัฐธรรมนูญให้อำนาจไว้โดยเฉพาะ ส่วนกระบวน การตราพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนั้นเหมือนกับการ ตราพระราชบัญญัติทั่วไป.

บัญญัติ : การตั้งขึ้น, ข้อที่ตั้งขึ้น, การกำหนดเรียก, การเรียกชื่อ, การวางเป็นกฎไว้, ข้อบังคับ

อนุบัญญัติ : บัญญัติเพิ่มเติม, บทแก้ไขเพิ่มเติมที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติ เสริมหรือผ่อนพระบัญญัติที่วางไว้เดิม คู่กับ บัญญัติ หรือ มูลบัญญัติ

ประเทศบัญญัติ : บัญญัติจำเพาะถิ่น, สิกขาบทที่พระพุทธเจ้าทรงตั้งไว้ เฉพาะสำหรับมัธยมประเทศ คือ จังหวัดกลางแห่งชมพูทวีป เช่น สิกขาบทที่ ๗ แห่งสุราปานวรรค ในปาจิตติยกัณฑ์ ไม่ให้ภิกษุอาบน้ำในเวลาห่างกันหย่อนกว่ากึ่งเดือน เว้นแต่สมัย

พุทธบัญญัติ : ข้อที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้, วินัยสำหรับพระ

มูลบัญญัติ : ข้อบัญญัติที่พระพุทธเจ้าทรงตั้งไว้เดิม, บัญญัติเดิม คู่กับ อนุบัญญัติ (ตามปกติใช้เพียงว่า บัญญัติกับอนุบัญญัติ)

อุทฺทิฏฐ : กิต. ชี้แจง, ยกขึ้นอ้าง, แต่งตั้ง, บัญญัติ, ประกาศ, เสนอ, อุทิศ

อุทฺทิสติ : ก. ชี้แจง, แสดง, นัดหมาย, แต่งตั้ง, บัญญัติ, ประกาศ, เสนอ, อุทิศ

เญยฺย : (วิ.) อัน...พึงรู้, อัน...ควรรู้, พึงรู้, ควร รู้, เญยยธรรม, ไญยธรรม. ธรรม (วัตถุ ฃเรื่อง) ที่ควรรู้มี ๕ อย่าง คือสังขาร ๑ วิการ (ความผันแปร), ๑ ลักษณะ ๑ บัญญัติ ๑ พระนิพพาน ๑. ญาธาตุ ญฺย ปัจ. แปลง อากับญฺย เป็น เอยฺย

เอกโตปญฺญ ตฺติ : (อิต.) เอกโตบัญญัติ (บัญญัติ สำหรับภิกษุหรือภิกษุณี เพียงฝ่ายใดฝ่าย หนึ่ง).

กติกา : (อิต.) การทำ, กฤษฎีกา. กติศัพท์ ก สกัด อา อิต. กติกา ไทยใช้ในความหมายว่า การนัดหมาย ข้อตกลง ข้อ บังคับ เงื่อนไขที่กำหนดไว้ สัญญาบัง เกิดแต่การทำ. กฤษฏีกา (แผลงมาจาก กติกา) ใช้เป็นชื่อของกฎหมาย ซึ่งฝ่าย บริหารบัญญัติออกใช้เมื่อคราวจำเป็นใน นามของพระมหากษัตริย์ เรียกว่าพระราช กฤษฎีกา.