Dictionary: English,Thai,Pali

shoulder : (N) ; บ่า ; Related: ; Syn:upper arm

epaulet : (N) ; เครื่องประดับยศบนบ่าของทหาร ; Related:

flood : (VI) ; ไหลบ่า ; Related: ; Syn:overflow ; Ant:stagnate

inundant : (ADJ) ; ที่ไหลบ่า ; Related: ; Syn:flooding, overflowing

shoulder strap : (N) ; ตราที่บ่า ; Related:

surge in : (PHRV) ; (น้ำ, ของเหลว) ไหลบ่าเข้ามา ; Related:

บ่า : (V) ; inundate ; Related: ; Syn:ท่วม, หลาก, ไหลบ่า ; Def:อาการที่น้ำไหลล้นมาโดยเร็ว ; Samp:พอฝนเริ่มตก น้ำป่าจะบ่าไหลเซาะถนน ทำให้เกิดเป็นหลุมเป็นบ่อ

บ่า : (N) ; shoulder ; Syn:ไหล่, อังสา, อังสะ ; Def:ส่วนของร่างกายระหว่างคอกับหัวไหล่ ; Samp:เขาเหวี่ยงถุงใส่สัมภาระที่หนักอึ้งขึ้นบ่าจนหัวแทบจะทิ่มไปข้างหน้า ; Unit:ข้าง

หลาก : (V) ; overflow ; Related: ; Syn:บ่า, ไหลบ่า ; Def:ไหลมาผิดปกติโดยกระทันหัน ; Samp:บริเวณบ้านเป็นที่ลุ่ม พอถึงหน้าฝนน้ำจะหลากท่วมทุ่งไร่ ทุ่งนา จนหมดสิ้น

อังสา : (N) ; shoulder ; Syn:บ่า, ไหล่

เสมอบ่าเสมอไหล่ : (ADV) ; equally ; Related: ; Syn:เทียบเท่ากัน, เทียมบ่าเทียมไหล่, เท่าเทียมกัน ; Ant:เหลื่อมล้ำกัน ; Samp:ผู้นำลงไปทำงานกับประชาชนอย่างเสมอบ่าเสมอไหล่ และคงเส้นคงวา

พาดบ่า : (V) ; place upon the shoulder ; Related: ; Syn:พาดไหล่ ; Def:ห้อยทาบบ่า ; Samp:เขาแบกคันเบ็ดพาดบ่า หิ้วข้องออกเดินเลาะไปตามคันนา

กระบุ่มกระบ่าม : (ADV) ; falteringly ; Related: ; Syn:บุ่มบ่าม, ซุ่มซ่าม ; Samp:ฉันเดินกระบุ่มกระบ่ามเลยชนข้าวของแตกกระจาย

บ่า ๑ : น. ส่วนของร่างกายระหว่างคอกับหัวไหล่, โดยปริยายหมายถึง อินทรธนูหรือสิ่งอื่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น บ่าเสา บ่าเสื้อ.

บ่า ๒ : ว. อาการที่นํ้าไหลล้นมาโดยเร็ว; อะไร, ทําไม.

กระบุ่มกระบ่าม : ว. บุ่ม ๆ บ่าม ๆ, ซุ่มซ่าม.

เคียงบ่าเคียงไหล่ : ว. มีฐานะเสมอกัน ทัดเทียมกัน หรืออยู่ในระดับ เดียวกัน; ร่วมสุขร่วมทุกข์หรือร่วมเป็นร่วมตายด้วยกัน เช่น รบเคียงบ่าเคียงไหล่.

เฉวียงบ่า : ว. เรียกการห่มผ้าปิดทางบ่าซ้ายเปิดบ่าขวาว่า ห่มเฉวียงบ่า.

อารัญญกวัตร : ข้อปฏิบัติสำหรับภิกษุผู้อยู่ป่า, ธรรมเนียมที่ภิกษุผู้อยู่ป่าพึงถือปฏิบัติ ตามพุทธบัญญัติที่มาในวัตตขันธกะ จัดเป็นหัวข้อได้ดังนี้ ก) ๑) ภิกษุผู้อยู่ป่า พึงลุกขึ้นแต่เช้าตรู่ เอาถุงบาตรสวมบาตรแล้วคล้องบ่าไว้ พาดจีวรบนไหล่ สวมรองเท้า เก็บงำเครื่องไม้เครื่องดิน ปิดประตูหน้าต่าง แล้วลงจากเสนาสนะ (ที่พักอาศัย) ไป ๒) ทราบว่า “บัดนี้จักเข้าหมู่บ้าน” พึงถอดรองเท้า เคาะต่ำๆ แล้วใส่ถุงคล้องบ่าไว้ นุ่งให้เป็นปริมณฑล คาดประคดเอว ห่มสังฆาฏิซ้อนเป็น ๒ ชั้น กลัดลูกดุม ชำระบาตรแล้วถือเข้าหมู่บ้านโดยเรียบร้อยไม่รีบร้อน ไปในละแวกบ้านพึงปกปิกกายด้วยดี สำรวมด้วยดี ไม่เดินกระโหย่ง เมื่อจะเจ้านิเวศน์ พึงกำหนดว่า เรากจักเข้าทางนี้ จักออกทางนี้ ไม่พึงรีบร้อนเข้าไป ไม่พึงรีบร้อนออกมา พึงยืนไม่ไกลเกิดไป ไม่ใกล้เกินไป ไม่นานเกินไป ไม่กลับออกเร็วเกินไป เมื่อยืนอยู่ พึงกำหนดว่า เขาประสงค์จะถวายภิกษาหรือไม่ ฯลฯ เมื่อเขาถวายภิกษา พึงแหวกสังฆาฏิด้วยมือซ้าย น้อมบาตรเข้าไปด้วยมือขวา ใช้มือทั้ง ๒ ประคองบาตรรับภิกษา ไม่พึงมองดูหน้าสตรีผู้ถวาย พึงกำหนดว่า เขาประสงค์จะถวายแกงหรือไม่ ฯลฯ เมื่อเขาถวายภิกษาแล้ว พึงคลุมบาตรด้วยสังฆาฏิแล้วกลับโดยเรียบร้อย ไม่รีบร้อน เดินไปในละแวกบ้าน พึงปกปิดกายด้วยดี สำรวมด้วยดี ไม่เดินกระโหย่ง ๓) ออกจากบ้านแล้ว (หลังจากฉันและล้างบาตรแล้ว) เอาบาตรใส่ถุง คล้องบ่า พับจีวร วางบนศีรษะ สวมรองเท้าเดินไป ข) ภิกษุผู้อยู่ป่า พึงจัดเตรียมน้ำดื่มไว้ พึงจัดเตรียมน้ำใช้ไว้ พึงติดไฟเตรียมไว้ พึงจัดเตรียมไม้สีไฟไว้ พึงจัดเตรียมไม้เท้าไว้ ค) พึงเรียนทางนักษัตรไว้ (ดูดาวเป็น) ทั้งหมดหรือบางส่วน พึงเป็นผู้ฉลาดในทิศ

เก็บวัตร : โวหารเรียกวินัยกรรมเกี่ยวกับวุฏฐานวิธีอย่างหนึ่ง คือ เมื่อภิกษุต้องครุกาบัติขั้นสังฆาทิเสสกำลังอยู่ปริวาส ยังไม่ครบเวลาที่ปกปิดอาบัติไว้ก็ดี กำลังประพฤติมานัตยังไม่ครบ ๖ ราตรีก็ดี เมื่อมีเหตุอันสมควร ก็ไม่ต้องประพฤติติดต่อกันเป็นรวดเดียว พึงเข้าไปหาภิกษุรูปหนึ่ง ทำผ้าห่มเฉวียงบ่า นั่งกระหย่ง ประณมมือ ถ้าเก็บปริวาสพึงกล่าวว่า ปริวาสํ นิกฺขิปามิ แปลว่า ข้าพเจ้าเก็บปริวาส หรือว่า วตฺตํ นิกฺขิปามิ แปลว่า ข้าพเจ้าเก็บวัตร ว่าคำใดคำหนึ่ง ก็เป็นอันพักปริวาส ; ถ้าเก็บมานัต พึงกล่าวว่า มานตฺตํ นิกฺขิปามิ แปลว่า ข้าพเจ้าเก็บมานัต หรือว่า วตฺตํ นิกฺขิปามิ ข้าพเจ้าเก็บวัตร ดังนี้ ว่าคำใดคำหนึ่งก็เป็นอันพักมานัต ต่อไปเมื่อมีโอกาสก็ให้สมาทานวัตรใหม่ได้อีก

เฉวียง : (ในคำว่า “ทำผ้าอุตตราสงค์เฉวียงบ่า”) ซ้าย, ในที่นี้หมายถึง พาดจีวรไว้ที่บ่าซ้าย

ตะเบ็งมาน : เป็นชื่อวิธีห่มผ้าของหญิงอย่างหนึ่ง คือ เอาผ้าโอบหลังสอดรักแร้ ๒ ข้างออกมาข้างหน้า ชักชายไขว้กันขึ้นพาดบ่าปกลงไปเหน็บไว้ที่ผ้าโอบหลัง

ประทับ : อยู่ เช่นประทับแรม (สำหรับเจ้านาย), แนบอยู่เช่นเอาปืนประทับบ่า

กูฏงฺค : นป. บ่า, ไหล่, จะงอยบ่า

ภุชสิร : (ปุ.) บ่า, ไหล่. วิ. ภุชานํ สิโร มตฺถกํ ภุชสิ-โร.

อส : (ปุ.) บ่า, ไหล่, ภาค, ส่วน, แนว, คอต่อ.อสฺคติทิตฺยาทาเนสุ, อ.

อส : (ปุ.) บ่า, ไหล่, ส่วน, แผนก, คอต่อ, มุม, องสา, องศา, ขันธ์, วิ.อนติอมติวาเอเตนาติ อํโส. อนฺ ปาณเน, อมํ คมเน วา, โส, นสฺสมสฺสวานิคฺคหีตํ(แปลง นฺ หรือ มฺ เป็น นิคคหิต). อํสฺ สงฺฆาเต วา, อ.อังสะ ชื่อของผ้าที่ภิกษุสามเณรใช้คล้องเฉวียงบ่าจากบ่าซ้ายมาใต้แขนขวาก็มีรากศัพท์มาจากคำนี้สฺอํศอํส.

ปุฏส : ค. มีถุงหรือย่ามห้อยอยู่บนบ่า

บ่า, ไหล่ : อํโส, ภุชสิโร, ขนฺโธ

เคียงบ่าเคียงไหล่ : สหจารี

เฉวียงบ่า : เอกํสํ กริตฺวา

ป่า : วนํ, อรญฺญํ

เสด็จเคียงบ่าเคียงไหล่ : สหจารี, สหจาริณี

ป่าละเมาะ : วนคุมฺโพ

คนชำนาญป่า : วนจรกา

ต้นไม้เจ้าป่า : วนปฺปติ