mater : (N) ; แม่ (คำไม่เป็นทางการ) ; Related:มารดา ; Syn:mother

mom : (N) ; แม่ (คำไม่เป็นทางการ) ; Related:มารดา ; Syn:mum

momma : (N) ; แม่ ; Related:มารดา ; Syn:mummy, momma

mommy : (N) ; แม่ ; Related:มารดา ; Syn:mummy

maternal : (ADJ) ; ซึ่งมีลักษณะเหมือนมารดา ; Related:โดยผ่านมารดา, ซึ่งได้มาจากมารดา, เหมือนแม่, อย่างแม่ ; Syn:motherly, parental

maternal : (ADJ) ; เกี่ยวกับมารดา ; Related:ทางแม่, ด้านมารดา, ฝ่ายมารดา ; Syn:parental

mama : (N) ; แม่ (ปกติใช้กับเด็กๆ) (คำไม่เป็นทางการ) ; Related:คุณแม่, มารดา

มารดา : (N) ; mother ; Syn:แม่, คุณแม่, มาตุรงค์, มาตุเรศ, มารดร, มาดา, มาตา, ชนนี, มาตุ ; Ant:บิดา ; Samp:เด็กมักชอบไปปรึกษาปัญหากับเพื่อนมากกว่าปรึกษาบิดามารดาหรือครูอาจารย์ ; Unit:คน, ท่าน

มารดา : (N) ; mother ; Syn:แม่, คุณแม่, มาตุรงค์, มาตุเรศ, มารดร, มาดา, มาตา, ชนนี, มาตุ ; Ant:บิดา ; Samp:เด็กมักชอบไปปรึกษาปัญหากับเพื่อนมากกว่าปรึกษาบิดามารดาหรือครูอาจารย์ ; Unit:คน, ท่าน

จอมมารดา : (N) ; king's concubines who has given birth to a child ; Syn:เจ้าจอมมารดา ; Def:พระสนมที่มีพระโอรสหรือพระธิดาแล้ว, พระสนมที่มีพระองค์เจ้าแล้ว

ฝ่ายมารดา : (N) ; maternal ; Syn:ข้างมารดา

ต่างมารดา : (ADJ) ; half brother (sister) ; Related:of different mother ; Def:ที่ไม่ใช่มารดาคนเดียวกัน ; Samp:ถึงแม้เด็กทั้งสองจะเป็นพี่น้องต่างมารดา แต่ทั้งสองก็รักและผูกพันกันมาก

เจ้าจอมมารดา : (N) ; king's concubine who gave birth to a prince ; Related:royal mother ; Def:เจ้าจอมที่มีพระราชโอรสหรือพระราชธิดาแล้ว ; Samp:เจ้าจอมมารดา ม.ร.ว.ย้อย ดิศรางกูรได้ปั้นตุ๊กตาชาววังถวายพระราชธิดา

แม่ : (N) ; mother ; Related:mom ; Syn:มารดา, พระชนนี ; Ant:พ่อ, บิดา, พระชนก ; Unit:คน

มารดร, มารดา : [มานดอน, มานดา] น. แม่. (ป. มาตา; ส. มาตฺฤ).

เจ้าจอมมารดา : น. เจ้าจอมที่มีพระราชโอรสหรือพระราชธิดาแล้ว.

แปดสาแหรก : [-แหฺรก] น. คําเรียกต้นวงศ์สกุล คือ บิดามารดาของ ปู่และย่า ๔ ของตาและยาย ๔ รวมเป็น ๘ ที่เป็นผู้ดีทั้งฝ่ายบิดาและ มารดา เรียกว่า ผู้ดีแปดสาแหรก (เทียบสาแหรกที่มีข้างละ ๔ ขา ๒ ข้างเป็น ๘ ขา). (ดู ผู้ดีแปดสาแหรก ที่ ผู้). แปดเหลี่ยมแปดคม, แปดเหลี่ยมสิบสองคม (สํา) ว. มีเล่ห์เหลี่ยมมาก.

ผู้บุพการี : น. ผู้ที่ทำอุปการะมาก่อน ได้แก่ บิดา มารดา ปู่ ย่า ตา ยาย ทวด; (กฎ) ญาติทางสาโลหิตโดยตรงขึ้นไป ได้แก่ บิดามารดา ปู่ย่า ตายาย ทวด.

ผู้ปกครอง : น. ผู้ที่ทำหน้าที่ปกครองดูแล; (กฎ) บุคคลซึ่งศาลตั้ง ให้ใช้อำนาจปกครองผู้เยาว์ที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะและไม่มีบิดา มารดา หรือบิดามารดาถูกถอนอำนาจปกครอง.

นันทมารดา : ชื่ออุบาสิกาคนหนึ่งเป็นอนาคามี เป็นผู้ชำนาญในฌาน ๔ ได้รับยกย่องเป็นเอตทัคคะทางบำเพ็ญฌาน ชื่อเต็มว่า อุตตรา นันทมารดา

กาฬิโคธา : มารดาของพระภัททิยะ กษัตริย์ศากยวงศ์

กุมารกัสสปะ : พระเถระมหาสาวกองค์หนึ่ง เป็นบุตรธิดาเศรษฐีในพระนครราชคฤห์ คลอดเมื่อมารดาบวชเป็นภิกษุณีแล้ว พระเจ้าปเสนทิโกศลทรงเลี้ยงเป็นโอรสบุญธรรม ทารกนั้นได้นามว่า กัสสปะ ภายหลังเรียกกันว่า กุมารกัสสปะ เพราะท่านเป็นเด็กสามัญ แต่ได้รับการเลี้ยงดูอย่างราชกุมาร ท่านอุปสมบทในสำนักของพระศาสดา ได้บรรลุพระอรหัต ได้รับการยกย่องจากพระบรมศาสดาว่าเป็นเอตทัคคะในทางแสดงธรรมวิจิตร

โกลิยวงศ์ : ชื่อวงศ์กษัตริย์ข้างฝ่ายพระพุทธมารดา ที่ครองกรุงเทวทหะ; พระสิริมหามายา พุทธมารดา และ พระนางพิมพา ชายาของเจ้าชายสิทธัตถะ เป็นเจ้าหญิงฝ่ายโกลิยวงศ์

จัณฑาล : ลูกต่างวรรณะ เช่นบิดาเป็นศูทร มารดาเป็นพราหมณ์ มีลูกออกมา เรียกว่า จัณฑาล ถือว่าเป็นคนต่ำทราม ถูกเหยียดหยามที่สุดในระบบวรรณะของศาสนาพราหมณ์

อกฺกา : (อิต.) แม่, มารดา (ลูกบูชา).อจฺจฺปูชายํ, อโณ, จฺจสฺสกฺโก, อิตฺถิยํ อา.ส. อกฺกา.

ทิสา : (อิต.) ด้าน, ข้าง, ทิศ. ทิสฺ เปกฺขเณ, อ. อา อิต. ถ้าใช้คู่กับวิทิสา แปลว่า ทิศใหญ่ แปล วิทิสา ว่าทิศน้อย และยังใช้ในความหมายว่า บิดา มารดา คนให้ทาน และ พระนิพพาน. ส. ทิศ ทิศา.

ปญฺจมหาวิโลกน : นป. การตรวจตราใหญ่ห้าประการ (เวลา, ประเทศ, ทวีป, ตระกูล, มารดา)

ปุพฺพการี : (ปุ.) บุคคลผู้ทำก่อนโดยปกติ,ฯลฯ, บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน, บุพพการี บุคคล. ในกฏหมาย คำบุพการี หมายถึง บิดา มารดา ปู่ ย่า ตา ยาย ทวด (ทั้งสองฝ่าย). ในทางพุทธศาสนาหมาย ความกว้างกว่านี้ มีอธิบายในบุคคลหาได้ยาก ๒.

มา : (อิต.) บริษัท, สิริ, มารดา.

เกื้อกูลมารดา : มตฺเตยฺยา