อุตรนิกาย : (N) ; Uttaranikaya ; Related:Mahayana sect of Buddhism in the north ; Syn:มหายาน ; Def:ชื่อนิกายหนึ่งในพระพุทธศาสนา คือ นิกายฝ่ายเหนือ

อุตพิด : (N) ; Typhonium trilobatum Schott ; Syn:อุตพิษ ; Def:ชื่อไม้ล้มลุกมีหัวชนิด Typhonium trilobatum Schott ในวงศ์ Araceae ดอกบานเวลาเย็น กลิ่นเหม็นเหมือนอุจจาระ

อต. : (N) ; The Marketing Organization ; Related:MO

อต. : (N) ; The Meteorological Department ; Related:MET. ; Syn:กรมอุตุนิยมวิทยา

ตรีจีวร : (N) ; three vestments of a Buddhist monk ; Related:a suit of yellow robes for a Buddhist priest ; Syn:ผ้าไตร ; Def:ผ้าของภิกษุ คือ อันตรวาสก (สบง) อุตรสงค์ (จีวร) และสังฆาฏิ (ผ้าทาบ) ; Samp:ก่อนที่นาคจะรับตรีจีวร นาคจะต้องกราบบิดามารดาเสียก่อน ; Unit:ผืน

กรมอุตุนิยมวิทยา : (N) ; Meteorological Department ; Related:MET. ; Syn:อต. ; Samp:กรมอุตุนิยมวิทยาประกาศเตือนว่าในช่วง 2 วันนี้จะมีพายุดีเปรสชั่นเข้ามาจากประเทศจีน

อุตตรายัน : [อุดตฺรา] (ดารา) น. จุดสุดทางเหนือ เมื่อดวงอาทิตย์ ปรากฏในราววันที่ ๒๒ มิถุนายน เป็นจุดในหน้าร้อน มีกลางวัน ยาวที่สุด เรียกว่า อุตตรายัน (summer solstice), คู่กับ ทักษิณายัน, ครีษมายัน ก็เรียก. (ป. อุตฺตร + ส. อายน).

อุตตานภาพ : [อุดตานะพาบ] (กลอน) ก. นอนหงาย เช่น รวบพระกรกระหวัด ทั้งซ้ายขวาให้พระนางอุตตานภาพ. (ม. ร่ายยาว กุมาร), เขียนเป็น อุตตานะภาพ ก็มี เช่น ฉวยกระชากชฎาเกษเกล้าให้นางท้าวเธอ ล้มลงอุตตานะภาพ. (ม. กาพย์ กุมารบรรพ). (ป. อุตฺตาน ว่า หงาย + ภาว).

อุตรกุรุทวีป, อุตรกุรูทวีป : [อุดตะระ] น. ทวีปใหญ่อยู่ทางทิศ เหนือของเขาพระสุเมรุ เป็นทวีป ๑ ใน ๔ ทวีป ได้แก่ อุตรกุรุทวีป หรืออุตรกุรูทวีป บุพวิเทหทวีป ชมพูทวีป และอมรโคยานทวีป. (ป., ส. อุตฺตรกุร + ส. ทวีป).

อุตรนิกาย : [อุดตะระ] น. ชื่อนิกายหนึ่งในพระพุทธศาสนา คือ นิกายฝ่ายเหนือ ซึ่งเรียกว่า มหายาน. (ป., ส. อุตฺตรนิกาย).

อุตราษาฒ, อุตตราอาษาฒ, อุตตราสาฬหะ :

อุตตระ : ดู โสณะ

อุตตราวัฏฏ์ : เวียนซ้าย, เวียนรอบ โดยหันข้างซ้ายให้ คือ เวียนเลี้ยวทางซ้ายย้อนเข็มนาฬิกา (พจนานุกรมเขียน อุตราวัฏ)

อุตตราสงค์ : ผ้าห่ม, เป็นผ้าผืนหนึ่งในจำนวน ๓ ผืน ของไตรจีวร ได้แก่ ผืนที่เรียกกันสามัญว่า จีวร (พจนานุกรมเขียน อุตราสงค์)

อุตตริมนุสสธรรม : ธรรมยวดยิ่งของมนุษย์, ธรรมของมนุษย์ผู้ยอดยิ่ง, ธรรมล้ำมนุษย์ ได้แก่ ฌาน วิโมกข์ สมาธิ สมาบัติ มรรคผล, บางทีเรียกให้ง่ายว่า ธรรมวิเศษ บ้าง คุณวิเศษ หรือ คุณพิเศษ บ้าง (พจนานุกรมเขียน อุตริมนุสธรรม)

อุตรนิกาย : นิกายฝ่ายเหนือ หมายถึง พระพุทธศาสนาอย่างที่นับถือกันแพร่หลายในประเทศฝ่ายเหนือ มี จีน เกาหลี ญี่ปุ่น เป็นต้น ที่เรียกตัวเองว่า มหายาน ในภาษาสันสกฤต

เตจีวร : นป. ไตรจีวร; สังฆาฏิ (ผ้าพาด), อุตตราสงค์ (ผ้าห่ม), อันตรวาสก (ผ้านุ่ง)

อุตฺตมโปริส : ป. อุตตมบุรุษ, บุรุษผู้ยอดเยี่ยม

อุตฺตราสงฺค : ป. ผ้าอุตตราสงค์, ผ้าห่ม, ผ้าจีวร

อุตฺตราสาฬฺห : (ปุ.) อุตตราษาฒ ชื่อดาว ฤกษ์กลุ่มที่ ๒๑ มี ๕ ดวง, ดาวแตรงอน. ส. อุตฺตราษาฒ.

อุตฺตริมนุสฺสธมฺม : (ปุ.) ธรรมของมนุษย์ ผู้ยิ่ง, ฯลฯ, ธรรมอันยิ่งของมนุษย์, ฯลฯ, คุณอันยิ่งของมนุษย์, ฯลฯ, อุตตริมนุสธัม. อุตตริมนุษยธรรม คือคุณธรรม (ความดี ผล) อันเกิดจากการปฏิบัติสมถะ (สมาธิ) ถึงขั้นจิตเป็นอัปปนา หรือจากการปฏิบัติ วิปัสสนาถึงขั้นละกิเลสเป็นสมุจเฉท มีคำ เรียกคุณธรรมนั้น ๆ อีกหลายคำ พระพุทธ เจ้าทรงห้ามภิกษุอวด ปรับอาบัติขั้นสูงถึง ปาราชิก วิ. อุตฺตริมนุสฺสานํ ญายินญฺเจว อริยานญฺจ ธมฺโม อุตฺตริ มนุสฺสธมฺโม.

เกิน, ล่วง, ยิ่ง : อติ [อุป.]

ประเทศยุโรป : ทยฺยภาสาย ยุโรป อิติ เอวํนาโม

วิ่งพล่าน : อิโต จิโต จ สนฺธาวิ, อปราปรํ สญฺจรติ

เหลียวมองรอบ ๆ : อิโต จิโต จ โอโลเกสิ

อันตราย : อุปสคฺโค, อุปทฺทโว, อนฺตราโย, ปริปฺปนฺโถ, อีติ [อิ.]