individualism : (N) ; ปัจเจกนิยม ; Related:ความเชื่อในเรื่องประโยชน์ของแต่ละบุคคล

individual : (N) ; บุคคล ; Related:ปัจเจกชน ; Syn:person, self

ปัจเจก : (ADJ) ; individual ; Related:personal ; Syn:เฉพาะตน, เฉพาะผู้เดียว ; Samp:เคยมีผู้กล่าวว่าคนไทยเป็นปัจเจกสูงคือเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวเป็นหลักอย่างมากรวมทั้งมีนิสัยรักอิสระเสรี

ปัจเจกนิยม : (N) ; individualism ; Syn:ลัทธิปัจเจกนิยม ; Def:ลัทธิเฉพาะบุคคล, การทำสิ่งใดโดยไม่ตามใคร ; Samp:ภาษาและถ้อยคำสำนวนที่สะท้อนโลกทัศน์ของความเป็นปัจเจกนิยมได้แก่ เอาตัวรอด ตัวใครตัวมัน ; Unit:ลัทธิ

ปัจเจกชน : (N) ; individual ; Related:private, one person ; Syn:แต่ละคน ; Ant:ส่วนรวม, กลุ่ม, พรรคพวก ; Samp:คนไทยเป็นพวกปัจเจกชน ไม่ชอบการรวมกลุ่ม ; Unit:คน

ปัจเจกภาพ : (N) ; individuality ; Def:ความเป็นอยู่โดยเอกเทศ, ความผิดแผกแตกต่างจากคนอื่น, ความแตกต่างจากกัน ; Samp:เสฐียรโกเศศได้กล่าวไว้ว่า ชาติที่ต้องสูญเสียปัจเจกภาพแห่งชาติไปก็เพราะวัฒนธรรมของชาตินั้นเสื่อมโทรมไม่มีการริเริ่มให้ก้าวหน้า

ปัจเจกบุคคล : (N) ; individual ; Syn:ปัจเจกชน ; Def:บุคคลแต่ละคน ; Samp:พื้นฐานสังคมของประเทศญี่ปุ่นมีลักษณะบางประการที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการที่ปัจเจกบุคคลจะเปิดเผยตนเอง และมีความสัมพันธ์โดยตรงกับคนต่างชาติอย่างอิสระเสรี ; Unit:คน

พระธาตุ : (N) ; Buddha's relics ; Related:relic of the Buddha ; Syn:พระบรมสารีริกธาตุ, พระบรมธาตุ ; Def:กระดูกของพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระอรหันต์ โดยทั่วๆ ไป เรียกรวมๆ ว่า พระธาตุ ; Samp:พระปฐมเจดีย์เป็นที่บรรจุพระธาตุของพระพุทธเจ้าแห่งหนึ่ง ; Unit:องค์

จินดามณี : (N) ; the first Thai textbook ; Def:ชื่อตำราหนังสือไทยของพระโหราธิบดี ในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ; Samp:จินดามณีจะมีขึ้นไม่ได้หากปราศจากการศึกษาตัวบทวรรณคดีในวิถีชีวิตของปัจเจกชน ; Unit:เล่ม

นรกอเวจี : (N) ; hell ; Related:nether world, underworld ; Ant:สวรรค์ ; Def:ชื่อนรกขุม 1 ในนรก 8 ขุม และกล่าวว่าเป็นขุมลึกที่สุด สำหรับลงอาชญาแก่สัตว์ที่มีบาปหนักที่สุด ; Samp:พระพุทธเจ้าทรงพยากรณ์ว่าเมื่อพระเทวทัตพ้นจากนรกอเวจีแล้วจะได้เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้าพระนามว่าตครสิขี

โพธิสัตว์ : (N) ; Bodhisattva ; Related:Buddhist deity ; Syn:พระพุทธเจ้า, พระโพธิสัตว์ ; Def:ท่านผู้ที่จะได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า ; Samp:ผู้รู้มี 2 ประเภทคือ พระปัจเจกพุทธเจ้า ซึ่งตรัสรู้เพียงพระองค์เดียว และโพธิสัตว์ ซึ่งตรัสรู้ และฝักใฝ่ในการช่วยเหลือผู้อื่นที่ยังไม่รู้แจ้ง ; Unit:องค์

เหินห่าง : (V) ; become estranged ; Related:become distant ; Syn:ห่างเหิน, ห่าง ; Ant:สนิทสนม ; Def:ไม่สนิทสนมดังเก่า, ไม่ค่อยได้ไปมาหาสู่หรือติดต่อกันเหมือนเดิม ; Samp:สังคมสมัยใหม่ที่เน้นคุณค่าปัจเจกนิยมแยกสังคมออกเป็นส่วนๆ จนทำให้คนในสังคมเหินห่างจากกัน

ปัจเจก, ปัจเจก- : [ปัดเจก, ปัดเจกะ-, ปัดเจกกะ-] (แบบ) ว. เฉพาะตัว, เฉพาะบุคคล, เช่น ปัจเจกชน. (ป.).

ปัจเจกโพธิ : [ปัดเจกกะโพด] น. ความตรัสรู้เฉพาะตัว คือ ความตรัสรู้ ของพระปัจเจกพุทธเจ้า. (ป.).

ปัจเจกสมาทาน : [ปัดเจกะสะมาทาน] น. การสมาทานศีลทีละ สิกขาบท เรียกว่า ปัจเจกสมาทาน, ถ้าสมาทานรวบท้าย เช่นว่า พุทฺธปญฺ?ตฺตํ อุโปสถํ สมาทิยามิ หรือ อฏฺ? สีลานิ สมาทิยามิ เรียกว่า เอกัชฌสมาทาน. (ป.).

ปัจเจกพุทธะ : [ปัดเจกกะ-] น. ชื่อพระพุทธเจ้าพวกหนึ่งที่ตรัสรู้ เฉพาะตัว มิได้สั่งสอนผู้อื่น. (ป.).

ปรตเยก : [ปฺรดตะเยก] (กลอน) ว. ปัจเจก. (ส. ปฺรเตฺยก; ป. ปจฺเจก).

ประเดยก : [ปฺระดะเหฺยก] (แบบ) ว. ปัจเจก เช่น เพราะกูเป็นประเดยก. (ม. คําหลวง วนปเวสน์). (ส. ปฺรเตฺยก; ป. ปจฺเจก).

ปรัตเยก : [ปฺรัดตะเยก] (โบ; กลอน) ว. ปัจเจก. (ส. ปฺรเตฺยก; ป. ปจฺเจก).

ประเจก : ว. ปัจเจก, เฉพาะตัว, เฉพาะผู้เดียว. (ป. ปจฺเจก; ส. ปฺรเตฺยก).

ธาตุ ๒ : [ทาด, ทาตุ] น. กระดูกของพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระ อรหันต์ โดยทั่ว ๆ ไปเรียกรวม ๆ ว่า พระธาตุ, ถ้าเป็นกระดูกของ พระพุทธเจ้า เรียก พระบรมธาตุ หรือ พระบรมสารีริกธาตุ, ถ้าเป็นกระดูก ของพระอรหันต์ เรียกว่า พระธาตุ, ถ้าเป็นกระดูกส่วนใดส่วนหนึ่งของ พระพุทธเจ้า ก็เรียกตามความหมายของคํานั้น ๆ เช่น พระอุรังคธาตุ พระทันตธาตุ, ถ้าเป็นผมของพระพุทธเจ้า เรียกว่า พระเกศธาตุ; ชื่อคัมภีร์ ในพระพุทธศาสนาซึ่งว่าด้วยธาตุ เช่น ธาตุกถา ธาตุปาฐ. (ป., ส.); (ถิ่นอีสาน) เจดีย์ที่บรรจุกระดูกคนที่เผาแล้ว.

ปัจเจกพุทธะ : พระพุทธเจ้าประเภทหนึ่งซึ่งตรัสรู้เฉพาะตัว มิได้สั่งสอนผู้อื่น ดู พุทธะ

ถูปารหบุคคล : บุคคลผู้ควรแก่สถูป คือ บุคคลที่ควรนำกระดูกบรรจุสถูปไว้บูชา มี ๔ คือ ๑.พระพุทธเจ้า ๒.พระปัจเจกพุทธเจ้า ๓.พระอรหันตสาวก ๔.พระเจ้าจักรพรรดิ

เทพ : เทพเจ้า, ชาวสรรค์, เทวดา; ในทางพระศาสนา ท่านจัดเป็น ๓ คือ ๑.สมมติเทพ เทวดาโดยสมมติ = เทวดาในสวรรค์และพรหมทั้งหลาย ๒.อุปปัติเทพ เทวดาโดยกำเนิด = เทวดาในสวรรค์และพรหมทั้งหลาย ๓.วิสุทธิเทพ เทวดาโดยความบริสุทธิ์ = พระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระอรหันต์ทั้งหลาย

พุทธะ : ท่านผู้ตรัสรู้แล้ว, ผู้รู้อริยสัจ ๔ อย่างถ่องแท้ ตามอรรถกถาท่านแบ่งเป็น ๓ คือ ๑.พระพุทธเจ้า ท่านผู้ตรัสรู้เองและสอนให้ผู้อื่นรู้ตาม (บางทีเรียกพระสัมมาสัมพุทธะ) ๒.พระปัจเจกพุทธะ ท่านผู้ตรัสรู้เองจำเพาะผู้เดียว ๓.อนุพุทธะ ท่านผู้ตรัสรู้ตามพระพุทธเจ้า (เรียกอีกอย่างว่า สาวกพุทธะ); บางแห่งจัดเป็น ๔ คือ สัพพัญญูพุทธะ ปัจเจกพุทธะ จตุสัจจพุทธะ (=พระอรหันต์) และ สุตพุทธะ (=ผู้เป็นพหูสูต)

ปจฺเจก : ค. เฉพาะตัว, เฉพาะผู้เดียว

ถูปารหปุคคล : (ปุ.) บุคคลผู้ควรแก่สถูป, บุคคล ที่ควรนำอัฐิบรรจุสถูป. บุคคลที่ ควรนำอัฐิมาบรรจุสถูป มี ๔ ประเภท คือ พระพุทธเจ้า ๑ พระปัจเจกพุทธเจ้า ๑ พระอรหันตสาวก ๑ พระเจ้าจักรพรรดิ ๑.

ปจฺเจกพุทฺธ : ป. ท่านผู้ตรัสรู้เฉพาะตัวมิได้สอนผู้อื่น, พระปัจเจกพุทธเจ้า

ปุคฺคล : ป. บุคคล, ปัจเจกชน

เอกชฺฌสมาทาน : (นปุ.) การถือเอาด้วยดี เป็นอันเดียวกัน, ฯลฯ, การสมาทานรวม กัน. การสมาทานมี ๒ อย่าง คือ สมาทาน แยกเป็นข้อ ๆ เรียกว่า ปัจเจกสมาทาน อย่างหนึ่ง การสมาทานรวมกัน เช่น กล่าวว่า พุทฺธปญฺญ ตฺตํ อุโปสถํ สมาทิยามิ. เรียกว่า เอกชฺฌสมาทาน อย่างหนึ่ง. ผู้สมา ทานล่วงสิกขาบทใดบทหนึ่ง เป็นอันขาด หมดทุกสิกขาบท (ศีลขาดหมดทุกข้อ).