พระเจ้าอยู่หัว :
(N) ;
king ;
Related:His Majesty ;
Syn:กษัตริย์, กษัตรา, พระเจ้าแผ่นดิน, ในหลวง ;
Def:คำเรียกพระเจ้าแผ่นดิน ;
Samp:ร.ล.แม่กลองเคยปฏิบัติภารกิจในหน้าที่พิเศษ คือ เป็นเรือพระที่นั่งจัดถวายพระเจ้าอยู่หัว พระบรมราชินีตลอดจนพระบรมวงศานุวงศ์หลายครั้ง ;
Unit:พระองค์
กระแสพระราชดำรัส :
(N) ;
speech (of king) ;
Related:order (of king), king's address ;
Syn:กระแสรับสั่ง ;
Samp:พระเจ้าอยู่หัวทรงมีกระแสพระราชดำรัสให้เข้าเฝ้า
คชาชีพ :
(N) ;
mahout ;
Syn:คชบาล, ควาญช้าง ;
Def:ผู้ที่ทำหน้าที่เลี้ยงและควบคุมช้าง ;
Samp:พระเจ้าอยู่หัวพระราชทานรางวัลแก่คชาชีพผู้นั้นเป็นจำนวนมาก ;
Unit:คน
ทศพิธราชธรรม : (N) ; virtues of the king ; Def:จริยาวัตรที่พระเจ้าแผ่นดินควรประพฤติเป็นหลักธรรมประจำพระองค์ หรือคุณธรรมของผู้ปกครองบ้านเมือง มี 10 ประการ คือ ทาน ศีล บริจาค อาชวะ มัทวะ ตบะ อักโกธะ อวิหิงสา ขันติ อวิโรธนะ ; Samp:พระเจ้าอยู่หัวทรงเปี่ยมด้วยทศพิธราชธรรมอย่างสมบูรณ์ ; Unit:ประการ, ข้อ
พระไตรปิฎก :
(N) ;
Tripitaka ;
Related:Buddha's teaching divided into three parts, Buddhist Scriptures ;
Def:พระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้ามี 3 ปิฎก คือ วินัยปิฎก สุตตันตปิฎกและอภิธรรมปิฎก ;
Samp:พระเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ชำระรวบรวมคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาจัดขึ้นเป็นพระไตรปิฎกจารึกลงบนแผ่นใบลานปิดทองใบปกทั้งหน้าหลัง
พระราชดำรัส : (N) ; royal words ; Related:royal remark, royal observation royal speech ; Syn:พระราชกระแสรับสั่ง ; Def:คำพูดของพระราชา ; Samp:พระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำรัสกับปวงชนชาวไทยเนื่องในวันขึ้นปีใหม่ ; Unit:องค์
พระองค์ :
(CLAS) ;
person ;
Def:ลักษณนามสำหรับใช้แก่พระพุทธเจ้า เทพผู้เป็นใหญ่ พระเจ้าแผ่นดิน และเจ้านาย ;
Samp:พระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชธิดา 3 พระองค์
กลไฟ :
(N) ;
steamer ;
Related:steamship ;
Syn:เรือกลไฟ, เรือไฟ ;
Def:เรือที่แล่นไปด้วยเครื่องจักรที่ใช้กำลังไอน้ำ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จลงพระที่นั่งเรือกลไฟ ;
Unit:ลำ
การถวายบังคม :
(N) ;
homage ;
Related:obeisance, curtsy, deference ;
Syn:การถวายความเคารพ, การคารวะ, การถอนสายบัว, การคำนับ ;
Def:การแสดงความเคารพ ;
Samp:เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ประชาชนที่จะไปรับเสด็จได้พร้อมใจซ้อมการถวายบังคมเพื่อความพร้อมเพรียงกัน
การนิพนธ์ :
(N) ;
composition ;
Related:writing, creation ;
Syn:การเขียน, การประพันธ์ ;
Ant:การอ่าน ;
Def:การร้อยกรองถ้อยคำ, การแต่งหนังสือ, (ราชา) ทรงนิพนธ์, ทรงพระราชนิพนธ์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระปรีชาสามารถในการนิพนธ์นิทาน กระทู้ หรือ เรื่องสั้น มิสามารถหาผู้ใดเสมอเหมือน
การย่อ :
(N) ;
stoop ;
Related:crouch ;
Syn:การย่อตัว ;
Def:การทำให้ต่ำ เช่น การย่อตัว ;
Samp:เธอฝึกการย่อตัวถวายความเคารพ เนื่องจากต้องเข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในสัปดาห์หน้า
ขวัญเมือง : (N) ; spirit of a city ; Def:ยอดกำลังใจของเมือง ; Samp:สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลและพระราชอนุชาจะเสด็จฯ นิวัติพระนครมาเป็นขวัญเมืองนั้นเหมือนกับกินโอสถที่ทำให้หัวใจที่แห้งผากมาเป็นเวลานานค่อยคลายลง
ครองราชย์ :
(V) ;
reign ;
Related:succeed to the throne ;
Syn:ครองราชสมบัติ, ครองบัลลังก์, ครองแผ่นดิน, เสวยราชสมบัติ ;
Def:ดำรงฐานะเป็นพระมหากษัตริย์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลองค์ปัจจุบันครองราชย์ตั้งแต่พระชนมายุได้ 19 พระชันษา
ครองราชสมบัติ :
(V) ;
reign ;
Related:succeed to the throne ;
Syn:ปกครองแผ่นดิน, ครองบัลลังก์, ครองแผ่นดิน, เสวยราชสมบัติ ;
Def:ดำรงฐานะเป็นพระมหากษัตริย์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวองค์ปัจจุบันทรงครองราชสมบัตินานกว่าพระมหากษัตริย์องค์อื่น
ค่าตัว 1 : (N) ; price of a slave ; Def:จำนวนเงินสำหรับซื้อตัวบุคคล หรือจำนวนเงินที่ซื้อทาส ; Samp:พระปรีชาสามารถของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ที่ทรงกำหนดเวลาลดค่าตัวทาสลงเป็นปีๆ ไปจนหมดค่าตัวและเป็นไทได้โดยมีเวลาเตรียมตัวทั้งฝ่ายทาสและเจ้าของทาสเป็นที่ประจักษ์แก่คนไทยทั้งประเทศ
จงรักภักดี :
(V) ;
be loyal ;
Related:be faithful ;
Syn:ภักดี, จงรัก, สวามิภักดิ์ ;
Def:ผูกใจรักด้วยความเคารพหรือรู้คุณอย่างยิ่ง ;
Samp:ญาติผู้ใหญ่ของข้าพเจ้าคนหนึ่งจงรักภักดีต่อพระเจ้าอยู่หัวในรัชกาลที่ 5 อย่างมาก
จตุสดมภ์ : (N) ; the four ministries in the ancient government ; Related:the four pillars ; Def:ตำแหน่งเจ้ากระทรวงปกครองครั้งโบราณ คือ เวียง วัง คลัง นา ; Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงเปลี่ยนแปลงแก้ไขระบบการเมืองโดยเปลี่ยนจากจตุสดมภ์มาใช้เป็นกระทรวง ทบวง กรม
เฉลิม :
(V) ;
glorify ;
Related:eulogize, extol, exalt, enhance one's prestige ;
Syn:ยกย่อง ;
Samp:รัฐบาลตั้งใจที่จะพยายามดำเนินการจัดสร้างพระตำหนักให้เสร็จภายในปีนี้เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ทรงมีพระชนมายุครบ 6 รอบ
ชั้นผู้ใหญ่ :
(ADJ) ;
high ranking ;
Related:senior, high level ;
Ant:ชั้นผู้น้อย ;
Samp:ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษาครบ 60 พรรษา
ซาบซึ้ง :
(V) ;
appreciate ;
Related:be grateful, be thankful for ;
Syn:ประทับใจ, จับใจ, ปลื้มปิติ ;
Def:อาการที่รู้สึกจับใจอย่างลึกซึ้ง, อาการที่รู้สึกปิติปลาบปลื้ม ;
Samp:ราษฎรซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ดำเนิน :
(V) ;
proceed ;
Related:walk, go on foot, go ;
Syn:เดิน, ไป, เคลื่อนที่ ;
Ant:ท ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมเยียนราษฎร
โดยเสด็จ :
(V) ;
accompany a prince ;
Related:follow, be in the retinue (of a prince or a king) ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการให้จัดขบวนเสด็จเป็นส่วนพระองค์มีข้าราชบริพารโดยเสด็จแต่ที่จำเป็น
ตามเสด็จ : (V) ; follow (a king or royal members) ; Def:ตามไป, ไปด้วย ; Samp:สมเด็จพระบรมราชินีนาถตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวออกเยี่ยมประชาชนใน 4 จังหวัดภาคใต้
ตำหนักแพ : (N) ; residence of royalty built on a raft (/float) ; Def:ตำหนักที่ตั้งอยู่บนแพ ; Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ตามเสด็จพระราชดำเนินไปทรงลอยพระประทีป ณ พระตำหนักแพ ; Unit:หลัง
ทวย :
(N) ;
group ;
Related:host, horde, company ;
Syn:หมู่, เหล่า, ผอง ;
Samp:ทวยอาณาประชาราษฎร์ต่างแซ่ซ้องในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
ทวาร :
(N) ;
door ;
Related:gate ;
Syn:ประตู ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้เสด็จพระราชดำเนินผ่านทวารบานนี้เพื่อเข้าไปในวัด ;
Unit:บาน
ทอดพระเนตร :
(V) ;
look at (of Royalty) ;
Syn:ดู, ชม, มองดู, เพ่ง, จ้อง, พิศ, ทัศนา ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จทอดพระเนตรวิว บนอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่
ที่นั่ง :
(N) ;
throne ;
Related:palace ;
Syn:พระที่นั่ง ;
Def:ที่สำหรับเจ้านายทรงหรือประทับ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จออก ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
ใน :
(PREP) ;
of ;
Syn:แห่ง, ของ ;
Def:ใช้แสดงเจ้าของซึ่งเป็นกษัตริย์ ;
Samp:พระมหาชนกเป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9
โบก :
(V) ;
wave ;
Related:shake, oscillate, flutter, fan ;
Syn:พัด ;
Def:ทำให้เคลื่อนไหวไปมาอย่างโบกมือโบกธง ;
Samp:ฝูงชนโบกธงรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
โบก :
(V) ;
wave ;
Related:shake, oscillate, flutter, fan ;
Syn:พัด ;
Def:ทำให้เคลื่อนไหวไปมาอย่างโบกมือโบกธง ;
Samp:ฝูงชนโบกธงรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
โบก :
(V) ;
wave ;
Related:shake, oscillate, flutter, fan ;
Syn:พัด ;
Def:ทำให้เคลื่อนไหวไปมาอย่างโบกมือโบกธง ;
Samp:ฝูงชนโบกธงรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ปฏิสันถาร :
(N) ;
greeting ;
Related:salutation, welcome, small talk, light conversation ;
Syn:การทักทายปราศรัย, การต้อนรับ ;
Ant:บึ้งตึง, บึ้งใบ้ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชปฏิสันถารกับทูตานุทูตทีละคนโดยทั่วหน้า
ประทับ :
(V) ;
sit ;
Syn:นั่ง ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงประทับอยู่บนพระราชบัลลังก์
ประทับแรม :
(V) ;
stay overnight ;
Related:be in residence ;
Syn:ค้างคืน, พักแรม, ค้างแรม, หยุดพัก ;
Def:พักค้างคืนในที่อื่น ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวประทับแรมอยู่ ณ พระที่นั่งไกลกังวล
ปรีชาญาณ :
(N) ;
intuition ;
Related:comprehension, sagacity, comprehensive wisdom ;
Syn:ความฉลาด, ความหลักแหลม ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระปรีชาญาณในการประพันธ์ดนตรี
ปีกนก :
(N) ;
wing ;
Related:bird's wing ;
Def:อวัยวะสำหรับบินของนก ;
Samp:หัวหน้าหมู่บ้านนำสิ่งของไปทูลเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว คือ ช้าง ม้า แก่นสน ยางสน ปีกนก นอแรด งาช้าง ;
Unit:ปีก, ข้าง
ผนวช :
(V) ;
ordain ;
Related:enter Buddhist priesthood, tonsure ;
Syn:บวช, อุปสมบท, บรรพชา ;
Ant:สึก ;
Def:คำราชาศัพท์หมายถึงถือเพศเป็นภิกษุสามเณรหรือนักพรตอื่นๆ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ทรงผนวชที่วัดบวรนิเวศน์วิหาร
พระชนมพรรษา :
(N) ;
age ;
Syn:อายุ, ชันษา, พระชนมายุ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระองค์นี้เมื่อทรงพระชนมพรรษา 60 จะไม่ทรงเกษียณแน่ ;
Unit:พรรษา, ชันษา
พระมหากรุณาธิคุณ :
(N) ;
royal grace ;
Related:divine grace ;
Syn:บุญคุณ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอย่างล้นพ้นแก่บรรดาไพร่ฟ้าประชาราษฎร์
พระราชกรณียกิจ : (N) ; royal duties ; Related:king's multifarious duties ; Def:งานที่พระเจ้าแผ่นดินทรงกระทำ ; Samp:พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นที่ประจักษ์แก่สายตาของชาวโลก